Gramatica ieroglifica : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cornelhac1 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 1 :
La '''gramatica ieroglifica''' qu'ei ua diciplinadisciplina qui vadó mercès a l'[[egiptològ]] [[occitan]] [[Joan Francés Champolion]]. Mantuas genercions d'egiptològs com, per exemple [[Gaston Maspero|Maspero]], e [[Alan Gardiner]], que desenvolupèn l'estudi de l'egician ieroglific qui ho emplegat haut o baish enter las annadas -3000 e lo sègle IVau e qui donc evoluè e cambiè dab la lenga egipciana (classificada com Semito-camitica) qui suberviscó dab lo nom de [[còpte]] mes en tot emplegar l'alfabet [[grèc]].
 
Au sègle XXau, Alan Gardiner que classifiquè tots los signes ieroglifics coneguts en bèth balhar a cadun un numerò. Las paraulas que's trovan estruçadas dens lo diccionari de Hernest Budge.
 
Lo pretzhèit aquiu qu'ei de presentar las règlas basicas de lectura e de sintaxi deus ieroglifs. Los paragrafs que son hicats dens un òrdi de progression. Los signes (fonetics o ideografics) non son pas sitematicamentsistematicament mentavuts aquiu puish qu'aqueste article be marcha dab las listas de signes qui's trovan dens d'autes articles mentavuts dens lo paragraf "Categorias de signes ieroglifics" e dab lo [[lexic egipcian ieroglific-occitan]].
Fin finala que cau brembar que lo sistème ieroglific que permet d'ortografiar ua medisha paraula dab leugèras variantas ortograficas. En mei d'aquò, a despart de la soa grana estabilitat se la comparam dab l'escritura e las [[lengas latinas]] despuish lo [[protolatin]] dinc a las [[lengas neoramanasneoromanicas]] e au lors [[creòle]]s, l'escritura ieroglifica qu'a conegut ua evolucion (e donc variantas) suber mei de 3000 annadas. Aquiu que presentam ua forma d'egipcian ieroglific mejan.
 
== Sens de lectura ==
Linha 16 :
Lo purmèr signe qu'ei un signe fonetic bilitari puish que marca lo son ''MI'' : <hiero>W19</hiero>
Lo dus seguents que son tanben fonetics, puish que lo segon de la paraula que legeish ''I'' : <hiero>i</hiero>
com segueish un aute son ''I'' inclusinclús dens lo signe bilitari precedent, que'u renforçarenfòrça sens estar prononciat.
Lo tresau signe que's legeish ''O'' : <hiero>w</hiero>
Donc los tres purmèrs signes que'ns disen quin e cau pronociar la paraula : ''MI-O''
Fin finala, lo darrèr signe <hiero>E13</hiero>n'ei pas prononciat mes que reforçarefòrça lo sens de la paraula (se i avosse un [[omonim]] non se poderé pas conhónercon.hóner) e que permet de conéisher de tira lo sens deu mot : que vòu díser "gat". Aqueth determinatiu que nse muisha tanben on e s'acaba la paraula (puish que tots los signes deu texte e son pegats sens cap espaci entaus desseparar).
 
Que vedem tanben dens aqueth exemple que l'informacion (significat, fonologia) per aqueth mot qu'ei parciaument redondanta. Dens la realitat deus textes, aquesta redondància que he que l'ortografia (en mei que mei sus tres mila annadas) que pòt variar: utilizar mens des ieroglifs unilitaris, un determinatiu mei generau (un determinatiu qui vòu díser "animau" en lòc de "gat" precisament). Per cada mot, un diccionari com lo diccionari de Budge, que balharà totas las versions trovadas.
Linha 33 :
 
*La marca deu femenin qu'ei ua ''T'': <hiero>X1</hiero> Atau, per exemple, "poderós" que s'escriu ''SEKHM'' <hiero>S42-Aa1-G17</hiero>
Donc que's forma lo femenínfemenin "poderosa" en bèth hornir la marca deu femenin ''SEKHMT'' : <hiero>S42-Aa1-G17*X1</hiero>
Com dens un deus exemples anteriors, lo purmèr signe qu'ei trilitari e que's legeish SEKHM, donc los dus signe segents qui reprodusen amassas los quites sons deu purmèr, que'u reforçan sens estar prononciats.
E, s'en mei d'aquò e hornim lo determinatiu que vòu díser "hemna o divinitat feminina" que formam lo nom de la divessa [[Sekhmet]] (la "Poderosa", adonc): <hiero>S42-Aa1-G17*X1-B1</hiero>
Linha 42 :
 
=== Singular ===
*Purmèra persona deu singular ''I'' (occitan "io", "ieu", "jo"). Que pòt aver mantua versions segond s'escrivem sancer (signe fonetic e determinatiu), sonque dab lo son ieroglif fonetic o sonque dab lo determinatiu (qui pòt alavetz estar ua hemna, un òmisòmi, un diu, un rei, eca):
<hiero>i</hiero> Mei especificament, per ua hemna <hiero>B1</hiero>
e per un òmi :<hiero>A1</hiero> Fin finala, respecivament per un diu e un rei <hiero>A40 G7</hiero>
Linha 65 :
=== Duau ===
 
L'egipcian que coneish un nombre especiau lo duau per tota causa acopanhadaacompanhada peu son parion. Los pronom duaus que son:
 
*A la purmèra persona : <hiero>n:Z4</hiero>