Meridian : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Vivarés (discussion | contribucions)
m glòbe
Vivarés (discussion | contribucions)
Linha 18 :
=== Meridian d'origina ===
[[Image:Prime meridian.jpg|thumb|200px|Materializacion del meridian d'origina a l'Observatòri de Greenwich]]
Se las [[latitud]]s pòdonse èsserpòdon mesuradasmesurar a partir de l'[[Eqüator terrèstre|eqüator]], existís pas de referéncia naturala equivalenta per fixar l'origina de las longituds. Es doncas necessari de definir un meridian d'origina, ont los punts an per definicion una longitud egala a zèro.
 
A l'ora d'ara, lo meridian d'origina per la màger part dels [[Sistèma geodesic|sistèmas geodesics]] es vesin del [[meridian de Greenwich]], que passa per l'observatòri de [[Greenwich (Anglatèrra)|Greenwich]], en [[Anglatèrra]]. Fins al començament del sègle XX, diferents païses utilizèron d'autres meridians d'origina coma lo [[meridian de París]] en [[França]] (2° 20' 14" E), lo [[meridian de Berlin]] en [[Alemanha]] (13° 24' E), lo [[meridian de Toledo]] en [[Espanha]] o lo [[meridian d'Uppsala]] en [[Suècia]].
En França, lo rei [[Loís XIII de França|Loís XIII]] decretèt per ordenança en 1634 que lo primièr meridian seriá aquel dich de [[El Hierro#Lo meridian de l'Illa de Fèrre|l'illa de Fèrre]] (uèi illa d'[[El Hierro]] dins l'archipèla de las [[Canàrias]]), arbitràriament situat a 20° 00' 00" a l'oèst del meridian de París. Aquèla localizacion permetèt d'obtenir una longitud positiva per totas las tèrras europèas e foguèt longtemps utilizat per d'autres païses.
 
La longor del meridian a la longitud de París serviguèt, en [[1791]], per definir lo [[mètre]] coma novèla unitat de longor. Aquel foguèt definit coma la detzdètz milionena partida d'un mièg meridian terrèstre (un meridian es un mièg cercle); la [[Tèrra]] a una [[circonferéncia]] de gaireben 40 000 {{unitat|40000|km}}, o 40 000 000 {{unitat|40000000|m}}.
 
CausirDe causir un meridian d'origina de longitud 0° implica l'existéncia d'un [[180e180en meridian|antimeridian]], situat a l'opausat sul glòbe. La [[linha de cambiament de data]] seguís aquel antimeridian sus la majora partida de sa longor.
 
=== Meridian magnetic===