Lutz : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 44 :
La velocitat de la lutz es estada mesurada fòrça còps per de fisicians nombrós. La premiera temptativa de mesura foguèt complida per [[Galileo Galilei]], mai lei mejans disponibles, rudimentaris, permetèron pas d'obtenir una valor.
La premiera mesura efectiva foguèt facha per [[Olaus Roemer]], un fisician danés, en [[1676]]. Desvolopèt un metòde de mesura, en observant [[Jupitèr (planeta)|Jupitèr]] e una de sei lunas amb un [[telescòpi]]. Gràcias au fach que la luna èra eclipsada per Jupitèr a intervals regulars, mesurèt lo periòde de [[revolucion (astronomia)|revolucion]] de la luna, que valiá 42,5 h quand la Tèrra èra pròcha de Jupitèr. Lo fach que lo periòde de revolucion s'alonguèsse quand la distància entre Jupitèr e la Tèrra aumentava indicava que la lutz metiá mai de temps per ajónher la Tèrra. La velocitat de la lutz foguèt calculada en analisant la distància entre lei doas planetas en de moments diferents. Roemer trobèt una velocitat de {{
==== L'experiéncia de Michelson e Morley ====
En [[1881]], per mesurar la velocitat de la lutz a respècte de l'etèr (lo mitan ipotetic onte la lutz èra supausada de se propagar, e que l'auriá entraïnada dins son movement), [[Albert A. Michelson]] mesurèt la velocitat de la lutz emessa per una estela, quand la Tèrra se n'aluencha, puei quand se'n rapròcha. L'aparelh utilizat (un interferomètre), fòrça precís, permetiá de mesurar de diferéncias de velocitat de l'òrdre de 29 km/s: se trobèt ges de diferéncia. L'experiéncia foguèt repressa en [[1887]] per Michelson, en collaboracion amb [[Edward Morley]], dins de condicions encara mai precisas, e confiermèt la precedenta.
| |||