Estiu : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Ricou31 (discussion | contribucions)
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions menoras
Linha 1 :
[[Imatge:Fleurs de tournesol.jpg|thumb|Camp de [[virasolelh]]s, un païsatge estival.]]
L’'''estiu''' es l’unauna de las quatre [[sason]]s de las [[climat temperat|zònaszonas temperadas]] e polaras, tradicionalament percegudapercebuda coma la pus cauda.
 
== Data ==
 
Al punt de vista astronomic, lo [[solstici d'estiu]] (lo 21 de junh dins l'emisfèri nòrd e lo 21de21 de decembre dins l'emisfèri sud, es dea dire quand lo [[solelh]] es pus naut fòra de la zòna intertropicala) deuriá marcar lalo ''mitan'' de l'estiu, e l'[[Equinòcciequinòcci]] d'automne (lo 22 de setembre dins l'emisfèri nòrd e lo 21 de mars dins l'emisfèri sud) lalo mitan de l'automne. Mas las temperaturas[[temperatura]]s jornalièrasjornadièras n'augmentanaumentan fòrça aprèp lo 7 de mai (debutcomençament astronomic teoric de l'estiu), la tèrra e la mar metanmeton qualque temps a caufar.
 
Per conseguentconsequent, en [[meteorologia]], l’estiu compren per convencion los meses complets de [[junh]], [[julh]] e [[agost]] dins l’ermisfèril’emisfèri nòrd e de [[decembre]], [[genièr]] e [[febrièr]] dins l’emisfèri sud. La definicion meteorologica centra coma aquò melhor l’estiu sus los periòdes pus caudascauds d’una annada que la definicion astronomica.
 
Diferents païses convenon de datas de debutcomençament de l’estiu diferentas: en [[Irlanda]], l’estiu debuta lo 1{{èr}} de mai; per d'autres es lo 1{{èr}} de junh, e d’autres lo 21 de junh. Arriba tanben que los jorns a meteissa distància dels solsticis e de lasdels equinòccis sián utilizats per definir las sasons, permetent atal de los centrar sua aquestes eveniments astronomics; es lo cas par exemple de l’astronomia chinesa que l’estiu debutai comença vèrs lo 7 de mai.
 
Dins lo sud e lo sud -èst de l’de’[[Asia]], l’estiu esse definís pus generalament definit coma lo periòde anant de marsmarç a mai o debutcomençament de junh, lo periode pus caudacaud de l’annada que se termina amb l’arribada de la [[monson]].
 
== Efèits ==
[[Imatge:Estacions de l'any.svg|thumb|Grafic de l'orbita de la Tèrra]]
L’estiu es generalament vist coma la sason ont las temperaturas son pus elevadas, atale mai coma lo periòde de l’annada ont lelo Solelh demòra pus longtemps dins lo cèl entre sa sortida e son cloc. Amb l’[[enclinason]] de la [[Tèrra]] sul plan de l’[[eclipticecliptica]], l’emisfèri en plan dins la sason d’estiu es enclinat cap al SoleilSolelh, provòcanprovocant atal l'alongament de la durada dels jorns e l'augmentacionaumentacion de la temperatura.
 
Dins l’emisfèri Nòrd, la Tèrra se tròba a l’[[afèli]] de son orbita en estiu. La Tèrra se tròba doncas a aquel moment pus alunhatalunhada del Solelh, çò qu'a per consequéncia una velocitat orbitala pus flaca que pendent las autras sasons; l’estiu es doncas la sason pus longa dins l’emisfèri nòrd. Un fenomèn simetric se produitprodutz dins l’emisfèri sud, la [[Tèrra]] se trobant alara al [[perièli]] e l’estiu i es la sason pus corta.
 
Dins las [[latitud]]s al delà desdels [[Cercle polar|cercles polars]], lo fenomèn de [[Jorn polar|solelh de mièjanuèch]] se produitprodutz pendent l’estiu e lo Solelh se cloca pas pendent plusors jorns. Sus desde latituds pus bassas, lo [[crepuscul]] dura una ora al mens e de còps qu'i a al fenomèn de [[JorJorn polairpolar|nuèches blancas]], coma [[Sant Petersborg]] o en [[Escandinàvia]].
 
L’estiu es lo periòde ont fructifican gaireben totas deslas [[planta]]s. L’estiu ess'utiliza doncas frequent utilizatsovent coma una [[metafòra]] d’un periòde astradaastrat, d’un apogèu.
 
== Arts ==
[[Imatge:Arcimboldo Summer 1563.jpg|thumb|[[Giuseppe Arcimboldo]], ''L’Estiu'', [[1563]].]]
* ''L’Estiu'' es l’unauna de las ''[[Las Quate Sasons|Quatre Sasons]]'' de d'[[Antonio Vivaldi|Vivaldi]].
* ''L'Estiu'' es una [[pèça de teatre]] de [[Romain Weingarten]].
* ''L'Estiu'' es un [[ensag]] d’[[Albert Camus]].
* ''L’Estiu'' es un quadre de [[Giuseppe Arcimboldo]] quque n'existís plusors versions.
* ''[[Lo Somi d'una nuèch d'estiu]]'' es una pèça de teatre de [[William Shakespeare]].
 
Linha 33 :
 
=== Articles connèxes ===
{{Commons|Category:Summer|l’étél’estiu}}
 
* [[Estiu de la sansant Martin]]
* [[Ora d'estiu]]