Categoria:Cançon de Joan Francés Tisnèr : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Creacion de la pagina amb « Cançons de ''12 recèptas de J. A. Lespatlut'' L’Estrangèr Roger Lapassade Un dia qu’arribarà, vestit de blau com la matiada, que trucarà au portalèr,... » |
Cap resum de modificació |
||
Linha 1 :
Cançons de ''12 recèptas de J. A. Lespatlut''<p>
L’Estrangèr [[
Un dia qu’arribarà, <p>
vestit de blau com la matiada, <p>
que trucarà au portalèr, <p>
arrés ne’u coneisheràn.<p>
Que diseràn, en hant un maishant uelh :<p>
— Quí ei ? <p>
Quauque pacant escapat de galèras !<p>
Los mainats s’estujaràn devath la taula. <p>
Las hemnas vaderàn blancas com la nèu. <p>
Los òmis, punh sarrat, <p>
que voleràn acalhavà’u<p>
e los cans ariçats que ronharàn <p>
en amuishant las anhivas.<p>
La portalada miei desruida <p>
que s’acabarà de héner.<p>
Mes, eth, l’Estrangèr, <p>
de jolhs sus la pèira blanca, <p>
darrèr locledon barrat <p>
que hicarà un arríder d’anjo <p>
sus aquera matiada de haina e de hasti.<p>
Lo blau deu son uelh qu’orbirà las mans, <p>
qu’apatzarà la paur deus dròlles <p>
e herà tornar la frescor de l’ahida <p>
sus las maishèras.<p>
Sonque un arríder amistós !<p>
Sonque las mans, vueitas e viradas <p>
de cap aus òmis.<p>
Sonque lo cap quilhat, <p>
l’uelh qui non cranh pas lo deumau !<p>
Lavetz, un can que s’aprocharà,<p>
a plaser, dab amistat, <p>
que lecarà los pès provassós de l’Estrangèr. <p>
Lavetz, <p>
guarit de tot mau, <p>
l’Òmi, urós, qu’orbirà lo cledon.<p>
--
Vira lo sedaç<p>
Quau ei donc aqueth tot vestit de blau<p>
Coma la matiada e qui truca au portau<p>
Vira lo sedaç, tiralaligòt<p>
E si ei fachat, jo me’n trufi hòrt<p>
Estrangèr te dobti, que l’aso te foti<p>
Passa luenh de ma pòrta e lo diable se’t pòrti<p>
1 e 2 e 3 e 4 e 5 e 6 e 7 e 8 e 9,<p>
Diu me viri de mau<p>
Las hemnas com nèu blancas vaderàn,<p>
E devath la taula los mainats iràn<p>
----
La sèrp nilenca [[Max Rouquette]]<p>
Virona arredonida<p>
dormissiá la sèrp nilenca.<p>
Virona redona<p>
Tendra virona de gavèl arredonida <p>
jos la raspa d’una fuòlha de figuièira,<p>
dormissiá la sèrp nilenca.<p>
Dormissiá dins l’oblit de l’astre que portava <p>
sens saupre quau seriá que’n un raufèl d’amor<p>
au poton dau verin aparariá lo sen.<p>
Angèla en matelòta <p>
shens se copar lo cap, <p>
en li copar lo cap.<p>
Virona arredonida...<p>
--
Pelar <p>
vueitar <p>
desbarbar <p>
copar <p>
Talhucar.<p>
fríser <p>
virar <p>
har sautar. <p>
Tirar <p>
estruçar <p>
rossir<p>
trempar <p>
adobar <p>
har còser<p>
hornir <p>
ajustar. <p>
__
Salmís de palomas<p>
Dindan, dindan, lo curèr d'Aurelhan<p>
Qu'ei cadut dehens l'estanh<p>
Dab las òras a la man<p>
Dindan, dindan...<p>
Entertalhat o interromput,<p>
Entertant lo temps recadut<p>
Entrams jo tu entermetut<p>
Entenement deus entorcuts<p>
Lo temps que passa doblevant<p>
Las òras que's hèn en davant<p>
Enterlacant l'entortolhut<p>
Atormerat jo l'entenut<p>
Entormentat que m'as avut<p>
Entaulat aquiu qu'ès sedut.<p>
Aus tèrmis de Tolosa, <p>
fontenas clèras j’a. <p>
Que j’a tres palometas, <p>
banhadas s’i son dedens. <p>
Tant s’i son banhadetas, <p>
que l’aiga non i mei.<p>
Que’n prenen la volada, <p>
tau haut de Cauderèrs. <p>
Digatz-me palometas, <p>
qui j’èra a Cauderèrs ? <p>
E lo rei e la reina <p>
que j’èran tots solets. <p>
