Galen : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
m robot Ajoute: hif:Galen
Xqbot (discussion | contribucions)
m robot Ajoute: sr:Гален; changement de type cosmétique
Linha 1 :
[[ImageFichièr:Galen detail.jpg|thumb|right|200px|Claudi Galen.(Litografia, Gregoire e Deneux, ca. 1865)]]
'''Galen''' o '''Claudi Galen''' ([[grèc ancian]]: Γαληνός, ''Galinos''; [[latin]]: ''Claudius Galenus'') nascut a [[Pergamum]] en [[131]] aprèp lo Crist, mòrt en [[201]], foguèt un mètge grèc de l'[[antiquitat]]. Lo pichon nom ''Claudi'' es absent dels tèxtes grècs e apareis sonque a la [[Renaissença]].
 
Considerat coma un dels paires de la [[farmacia]], aguèt una influéncia durabla sus la [[medecina]] europèa, en particular per l'intermediari dels mètges [[josieu]]s e [[musulman]]s a l'[[Edat Mejana]].
== Sa vida ==
Galen, nascut dins la ciutat grèca de [[Pergamum]] (uèi [[Bergama]], [[Turquia]]), èra lo filh d'un ric arquitècte nomenat [[Aeulius Nicon]]. S'interessava d'un biais eclectic a l'[[agricultura]], [[arquitectura]], [[astronomia]], [[astrologia]], [[filosofia]] duscas que fins finala se concentra sus la medecina.
 
Linha 14 :
Galen passèt la rèsta de sa vida a la cort Imperiala, a escriure e experimentar. Realizèt la [[viviseccion]] de nombrós animals per tal d'estudiar las foncions dels [[rens]] e la [[mesolha espinala]]. Son subjècte favorit èra lo macaca de [[Gibartar]]. Se ditz qu'emplegava vint escribas per consignar sos trabalhs. En [[191]], un fuòc dins lo Temple de Patz destrusiguèt una partida de sos escrichs. La data exacta de sa mòrt es generalament situada a l'entorn de [[200]], basada sus una referéncia del [[sègle X]], lo ''[[Suda]]'' lexicon. D'autres, ça que la, l'estiman cap a [[216]], sus la basa de sos darrièrs escriches situats vèrs [[207]].
 
== Eretatge ==
Los escriches de Galen sus l'anatomia èran la basa del "curriculum" del mètge d'universitat medieval. A l'entorn de las annadas 1530, un mètge e anatomista bèlga nomenat [[Andreas Vesalius]] aguèt coma projècte de revirar mantun tèxtes grècs de Galen en latin. Lo trabalh pus famós de Vesalius, [[De Fabrica]] foguèt fòrça influénçat per los escriches de Galen. Vesalius cercava de reviscolar los metòdes de disseccion e la filosofia naturala de Galen. Faguèt el meteis la disseccion d'un cadavre uman, çò que duscas alara èra pas estat fach, çò que foguèt una evolucion logica del trabalh de Galen. Alara que l'apròcha de Galen demorava sens cambiament dins l'universitat medievala, Vesalius promoguèt e expausèt Galen dins los seus corses, en utilizant de metòdes d'estampariá amb de libres, e demostracions practicas.<ref>Revolutionizing the Sciences: European Knowledge and Its Ambitions, 1500-1700, by Peter Dear. Princeton University Press, New Jersey. 2001. pp.37-39</ref>
 
== Bibliografia ==
<References/>
</div>
Linha 24 :
* [[Jurament de Galen]]
* [[Cronologia de la medecina]]
== Ligams extèrnes ==
*{{en}} [http://www.healthsystem.virginia.edu/internet/library/historical/artifacts/antiqua/galen.cfm Galen]
*{{en}} [http://www.udayton.edu/~hume/Galen/galen.htm Galen, University of Dayton]
Linha 34 :
[[Categoria:Literatura grèga d'epoca romana]]
[[Categoria:Escrivan e mètge]]
[[categoriaCategoria:Naissença en 131]]
[[Categoria:Decès en 201]]
[[Categoria:Mètge]]
Linha 76 :
[[sk:Claudius Galénos]]
[[sl:Galen]]
[[sr:Гален]]
[[sv:Galenos]]
[[th:กาเลน]]