Quilograma : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Ricou31 (discussion | contribucions)
 
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions divèrsas
Linha 1 :
[[Imatge:CGKilogram.jpg|thumb|Imatge d'artista del '''Prototip internacional del quilogramquilograma''', qu'es fattfat d'un [[aliatge]] amb 90% de [[platin]] e de 10% d'[[iridi]] e aen forma de [[cilindracilindre]] de diamètre de 39,17 mm. Aquel prototip esse conservatconsèrva al ''Bureau International des Poids et Mesures'', a [[Sèvres]], prèp de [[París]].]]
[[Imatge:Poids fonte.jpg|thumb|Joc de peses. Imatge del "Dictionnaire encyclopédique de l'épicerie et des industries annexes" publicat elen 1904.]]
 
Lo '''quilograma''' (simbòl: '''kg''') es la l'unitat basa de [[massa]] del [[Sistèma Internacional d'Unitats]] (SI). Lo quilograma se definís coma la massa del prototip internacional del quilograma<ref>{{en}} http://www.bipm.org/en/CGPM/db/1/1/ Resolution of the 1st CGPM (1889)</ref><ref>Tanben conegut per son nom en francés ''Le Grand K''.</ref> qu'es gaireben identica a la massa d'un [[litre]] d'[[aiga]]. Es l'unica unitat de basa del SI que pòrta un prefixprefixe a son nom. Tanben es l'unica unitat del SI que qu'encara se definís en relacion a un artefacte .
 
== Definicion ==
 
Lo quilogramquilograma es l'unica unitat basa del SI que encara se definís en relacion a un artefacte material, e pas amb de constantas fisicas.
 
Originalament, un quilogramquilograma se definissiá coma la [[massa]] d'un [[litre]] d'[[aiga]] pura a la [[temperatura]] de 4 gras [[Gra Celsius|Celsius]] e [[pression]] atmosferica estandard. Aquela definicion èra pauc practica, perque la [[densitat]] de l'aiga despensdepend de la pression, e que las unitats de pression incluson la massa coma a unitat basa, del biais que s'introdusiá una dependéncia circulairacirculara dins la definicion.
 
Per evitar aqueles problèmas, se tornèt definir lo quilogramquilograma en referéncia a un objècte qu'auriá la massa approximativaaproximativa exprimida dins la definicion originala. Dempuèi de 1899, lo ''prototip internacional del quilogramquilograma'' es una barra cilindre d'un [[aliatge]] que se tròba aal l'[[Burèu Internacional dedels Peses e Mesuras]]. Tanben n'existisson de còpias oficialas, que se comparan amb lo prototip cada 10&nbsp;ans. Aquelas comparasons permetèron d'establir que l'error endins la reproductibilitat de la definicion actualactuala es aproximativament de 2 microgramas. De fach, sembla que lo prototip original perdèt unsaperaquí 50 microgramas dins los darrièrs 100&nbsp;ans, sens que se ne sàpia la causa.
 
Los problèmas de la definicion actuala fan que se trabalhanttrabalha en la recercarecèrca d'alternativas basadas en qualques constantas fisicas.
 
== Multiples ==
 
S'utilizan divèrses prefixes per melhorar multiples o submultiples del quilogramquilograma.
 
{| class="wikitable" style="text-align:center;margin:0em auto 0em auto;"
|+ Multiples del quilogramquilograma (kg)
|----- style="color:#fff;"
! colspan="3" style="background:#3e3e3e;" | Submultiples
Linha 85 :
|}
 
La L'unitat equivalenta a 1.0001000&nbsp;kg nomenada ''megagrammegagrama'' es paucs'utiliza utilizadagaire se li preferissèm utilisarutilizar la [[tona (unitat)|tona]] ('''t''').
 
== Istòria ==
Lo [[grama]] foguèt introduch al temps de l’unificacion de las mesuras regionalas decididas pendent la [[Revolucion francesaFrancesa]] per la lei del ''18 germinal an {{III}}'' (lo 7 d'avril de 1795). Es un dels elements de la triada « longor-massa-volum » : deci[[mètre]]-(kiloquilo)grama-[[litre]] d'aquela unificacion.
 
Lo grama foguèt inicialament definit coma la massa d’un centimètre cubic d’[[aiga]] a la [[temperatura]] de {{unitat|4|[[Gra Celsius|°C]]}}, que correspond a un maximum de [[massa volumica]].
 
Lo 22 de juinjunh de 1799, un patron en [[platin]] d’un kilogramaquilograma (lo nom ala l'origina foguèt lo ''grave''), o la massa d’un decimètre cubic d’aiga, foguèt despausat (atal coma un patron del [[mètre]]) auxals Archius de França, gràcias als precedents trabailhstrabalhs de divèrs sabents, en particular [[Antoine Lavoisier|Lavoisier]].
Aquel patron venguèt per definicion la representacion d'un quilogramequilograma per la lei del 10 de decembre de 1799.
 
Foguèt solament en 1875 que l’unitat de massa tornèt èsser definitadefinida coma « quilograma », venent atal la sola unitat del SI inclusent un prefixe multiplicator<ref>{{fr}} {{en}} [http://www.bipm.org/fr/si/si_brochure/chapter3/3-2.html « Le kilogramme »], sul site del BIPM, bipm.org</ref>.
 
Un novèl patron en platin iridiat de massa gaireben identicidentica al ''Quilograma de lasdels Archius'' foguèt realizat dempuèi 1875, mas la colada foguèt refusada per çò que la proporcion d’[[iridi]], {{unitat|11.1|%}}, se trobava al delasdelà de los 9 - 11 % specificatsespecificats. E solament en 1889 lo ''Quilograme deQuilograma lasdels Archius'' foguèt remplaçat per aquel internacional, conservat dempuèi al ''[[pavillon de Breteuil]]''.
 
 
== Nòtas e Referénciasreferéncias ==
<references>