Au rei l’an hèit ua cramba, <p>
a la reina un convent <p>
Tot de pèira talhada, <p>
que non j’entre lo vent. <p>
Lo vent ni la gelada, <p>
ni tanpòc los glaçons<p>
Aus tèrmis de Tolosa <p>
Aqueth pecat, qu'ei donc ?<p>
Qu'au sortir de la glèisa,<p>
los gojats que disen a las gojatas
E voletz garfo ?<p>
La hilha d’un praube òmi<p>
Se’n va entau molin digodin<p>
Diga, diga ostèr, diga molinèr<p>
Faralin, faralèr, faralin tornèr<p>
Qui vòu har mòler molerà<p>
Quan lo rei ei salhit de la tèrra<p>
Quan lo rei ei salhit de la tèrra là<p>
Lan anderidí la dondèna<p>
E au lanlà deridí la dondon.<p>
Que s’i pren son chivau<p>
Eth que se’u brida e se’u sèra<p>
Lo gran de ma mèra<p>
Molerà en quest molin<p>
E que se’u va har abeurar<p>
En d’ua honteta tan clara<p>
Tròba aquiu vint e cinc bergèras<p>
Har en purmèr un beròi
Haria, lhevami, aiga en aisider<p>
Deishar plan com cau la pasteta lhevar<p>
D’anís verd culhera plenhar e trempar<p>
En la cacha ajustar 300 gramas de sucre<p>
E flor d’irangèr, pèth de citron, burre<p>
Har
Puish préner a despart la haria de blat<p>
Sèt ueus esglaishatz e la sau ajustatz<p>
Dab tèrç de liquide calerà prestir<p>
Quan sii chucar lo dusau a hornir<p>
Puish lo darrèr tèrç e lhevami, mesclar<p>
Dinc a quan la pasta e dèishi de gahar<p>
Lhevar en tortet o en lonc com v’agrada<p>
Pausar sus ua placa dab papèr aprigada<p>
Aquiu lheverà, dinc a tres còps en.hlar<p>
Un ueu tà daurar e de sucre emprovar<p>
Har
Minjar huec, cagar huec, <p>
huec aus pès, huec au cuu, huec au cap, huec, huec, pertot huec<p>
__
Ústrias<p>
Qu’ei un plat de sason<p>
dab mocharon, morilhon<p>
de qui hèn ragoston de qui hèn ragoston<p>
Netejà’us e pelà’us<p>
dab duas aigas arrescà’us<p>
en un perrec boishà’us <p>
en un perrec boishà’us<p>
còser a l'òli<p>
ua caishòla de tèrra de tèrra<p>De haria saupicà’us<p>
(dab) sau e péber adobà’us<p>
dab cebeta <p>
dab cebeta agostà’us<p>
en har còser a plaser <p>
e quan sii a mieitat, a mieitat, a mieitat, a mieitat<p>
hornir las ústrias (6)<p>
Deu tresau solèr qu’ei caduda enlòra<p>
Ua moquira jauna qui eslurra a plaser<p>
Tà s’anar córrer Sagòrra e Magòrra<p>
Shens se har cridar enlòc per arrés<p>
Parièra au limac la motha moquira<p>
Qu’a vagar tà devarar lo camin<p>
Qui’s hiquè en cap qui vira e arrevira<p>
Sus la paret blanca qui sembla shens fin<p>
Lo só qui arraja sus la moquira <p>
Tremblanta de paur o lhèu de
Mes ne luseish pas mei la prauba tiravira,<p>
Lo só l’a secada… acabat lo sendèr<p>
Deu tresau solèr qu’ei caduda enlòra<p>
Ua moquira jauna qui eslurra a plaser<p>
Garbura
__
La garbura qu’ei pomas de tèrra, mongetas, lo garròt deu jambon, lo caulet blanc sustot, pomat, lescas de jambon, mes espés, un tròç de jambon entà har la bona, bona garbura.<p>
Dab peberina, estragon, peirassilh, alh, ceba.<p>
Que començarí per exemple per las mongetas que son las mei longas a còser, las pomas de tèrra, las carròtas, copadas, pas a tròç, ua carròta copada en dus, o en tres s’ei drin grana, après qu’i hicarí lo caulet blanc, mes quan tot e boreish après.<p>
E après lo garròt deu jambon, drin vielh, drin gras, los porrets e hicar tot aquò a borir. E deishar còser duas bonas òras,
pas a garlapar, a borir doçament au son trin, au mensh duas bonas òras totun,e après que gostan.<p>
La garbura jo que la harí atau !
