Version del 18 octobre de 2009 a 16.30 Modificar TXiKiBoT (discussion \| contribucions) Bòts 124 997 modifications m robot Ajoute: cy:Tahiti ← Cambiament precedent		Version del 9 genièr de 2010 a 12.25 Modificar desfar Vivarés (discussion \| contribucions) 57 567 modifications mCap resum de modificació Diferéncia seguenta →
Linha 1 : <!--Article redigit en lengadocian--> [[Image:Mapa de Tahiti.svg\|thumb\|right\|300px\|Mapa de Tahiti e Mo’orea]] '''Tahiti''' es l'[[illa]] mai granda de [[Polinesia ~~Francesa~~francesa]], situada dins l'[[archipèla]] de las [[illas de la Societat]] al sud d'[[Oceania]]. Istòricament es coneguda tanben coma ''Otaheite''. La capitala es [[Pape’ete]], situada sus la costa nòrd-oèst de l'illa. Es l'illa pus poblada de la Polinesia ~~Francesa~~francesa, amb 69% de la populacion totala. Dispausa de l'aeropòrt internacional de Faa’a. La lenga oficiala es lo [[francés]], e lo [[tahitian]] o ''reo mā’ohi'' la lenga autoctòna. == Geografia == [[Image:Plage.sable.noir.Tahiti.JPG\|thumb\|Plaja de sorra negra a Tahiti]] Tahiti a una largor maximala de 45 km, amb 132 km de còsta e una [[aira\|superfícia]] de 1043 km<sup>2</sup>. Lo punt culminant de l'illa es lo [[mont Orohena]] amb 2241 m. L'illa es formada de doas partidas centradas sus de [[volcan]]s espandits e units per l'[[istme de Taravao]]. La part nòrd-occidentala se nomena ''Tahiti Nui'', o ''granda Tahiti'', e la sud-orientala es ''Tahiti Iti'', o ''petita Tahiti''. Sonque la franja costièra es abitada amb una penetracion maximala que passa pas los dos quilomètres. Mentre que ''Tahiti Nui'' es densament poblada, subretot a l'entorn de Papeete, e dispausa de bonas infrastructuras e d'una forta influéncia de la metropòli francesa, ''Tahiti Iti'' es demorada pus isolada en mantenir la cultura tradicionala polinesiana. Lo [[clima]] es tropical, caud e umid tot l'an. Sonque i a doas sasons: la seca e l'umida, dita tanben sason de las pluèjas, de novembre a abril. La durada dels jorns e de las nuèits se manten sensiblament constanta tot l'an, independentament de las sasons. == Istòria == [[Image:Urville-Tahiti-houses.jpg\|thumb\|Ostals de natius]] La populacion nativa es polinesiana, e se pensa que s'es establida dins l'illa vers [[300 aC]], durant las migracions e colonizacions primerencas de tot l'espaci polinesian a partir de [[Tònga]] e [[Samoa]]. Lo sòl fertil e la pesca abondanta an provesit aisidament de noiridura als abitants. La percepcion del caractèr tranquil e alegre dels natius e la caracterizacion de l'illa coma un paradís an impressionat los primièrs explorators europèus, establissent un mite romantic e utopic en Occident que dura encara fins a uèi. L'anglés [[Samuel Wallis]] descobriguèt l'illa, en [[1767]], la nomenant illa del Rei Jòrdi (''King George III Island''). [[Louis Antoine de Bougainville]] faguèt Tahiti famosa en [[Euròpa]] amb la publicacion del raconte del seu viatge. La nomenant ''Nova Citera'', en referéncia a l'illa grèga de [[Citera]] ont nasquèt [[Vènus]], descriguèt l'illa coma un paradís sus tèrra amb un pòble que viu aürós e dins l'innocéncia, luenh de la corrupcion de la ~~civilitzacion~~civilizacion. Las seunas descripcions illustravan lo concèpte del nòble salvatge de [[Jean-Jacques Rousseau]], e an ~~influida~~influits los pensaments utopics de filosòfs coma [[Denis Diderot]]. Lo capitani [[James Cook]] visitèt Tahiti mantun ~~còps~~còp dins los seus tres viatges entre [[1769]] e [[1779]]. La seuna basa principala foguèt la baia de Matavai, ont bastiguèt lo fòrt ~~Venus~~Vènus per observar lo trajècte de la planeta. Encara uèi lo luòc se ditz ''Punta Venus''. En [[1842]] lo reialme de Tahiti foguèt declarat protectorat francés. En [[1880]] lo rei [[Pōmare V]] ([[1842]] – [[1891]]) abandonèt la sobeiranetat a [[França]]. Lo pintor francés [[Paul Gauguin]] visquèt a Tahiti entre [[1891]] e [[1901]] s'inspirant dels païsatges e dels modèls polinesians~~. A [[Papeari]] i a~~; un pichon musèu li es dedicat a ~~Gauguin~~[[Papeari]]. Dempuèi [[2004]], Tahiti amb la Polinesia ~~Francesa~~francesa, ten l'estatut de país d'~~oltramar~~otramar. ==Ligams extèrnes==

Tahiti : Diferéncia entre lei versions