Parallèl (geografia) : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Ricou31 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions menoras
Linha 6 :
[[Imatge:World map with tropic of capricorn.svg|thumb|Tropic de Capricòrn.]]
 
Un '''Parallèlparallèl''' es un cercle perpendicular ala l'[[Aisais terrèstre]] e parallèl ala l'[[Eqüator terrèstre|Eqüator]]. Sus un meteis parallèl, la [[latitud]] es constanta. La posicion sus cada parallèl es mesurada mercésmercé a la [[longitud]]. Sus l'eqüator, la latitud es egala a zeròzèro, de 0º a 90º , al nòrd es positiva e al sud es negativa.
 
* ParallèlLo parallèl geodesic d'un luòc es aquel qu'es definit sus un modèl geodesic de la Tèrra, sus que la latitud representada sus las mapas (latitud geodesica) es constanta.
* ParallèlLo parallèl astronomic d'un luòc es ala linha imaginària sus la superfícia de la Tèrra, sus que la latitud astronomic es constanta. DegutA acausa de las irregularitats de la superfícia de la Tèrra , los parallèls astronomics son de linhas irregularas, coincidissoncoïncidisson pas amb lo parallèl geografic.
 
== Mesuras ==
BaquiVaquí una TablaTaula de las mesuras totalas ([[Circonferéncia]]) dels parallèls (''N'' o ''S'') que la ''Latituds'' son multiples de 10º, mas lo [[Tropic del Càncer]], o [[Tropic del Capricòrn]], [[Cercle Polar Artic]], [[Cercle Polar Antartic]]. Se ven tanben las mesuras dels intervals de 1° de longitud sus cadun d'aqueles ''Parallèls''.<ref>"Astronomie - Les Astres, L'Univers" - L.Rudeaux, G. De Vaucoleurs; Librariá Larousse - París, 1948</ref>
 
{| class="wikitable"
Linha 20 :
|-align=center
| 0° Eqüator
| 40. 076,64
| 110,664;
|-align=center
| 10°
| 39. 471,84
| 109,644;
|-align=center
| 20°
| 37. 674,36
| 104,651;
|-align=center
| 22° 26' Tropics
| 36. 787,56
| 102,188;
|-align=center
| 30°
| 34. 725,60
| 96,490;
|- align=center
| 40°
| 30. 743,28
| 85,338;
|- align=center
|45°
| 28. 812,47
| 80,035;
|- align=center
| 50°
| 25. 811,64
| 71, 699;
|- align=center
| 60°
| 20. 089,08
| 55,830;
|- align=center
| 67° 34' C. Polaires
| 15. 986,00
| 44,405;
|- align=center
| 70°
| 13. 747,68
| 38,188;
|- align=center
| 80°
| 6.9786978,60
| 19,395;
|- align=center
Linha 73 :
 
== Extrèmes ==
Los parallèls que son gaireben totalament maritimes se situan entre lo sud de la [[Tèrra del Fuòc]] (latitud 57º Sul) e una pauc al nòrd del [[Cercle Polar Antartic]] (latitud 66º Sud); Dins aquelas latituds se troban solament pichonas illas al sul delde l'[[Ocean Atlantic]], talas coma: [[Illas Sandwich del Sud]], las [[Orcades]], [[Illa Elefant]], [[Illas Shetland del Sud]], illas de la [[Peninsula Antartica]].
 
Lo parallèl que passa en valors absoludas per puslo mai de tèrras es lo 30º Nòrd, que passa pel nòrd d'[[Africa]], nòrd de la [[Peninsula Arabica]], [[Iran]], [[Paquistan]], nòrd d'[[Índia]], [[China]], nòrd de [[Mexic]], sud dels [[Estats Units]].
 
Lo parallèl que en valors relativas passa per puslo mai de tèrras (mens d'oceans e mars) es lo 46º 30' Nòrd amb prèp de 79,48% de sa circonferéncia del parallèl 30º. Passa per [[França]], nòrd d'[[Itàlia]], [[Balcans]], sul de [[Russia]], [[Cazacstan]], [[Mongolia]], nòrd de [[China]], nòrd dels [[Estats Units]].
 
Son pas considerats dins la definicion precedenta coma parallèl "relativament" pus terrèstre los ''parallèls'' de pichona longor, dins los extrèmes nòrd e sud de la planeta:
* los parallèls al sud del [[Parallèl 84 S]] son 100% terrèstres, sus l'[[Antartic]].
* prèp del [[Parallèl 63 N]] ia latituds que son pus de 75% terrèstres (nòrd dde [[Siberia]], [[Escandinàvia]], [[Canadà]], [[Alaska]]).
 
Lo ''parallèl'' que presenta la pus granda longor sus un meteis país es prèp de la [[latitud]] 59° 45' N, copant [[Russia]] a proximitat de [[Sant Petersborg]] ala l'oèst e lo pòrt de [[Magadan]] ala l'èst. D'autres se situan als [[Estats Units]], [[Canadà]], [[China]], [[Austràlia]] e [[Brasil]].
 
A l'[[Eqüator terrèstre|eqüator]], lo pus long dels ''parallèls'' dividís la Tèrra en dos emisferisemisfèris, lo ''Sud'' e lo ''Nòrd''. Dins l'[[EmisferiEmisfèri Nòrd]] i a 69,72% de las tèrras emergentas, 90,94% de la populacion mondiala e aquí se concentran 94% del PIB total del monde.
 
Un parallèl prèp de la [[Latitudlatitud]] 25,9° N dividís la Tèrra en doas calòtas amb egalas airas de tèrras emergentas.
 
==referénciasReferéncias==
<references />