Biologia : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Xqbot (discussion | contribucions)
m robot Ajoute: ug:بىئولوگىيە; changement de type cosmétique
Vivarés (discussion | contribucions)
m tipografia
Linha 1 :
{{sciéncias}}
 
La '''biologia''' es la sciéncia de la vida.
 
La '''biologia''', dau [[Grèc (lenga)|grèc]] ''bios'' (βιος) e ''logos'' (λογος), es la [[sciéncia]] de la [[vida]]. Aquesta generalitat [[etimologia|etimologica]] recuèrbe mantunamai d'una realitat :
 
* Per definicion, la biologia es l'estudi deis èssers vius, taus coma son conoissuts sus la [[planeta]] [[Tèrra]]. Mai la distincion entre [[organisme]]s vius e non vius es de còps malaisada (vejatz [[virus]], [[viroïde]] e [[prion]]s), e la determinacion de l'objècte especific de la biologia a ren de ben clar.
* Pressa en un sens pus larg, la biologia o ''sciéncia de la vida'' es tanben l'ensems dei disciplinas, classicas e modèrnas, qu'estudian leis estructuras, lei foncions e lei nivèus d'organizacion ([[molecula]]s, [[cellula (biologia)|cellulas]], [[organisme]]s e son mitan de vida) deis èssers vius, aqueleis èssers vius estent scientificament que d'amassatges complèxes de moleculas interagissent entre elei segon lei lèis de la [[fisica]] e de la [[quimia]] s'aplicant en tota [[matèria]].
* La biologia estudia tanben l'[[evolucion]] deis èssers vius ([[teoria de l'evolucion]]).
* Estudia sei relacions leis uns a respèct deis autres e a respèct de son mitan ([[ecologia]], [[etologia]]).
* La biologia pertòca tanben certanei caracteristicas dau "viu" utilas per l'òme (aplicacions [[agricultura|agricòlas]], [[agro-alimentàriaagroalimentària]]s, [[medecina|medicalas]], [[farmacia|farmaceuticas]], [[quimia|quimicas]]…)
 
Lo tèrme de ''biologia'' foguèt definit a la fin dau [[sègle XVIII]] per lo naturalista francés [[Jean-Baptiste de Lamarck]] :
''{{citacion|Tot çò qu'es generalament comun ai [[vegetau]]s e ais [[animau]]s coma totei lei facultats que son pròprias a cadun d'aqueleis èssers sensa excepcion, deu constituir lo solet e vaste objècte d'una sciéncia particulara qu'es pancar fondada, qu'a pas manco de nom, e que li donarai lo nom de biologia.''}}
 
== Disciplinas principalas ==