Província de Luxemborg : Diferéncia entre lei versions

| Comunautat={{BE-FR}}

| Region={{REGWAL}}

| populacion=258 547

| DataPop=01/01/2006

| Superfícia=4440

|iso=BE-WLX

|sit=[http://www.province.luxembourg.be www.province.luxembourg.be]

La '''província bèlga de Luxemborg''' es la pus vasta del país, 4440 km², mas es la mens poblada, {{formatnum:250000}} abitants. Son mèstre‑luòc es [[Arlon]], e las autras vilas importantas son [[Bastonha]], Bolhon, La Ròcha, Marcha en Famena, Neufchâteau, Sant Ubèrt, e Virton.

 

 

La província de Luxemborg ocupa lo sud‑èst de [[Belgica]] e s'estaloira sobre tres regions distintas : la Famena al nòrd‑oèst, l'Ardena al centre, e Lorena al sud.

La Famena es une depression de terrens argilós que bordeja li contrafòrts nòrd‑oèst de l'Ardena; es traversada per l'Orta. Al centre, l'Ardena cobrís li dos tèrç del territòri en un ensem de planesas (planesa de Reconha a 500 m, de Sant Ubèrt a 585 m e de las Talhas a 652 m) cobèrtas de seuvas e de torbièiras e separadas per de valadas encaissadas (Semois, Lessa e Orta). Al sud, lo bas Luxemborg, o Lorena bèlga, s'enguilha entremieg la Lorena francesa e lo Gutland, en una tièira de còstas gresosas e calcàrias, viradas vel nòrd e separadas per de depressions orientadas oèst‑èst. La Lorena belga se compartís en doas partidas: a l'oèst, la Gauma, o país de Virton, region de parlar romãn; e, a l'èst, lo país d'Arlon onde se parla lo [[francique]], sonat també ''luxemborgés''.

 

 

La província de Luxemborg es nascuda en 1839 del compartiment (previst en 1831) del grand duchat de Luxemborg entre Belgica e Olanda. Despuèi lo sègle XII, lo Luxemborg « bèlga » (lo que parla valon e qu'escriu en francés) fasia partida del duchat de Luxemborg, devengut província di País Bas borguinhons (1443), espanhòus, puèi austrians. E puèi Estat independent al Congrès de Viena (1815), après son desmantibelament sota lo regime francés (departaments de l'Orta, de Sambra e Mòsa, e dei Seuvas).

(Guilhèm Ier abdica l'annada seguissenta, mas li Luxemborgés deuraun esperar un niòu tractat de [[Londres]] (11 de mai de 1867) per veire lor independéncia e lor neutralitat garantidas per lei grandas poténcias, mas lo rèi di País Bas demòra pasmens grand duc de Luxemborg. En 1842, lo grand duchat dintra dinc la Deutscher Zollverein. A la mòrt de Guilhèm III (1890), lo tròne grand ducau reven a Adòufe de Nassau, passant atau a una auta brancha de la maison de Nassau, la que l'ocupa enquèra d’uèi.)

 

 

Lo Luxemborg, país de seuvas, foguet cristianizat al sègle VII per sant Remacle e per sant Ubèrt, que son còrs foguet menat, al sègle IX, de Lieja al mostier d'Andaja, lèu tornat batejar « Sant Ubèrt ». Al sègle XVIII, lo darrier abat implantet de fargas dinc un endreit tot pròche sonat d’uèi « fornèl Sant Miquèu » e mudat en musèu de la metallurgia e en musèu a la glòria del pintor Redouté (mòrt en 1840), nascut dinc la vila.

 

[[Categoria:Província de Valonia]]

 

[[als:Provinz Luxemburg]]

[[cs:Lucemburk (belgická provincie)]]

[[cv:Люксембург (Бельги провинцийĕ)]]

[[de:Provinz Luxemburg]]

[[el:Λουξεμβούργο (Βελγική επαρχία)]]