__
Rondèu de las estelas<p>
Lo cèu escuranhós espiant<p>
Nau estelas cadentas qu’èi vist<p>
Cadua vadè un gran gigant<p>
Dab un nas qui semblava un
Nau uelhòts jo n’aurí avut<p>
Bahida me’us avoren crebats<p>
Mes d’un sol par n’èri uelhut<p>
Grana Estela qu’a dit : <p>
« Deishatz ! »<p>
L’òra deu tè<p>
Lo tè qu’ei la bevuda aprestada <p>
mei populara capvath lo monde. <p>
Que la descobrí en 2737 abans J.C. l’emperaire chinés Shen Nung, <p>
lo dia quan ua huelha de tè <p>
e’u cadó per escàs <p>
dens la tassa d’aiga cauta qui’s bevè.<p>
La boridèra boridejava <p>
pujant a plaser com lo plaser, <p>
chebitejava puish shiulava, <p>
boishorlejava de contentèr<p>
Quan acabi de borir l’aiga<p>
Shens que’vs vedossi apressatz<p>
Dens la teièra rescauhada<p>
Chorreta d’aiga barrejatz<p>
La teiereta tenhereta, <p>
a l’aiga cauta s’arrajava<p>
Tè, tà qu’au tè tieni cautet, <p>
tan
Deu tè la huelha dèisha anar, <p>
tota perborida sa sabor, <p>
bissè que demanda de l’aprigar<p>
Que’n patz s’escapi la labor.<p>
La costuma deu tè de cinc òras <p>
quan la setau duquessa de Bradfòrd, <p>
Anna, <p>
envitè un vrèspe amics a béver tè <p>
en tot perucar coquetas, <p>
tà’s virar la hami d’enter disnar e sopar. <p>
Aquera òra deu tè que vadó de tira<p>
ua tradicion en Anglatèrra.<p>
--
Poth a la gascona<p>
Aprestar e troçar un poth deus beròis, <p>
deishà’u préner <p> duas a tres òras de renc, <p>
en tot virà’u de quan en quan, <p>
òli fresc <p>
hà’u tostar suus sherments <p>
Arrevirar la pèça <p>
de tau mòda que sia plan cueita de tota part.<p>
Sus la mar de mon père<p>
I a batèus a pescar<p>
E b’i a tres pescaires<p>
que s’i hèn a pescar<p>
E b’i a tres gojatòtas<p>
que s’i hèn a espiar<p>
Sonque ua peurossòta<p>
qui’s bota a plorar<p>
Tornatz, tornatz pescaires<p>
La mar es a lordejar<p>
Los dus pausan la barca<p>
mes l’aute la pausa pas<p>
Vòs pas tornar pescaire<p>
qu’es l’òra d’ac deishar<p>
Nani i a tant boletas<p>
las voirí amassar<p>
Nani
aquò ne’n haratz pas<p>
Si jo n’ac hèi beròja
arrés mei n’ac herà<p>
Mes las boletas negras an fenit de’u minjar<p>
Plenh de botelhas d'aiga<p>
un paquet de ton<p>
ua vueita tà hicar los ueus <p>
ua botelha de cocà colà<p>
un pòt de flors<p>
ua caisha de sau<p>
ua bala de tenís copada<p>
ua vueita de caramèl<p>
un teishut<p>
un libe abandonat<p>
un tube de sentbon<p>
ua capsa de botelhas<p>
...E qu'ei reciclable<p>
-- Ah, que viu enqüèra<p>
Advents<p>
Au hons d’un topin vernissat <p>
esténer pèrnas de lard o jambon lardós. <p>
Un còp talhucat carròtas en rondets <p>
e hachat ceba e alh dab jambon, <p>
barrejà’n ua bona espessor suu lard <p>
e pausar un bèth tròç de bueu, <p>
pèça magra o codau beròi persilhat <p>
Cobrir d'ua espessor de hachat mei <p>
adobat de clavets, canèla muscada <p>
sau e péber
Hornir çò qui cau de liquide <p>
tà plenhar dinc a un centimètre deu bòrd (mieitat vin roi, mieitat aiga)<p>
en barrejar a tot doç en lo topin <p>
