[[Imatge:Mariano Moreno en su mesa de trabajo 2.jpg|thumb|200px|left|mariano Moreno]]
'''Mariano Moreno''' ([[Buenos Aires]], lo [[23 de seteme]] de [[1778]] - Mar Grana, lo [[4 de març]] de [[1811]]) que ho un avocat, intelelctuauintellectuau e òmi politic [[argentina|argentin]] deu temps de la [[Revolucion de Mai]]. Que ho secretari de la [[Purmera Junta]] e atau que fondè la [[Bibliotèca Nacionau Argentina]] e un jornau oficiau [[La Gazeta de Buenos Ayres]].
Qu'estudiè a l'[[Universitat de Chuquisaca]] on aprengó lo francés e l'anglés çò qui'u permetó d'informà's sus los escritescrits de las [[Sègle de las Luses|Lutz]] e mei que mei sus [[Jean-Jacques Rousseau]] qui's tradusè lo son [[Contrat Sociau]]. Com avocat que prengó pausicions progressistas en favor deus indians praubes e en favor de [[Martín de Álzaga]].
Que's considera l'autor de ''Representación de los Hacendados'' un manifeste en favor deu libre comèrce enter las colonias e la resta deu monde.
A despart de las soas ideas e de las soasoas iniciativainiciativas determinantas entau país en construccion, çò qui marquè tanben lo percors de Moreno que ho la rivalitat e l'ostilitat de cap a e de [[Cornelio Saavedra]] entau quau e a qui e domandè de signar un ''Decret de Supression d'Aunors'' (qu'èra ua reaccion a ua serada enter Saavedra on oficièrs des son amics eth avèvan hicada ua coroa de sucre suu cap en lo bèth nomar ''Rei''). Fin finau Saavedra que vençó politicament, Mariano que voló demissionar (çò qui ho arrefusat) puish que demandè d'estar lo representant de la Junta en Euròpa çò qui'u ho autrejat. Emposoat per un medicament durant lo viatge (circonstàncias a l'origina d'ua controversiacontrovèrsia istorica) que lo son còs que ho getat dehens ua banèra e dens las aigas au cap d'ua seria de salvas d'aunor.
La rivalitat enter Moreno e Saavedra qu'ei estada l'enjòc de transpausicions (progressitaprogressista contre conservator, preunitari contre prefederau) qui son sonque analisi e jutjaments posteririorposteriors ; enter ambs, i avó mei que mei opausicion de personas e de fonccionsfoncions. Los detractordetractors de Moreno qu'emplegan quitament a còp l'adjectiu de ''jacobin'', çò qui ei de segur un abús.
Mort en [[1811]] que conegó e qu'acompanhè l'independéncia deu son país mes que's morí abans la declaracion d'independéncia (de [[1816]]).
