Creissent : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
interwiki
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 1 :
[[Imatge:Los dialectes de l'occitan.jpg|thumb|right|400px|Mapa daus dialèctes occitans: lo Creissent es a l'extrèm nòrd daus domenis dau lemosin e de l'auvernhat.]]
Lo '''Creissent''' (o en gascon lo ''Creishent'') es una zona dins l'extrèm nòrd d'[[Occitània]], en forma de creissent, ont òm parla de varietats d'[[occitan]] (de [[lemosin (dialècte)|lemosin]] mai d'[[auvernhat]]) que tenon de traits de transicion vèrs lo [[francés]], pasmens los traits lingüistics occitans i dominan.
 
Lo primèir autor qu'utilizèt lo nom de ''Creissent'' foguèt lo [[lingüistica|lingüista]] occitan [[Juli Ronjat]], dins sa tèsi de 1913.
Linha 8 :
==Lo territòri==
Lo territòri dau Creissent se compausa:
* D'una benda fina que travèrsa lo mitan dau departament de [[Charanta (departament)|Charanta]], dau sud-oèst au nòrd-èst, en passant ras e ras a l'èst d'[[Engoleime]].
* D'un eslarjament d'aquela benda de l'oèst a l'èst que cuerb lo nòrd daus departaments de la [[Nauta Vinhana]] e de [[Cruesa]], la mitat sud dau departament d'[[Alèir]] e quauques comunas occitanas au sud daus departaments de [[Vinhana]], [[Indre]] e [[Char]].
 
Linha 23 :
Las influéncias dau francés son ancianas dins lo Creissent: tre la segonda mitat dau sègle XIII, los documents administratius e juridics lai foguèron escrits en francés e non pas en occitan, tant dins la [[Marcha]] (domeni [[lemosin (dialècte)|lemosin]]) coma en [[Borbonés]] (domeni [[auvernhat]]). Aquò venguèt de la preséncia d'administrators e de senhors francofòns. En Borbonés, quitament, los primèirs documents escrits coneguts en lenga vulgara son d'actes en francés amb quauques formas occitanas inseridas, a partir de 1245. Doncas lo Creissent coneguèt una situacion de [[diglossia]] francooccitana tre aquela epòca, plan longtemps avans la penetracion dau francés dins la rèsta d'Occitània.
 
Quò es una chausa segura que lo limit entre occitan e francés a reculat long daus sègles e que se trobava mai au nòrd a passat temps. Los parlars francés situats au nòrd dau Creissent (sud de [[BerríBerric]], nòrd de [[Borbonés]]) gardan encara las traças d'un substrat occitan (Dahmen).
 
L'avançada dau francés vèrs lo Creissent es fenomèn long e progressiu, es diferent de la desoccitanizacion pro rapida de [[Peitau]], [[Santonge]] e [[Engolmés]] que se faguèt entre los sègles XII/XIII e XV.