Aragonés : Diferéncia entre lei versions

Dins la lenta Reconquista crestiana contra los sarrasins, durant l'[[Edat Mejana]], la repopulacion crestiana del centre de la Val d'[[Èbre]] e d'una part de la [[Peninsula Iberica]], per los navarreses e aragoneses, faguèt que lor lenga lai s'estendèsse. Aquel fenomèn foguèt favorizat pel fach que se parlava dins aquelas zonas reconquistadas un idiòma [[lengas romanicas|romanic]] anterior, lo [[mossarabi]], qu'èra la lenga dels crestians e dels musulmans autoctòns: amb pauques cambiaments, foguèt facil de l'aragonesizar. Lo mossarabi a laissat de traças en aragonés.

 

 

Al [[sègle XII]], l'union del Reialme d'[[Aragon]] amb [[Catalonha]] (centrada sul comtat de Barcelona), sota lo meteis rei, signifiquèt l'union d'un grand territòri lingüisticament eterogenèu, que l'[[aragonés]] se i parlava a l'oèst e lo [[catalan]] a l'èst. A aquela epòca apareguèron los primièrs tèxtes amb de formas romanicas majoritàrias, en [[aragonés]] sovent, mas tanben en [[occitan]] e en [[catalan]] (abans s'escriviá sonque en latin amb de traças de las lengas romanicas). Dins la reconquista que se faguèt a partir de l'union dinastica, l'aragonés s'espandiguèt mens que lo catalan: nonmàs dins d'airals del [[Sistèma Iberic]] al sud del sector central de la Val d'[[Èbre]], en arribant al sud de manièra compacta fins a las [[comarcas churras]] actualas del nòrd-oèst del [[País Valencian]]. I aguèt tanben d'enclavas aragonesofònas encara mai luènh al sud, especialament dins lo reialme de [[Múrcia]], mas durèron pas gaire entre las zonas vesinas que parlavan catalan, arabi e castelhan.