Federalisme : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
mCap resum de modificació |
m "regim" (CLO) |
||
Linha 1 :
Lo '''federalisme''' supausa un sistèma de [[govèrn]] de dos gras. La federacion es formada de divèrs estats o províncias que gausisson d'una autonomia que lor permet de reglar coma o entendon de questions coma lo dreit civil, l'[[educacion]], la santat publica.
Lis Estats federats an mai o mens d'autonomia segon li país : atau, en [[Canadà]] - estat federau despuèi [[1867]] -, las dètz províncias an pas que li dreits que lor son expressament reconeguts per la Constitucion federala; quand ditz pas res, la competéncia reven a la federacion. Is [[Estats Units]], al contrari, li cinquanta estats an toti li poders sonca li que son nomadament atribuits per la Constitucion a l'Estat federau.
Lis Estats membres an sovent d'institucions similaras a las de l'Estat federau. Atau, en Canadà, cada província es governada segon lo sistèma parlamentari, mas lo Parlament a pas qu'una chambra, d'a part en Quebèc. Is [[Estats Units]], cada estat es organizat segon lo regim presidenciau.
Lis Estats federats son totjorn representats al nivèl federau per una segonda chambra parlamentària, que a sovent lo nom de ''Senat''. Dins
aquel Senat, lis Estats son representats o d'un biais egau coma is [[Estats Units]], onde i a dos senators per estat, o d'un biais inegau ▼
coma en Canadà (i a vint-e-quatre senators per Ontàrio e Quebèc, dètz, sièis o quatre per las autras províncias). I a tanben dins lis Estats federaus una Cort suprèma (de nòu jutges en Canadà e is Estats Units), que règla li problèmas pausats per l'interpretacion de la constitucion dins lei relacions entre la federacion e lis estats.
▲[[Estats Units]], onde i a dos senators per estat, o d'un biais inegau
I a d'estats federaus sobre toti li continents ([[Alemanha]], [[Belgica]], [[Mexic]], [[Cameron]], [[Índia]]). Mas un es ben particular: la [[Soïssa|Confederacion Elvetica]], reire-confederacion devenguda federacion.
Linha 27 ⟶ 16:
Darrièra particularitat del regim soïsse: mentre que l'Assemblada Federala noma e revòca li membres del Conselh Federau, organe executiu, aqueste pòt pas dissòudre l'Assemblada. Aquò es un regim d'assemblada onde lo Parlament es mèstre de la situacion.
Un aute tipe de federalisme apareguèt ambe la reforma constitucionala en [[Belgica]], en ginier de [[1989]]: un Estat federau fondat sobre lo
compartiment dei competéncias e dei ressorsas d'un reire Estat centralizat. L'Estat federau s'opausa a la confederacion d'Estats onde li ▼
membres an pas nosat entre guessi que de ligams plan tèunes (a l'origina, Soïssa foguèt una confederacion) e a l'Estat unitari coma França. Es entremieg aquessas doas formas extrèmas d'Estats, e pòt nàisser de l'evolucion d'una d'aquessas doas formas.
▲compartiment dei competéncias e dei ressorsas d'un reire Estat centralizat.
[[Categoria:Drech]]
| |||