Calendièr republican : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cedric31 (discussion | contribucions)
Pagina novèla : thumb|200px|Calendièr republican de 1794, dessenh de [[Louis-Philibert Debucourt.]] [[Image:Musee-historique-lausanne-img 0143.jpg|t...
 
Cedric31 (discussion | contribucions)
Modif
Linha 3 :
Lo '''calendièr republican''', o '''calendièr revolucionari francés''', foguèt creat pendent la [[Revolucion francesa]] e foguèt utilizat de [[1793]] a [[1805]].
 
L’invencion d'aqueste [[calendièr]] se faguèt progressivament. Tre l'endeman de la [[presa de la Bastilha]] ({{Data|14|de julhet de|1789}}), l'usatge èra aparegut d'apelar [[1789]] « l’an I de (l’èra de) la Libertat » ; los [[mes]]es e [[jorn]]s èran demorats los meteisses, totun. En l’an IV de l’[[èra de la libertat]], lo {{Data|22|de setembre|1792}}, la [[Convencion nacionala]] decretèt que « Totes los actes publics son d'ara enlà datats a partir de l'an I de la Republica ». Es lo {{Data|20|de setembre|1793}} que [[Charles-Gilbert Romme]], raportaire del grop de trabalh nomenat pel [[Comitat d'instruccion publica]], presenta davant la Convencion (lo Comitat ele-meteis aguèt drech a una presentacion sièis jorns de per abans) çò que vendrà lèu lo calendièr republican. Aprèp qualques ajustaments, entrèt en vigor a partir de l'endeman del decret de la Convencion Nacionala del 14 vendémiaire an II ({{Data|5|d'octobre|1793}})<ref>[http://www.louisg.net/C_republicain.htm louisg.net]</ref>.
 
La nomenclatura dels meses e dels jorns contunharà d’evoluar dins los meses que seguiràn. Lo decret foguèt refondut lo 4 frimaire an II ({{Data|24|de novembre de|1793}}), que balhèt sa forma definitiva al calendièr. Aqueste darrièr decret aboliguèt l'« [[èra vulgara]] » pels usages civils e definiguèt lo {{Data|22|de setembre de|1792}} coma lo primièr jorn de l'« èra dels Franceses ». Per las annadas seguentas, lo primièr jorn de l'annada seriá lo de l'equinòxi verai a París (entre lo 22 e lo 24 de setembre segon lo calendièr gregorian). La primièra annada comença amb l'an I, doncas, i a pas d'[[an zèro]].
 
Lo 22 fructidor an XIII ({{Data|9|de setembre|1805}}), [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] signèt lo [[senatus-consult]] qu'abrogèt lo calendièr republican e instaurèt lo retorn al [[calendièr gregorian]] a partir del {{1er_de genièr}} de [[1806]].
 
Lo calendièr republican foguèt çaquelà utilizat tornamai pendent 15 jorns e unicament dins lo Jornal Oficial al moment de la [[Comuna de París (1871)|Comuna de París]] en [[1871]] (An LXXIX), puèi per [[Benito Mussolini|Mussolini]] en [[1922]]. D'autra part, lo filosòf gr7cgrèc [[Theóphilos Kaíris]] s'en inspirèt per son [[calendièr teosebista]] dins los [[ans 1830]].
 
La Revolucion avent fach de França un estat laïc, aqueste calendièr aviá per tòca d'escafar de la memòria dels franceses lo [[calendièr gregorian]] estrechament ligat al [[cristianisme]].