tà non pas des-har lo palhat deu hons. <p>
Cobrir dab papèr de carnissèr oliat <p>
e ligat suu bòrd deu topin. <p>
Hicar suus carbons, devant deu huec <p>
e deishar còser doçaments <p>
quate a cinc òras.... E un boquet.<p>
L’Advent qu’ei arribat,<p>
Lo monde qu’ei sauvat!<p>
Lo Messias atendut<p>
Que’ns vien da lo salut.<p>
Quasi cada Profèta,<p>
Qu’anonça la conquèta<p>
D’aqueth divin Enfant;<p>
Lo Demon qu’ei tremblant.<p>
Cantem a son aunor,<p>
Dab un còr plen d’amor,<p>
Cantem allegrament,<p>
Pendent aqueste Advent:<p>
Loange a Diu son père,<p>
A Maria sa mèra,<p>
A Jausèp lo tutor<p>
De noste Redemptor<p>
Cantem tots eths presents<p>
De Nadau devotaments,<p>
En l’aunor deu deliri<p>
Deu Senhor-Dinèr vampiri<p>
Qui’ns deu a tots sauvar<p>
E Satan har trespassar<p>
- « Qué volerés com present<p>
De qui n’as pas peu moment ? »<p>
- « Enveja d’un libe, chic,<p>
Meilèu causas de plastic,<p>
Armas t’apréner a tuar,<p>
Un quat’quat’ a poder miar. »<p>
L’òmi desfortunat<p>
De pòrtamoneda flac,<p>
Sortirà de la misèria,<p>
De la soa praubèra<p>
Jèsus-Sòus l’en va tirar,<p>
Aisidèr l’i balharà.<p>
--
Cruspèths<p>
A Carnaval que cau har cruspèths.<p>
Lavetz que preni ua recèpta <p>
qu’i cau ua botelha d’aiga<p>
tà un quilò de haria.<p>
E lavetz que hèish cauhar l’aiga <p>
e au punt de borir <p>
qu’i hiqui totun drin de pèth d’irange<p>
e après qu’i hiqui ua presa de sau. <p>
Qu’i hiqui… pas hèra... <p>
de burre e que dèishi borir <p>
las pèths d’irange e lo burre honut, <p>
après quan boreish au gran galòp <p>
que geti tota la haria, tot d’un còp tot,<p>
e que tolhi, e que tolhi... <p>
dinc a quan <p>
la pasta e’s despegue de la marmita.<p>
Après que la dèishi en.hredar, <p>
que hiqui los ueus, <p>
e ueu per ueu que presteishi plan <p>
e après que dèishi pausar la pasta, <p>
ua bona òra.<p>
E après que hiqui òli, <p>
que dèishi cauhar plan l’òli, <p>
qu’èi ua grana bacina, exprès tad aquò, <p>
que’n hiqui setze au còp,<p>
pas tot a fèit ua culhera-sopa tà un cruspèth.<p>
E lavetz aquiu que gonflan dehens l’òli, <p>
qu’ei un plaser,<p>
que’us veden virar,<p>
que còsen tots sols,<p>
...ne se’n cau pas ocupar.<p>
--
Tajine Aussalés<p>
Autorn de Pont i a de bèras hilhòtas<p>
Mon còr ei content de las véder sovent<p>
A l'arriutet peu camin d'Aigas Bonas<p>
A Pont crabèr, mon diu lo gran regret.<p>
Que'u m'as avut lo flòc de primavèra<p>
Que'u m'as avut que non t'i èra devut<p>
S'aví sabut que te'n devès perváler<p>
L'aurí venut en bèth enconegut.<p>
Si jamei pus e pujas sus de l'arbe<p>
Dab un cotèth que't coparèi l'ausèth<p>
L'ausèth qui va qui vòla peu boscatge<p>
Gai e hardit lo berói rei petit.<p>
--
Saussissas<p>
Mes clar com cau.<p>
Deishar si voletz a queth hachadís <p>
pau sar un di a <p>
en ua ta ris sa fre ta da dab alh. <p>
Ple nhar los bu dèths me jans deu pòrc, <p>
la vats de plan e ras pats, <p>
dab a queth ha cha dís. --Mingueta 18 octobre de 2009 a 13.53 (UTC)
| |||