Friedrich Nietzsche : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
m robot Ajoute: mwl:Friedrich Nietzsche; changement de type cosmétique |
||
Linha 16 :
L'origina de la cultura occidentala se deu cercar dins lo mond grèc, ont se manifèstan clarament doas valors complementàrias:
* La valor de la vida, representada per lo dieu [[Dionís]] que simboliza la vigor, lo plaser, lo renovèlament e la destruccion.
* La valor de la rason, representada per lo dieu [[Apollon]], simbòl dei formas, de la rason e de l'armonia.
La cultura occidentala se fondamenta subre la dissociacion d'aquestas doas valors e subre la somission de la vida a la rason.[[Socrates]] fuguèt lo colpable d'aquesta dissociacion e dempuei Socrates, [[Grècia]] se presenta coma lo mond de la clartat, ont la rason trionfa subre leis instints. Sometre la vida a la rason es una error. La cultura occidentala, per aquò, es endecada dempuei son origina, per aver instaurat la racionalitat a quin prètz que siá. Aquesta error dogmatica se rosiga quand Platon inventèt l'esperit pur e l'idèa dau ben meteis. Per eliminar aquesta error de basa, cau criticar lo dogmatisme platonic dempuei totei leis ambits onte se manifèsta: la [[morala]], la [[religion]] e la [[filosofia]].
* La morala occidentala es antinaturala, pr'amor qu'impausa de leis (vertuts) en contra deis instints primordiaus de la vida.
* La religion es alienanta; nais de la paur d'òme e es un mecanisme de defensa que permet d'atribuïr lo destin pròpri a un èsser pus poderós: Dieu.
* La filosofia e particularament la metafísica, se fondamenta subre una error: la cresença, d'origina platonica, en l'existéncia d'un mond perfècte e absolut qu'es l'antitèsi dau mond reau; lei filosòfs s'esfòrçan de s'aprochar d'aquest mond irreau per èsser en possession de la vertat, sens veire qu'es una illusion.
== Lo vitalisme ==
Linha 31 :
=== La taula novèla de valors ===
# Una morala de senhors, l'exaltacion deis instints de vida.
# Lo mond deis aparéncias se deu impausar subre lo mond "vertadier" de la filosofia dogmatica.
# L'[[egoïsme]].
=== L'òme e lo subreòme ===
Linha 40 :
Tres son estadas lei versions de l'ideau uman:
# L'estetic, qu'es interpretat coma armonia de vida e rason.
# Lo scientific, ont l'òme coneis la realitat nuda, e acaba en afirmant energicament la vida.
# Lo subreòme, que personifica la valor suprèma de la vida, que la sieuna manifestacion mai auta es la volontat de poder. Lo subreòme es un èsser superior, liure dei valors dau passat, autonòm, agressiu e legislador. Eu meteis es la sieuna pròpria nòrma, pr'amor qu'es pus luenh dau ben e dau mau. Representa la tòca suprèma de l'umanitat.
== Òbras ==
* ''Die Geburt der Tragödie'' ([[1872]])
* ''Menschliches, Allzumenschliches. Ein Buch für freie Geister'' ([[1878]])
* ''Morgenröte – Gedanken über die moralischen Vorurteile'' ([[1881]])
* ''La Gaia sciéncia'' (Die fröhliche Wissenschaft, la gaya scienza) ([[1882]])
* ''Antau parlava Zaratustra'' (Also sprach Zarathustra. Ein Buch für Alle und Keinen) ([[1883]]-[[1885]])
* ''Jenseits von Gut und Böse - Vorspiel einer Philosophie der Zukunft'' ([[1886]])
* ''Vertat e mensònja en sens extramorau'' (Über Wahrheit und Lüge im außermoralischen Sinn) ([[1873]])
* ''La genealogia de la morala'' (Zur Genealogie der Moral. Eine Streitschrift) (1873)
* ''Götzen-Dämmerung oder wie man mit dem Hammer philosophiert'' ([[1888]])
* ''Der Antichrist. Fluch auf das Christentum'' (1888)
* ''Ecce Homo: Wie Man wird Was Man Ist'' (1888)
{{commons|Category:Friedrich Nietzsche}}
Linha 61 :
{{filosòfs}}
{{DEFAULTSORT:Nietzsche, Friedrich}}
[[Categoria:Nietzsche|*]]
[[Categoria:Filosòf del sègle XIX]]
Linha 134 ⟶ 135:
[[ms:Friedrich Nietzsche]]
[[mt:Friedrich Nietzsche]]
[[mwl:Friedrich Nietzsche]]
[[nl:Friedrich Nietzsche]]
[[nn:Friedrich Nietzsche]]
| |||