André Breton : Diferéncia entre lei versions

D'origina modèsta, comencèt a d'estudiar la medecina per pressions familialas. Mobilizat a [[Nantas]] pendent la [[Primièra Guèrra Mondiala]] l'an [[1916]], rencontrèt [[Jacques Vaché]], qu'exerciguèt sus eleel una granda influéncia. Dintra en contacte amb lo mond de l'art a travèrs del grop [[dadaismedadaïsme|Dadà]] en 1916. Pendent la guèrra trabalhèt dins d'espitals psiquiatrics, ont estudièt las òbras de [[Sigmund Freud]] e sonssas experiéncias amb l'[[escritura automatica]] (escritura liura de tot contraròtle de la rason e de preocupacions esteticas o moralas), çoçò que influiciètinfluencièt la seuna formulacion de la teoria surrealista. Venguèt un pionièr dels movements anti-racionalistasantiracionalistas coneguts coma lo [[dadaïsme]] e lo [[surrealisme]]. En 1920 publiquèt la seuna primièra òbra ''Los camps magnetics'', qu'explorava las possibilitats de l'[[escritura automatica]]. L'anadaannada seguenta trinquèt amb [[Tristan Tzara]], lo fondator del dadaismedadaïsme.

Fondèt amb [[Louis Aragon]] e [[Philippe Soupault]] la revista ''Littérature''. En [[1924]] redigiguèt lo [[Manifèst surrealista]] e a se formèt un grop compausat per [[Philippe Soupault]], [[Louis Aragon]], [[Paul Éluard]], [[René Crevel]], [[Michel Leiris]], [[Robert Desnos]], [[Benjamin Péret]], desiròsdesirós d'arribar en «cambiar la vida» d'[[Arthur Rimbaud]] e «Transformar lo mond» de [[Karl Marx]].

De mai, dins aquel manifèst lança las basas de l'[[automatisme]] psiquic coma mejan d'expression artistica que sorgís sens l'intervencion de l'intellècte. Plan lèu, lo movement se sarra de la politica e en 1927 Aragon, Éluard e Breton s'afilian al [[Partit Comunista]], malgrat que l'idèa surrealista s'aluenharà fòrça lèu fach del comunisme oficial. En 1928 publica a París ''Le surréalisme la peinture''. Amb la publicacion del ''Segond manifèst surrealista'' ([[1929]]) arribèt la polemica: Breton, lo cap, escaissat lo «papa» del movement surrealista, concretava la nocion de surrealisme e afirmava que li caliá caminar amassa amb la revolucion marxista —foguèt membre del [[Partit Comunista Francés]] dempuèi [[1927]] a [[1935]]—; doncas, va excomunicarexcomuniquèt, condemnarcondemnèt e expulsarexpulsèt del grop totes aqueles que coincidissián pas amb las seunas idèas: [[Roger Vitrac]], [[Philippe Soupault]], [[Antonin Artaud]], [[Salvador Dalí]] e [[Robert Desnos]].

Escriu lo libre de poesias ''L'InmaculadaImmaculada Concepcion'' (1930) e ''Los vasos comunicants'', (amb Paul Éluard) (1932).

En [[1934]] se marida amb [[Jacqueline Lamba]], inspiradora de ''L'amor fòl''. Dos ans aprèp nais sa filha Aube. Son òbra mai creativa es ''[[Nadja]]'', en partida autobiogràficaautobiografica. En [[1937]] inaugura la galeria «Gradiva» dins la carrièra de Seine, viatja alen [[Mexic]] ont renconta [[Trotski]], e influenciat pel [[trotskisme]], redigís lo ''Manifèst per un art revolucionari independent''.

En [[1941]], en fugentfugissent del [[Govèrn de VichyVichèi]] s'embarca dins lo Capitaine-Paul-Lemerle cap a la [[Martinica]], ont es internat dins un camp. Liberat, arriba a [[Nòva York]] e i publica los ''Prolegomens a un tresen manifèst o non'', conegut tanben coma ''Tresen manifèst surrealista''. Escriu ''La lantèrna sorda''. Un an aprèp fonda a [[Nòva York]] la revista ''VVV''. Dins aquela vila rencontrarà tanben sa nòva esposa, Elisa.

=== PoësiaPoesia ===