|
==Disputas sus lo sieu caractèr==
Lo papèrròtle e la definicion de l'etica son estats controvertitscontroversiats al long de l'istòria:
* Los filosòfes creson qu'es una mena de [[sciéncia]] de la morala, encara que se poscanpòscan pas demostrar los sieus postulats
* Fòrça religions considèran que la l'etica es una branca de la [[teologia]], doncas que las normasnòrmas d'actuacionde conducha son prèviamentprealablament dictadas per Dieu. La foncion de l'etica seriá d'aplicar aquelas normas a la vida quotidiana e n'extraire-ne de novèlas normasnòrmas segon las circonstàncias
* EnDins las sciéncias socialas, se crei que tota disciplina pòrta parelha la siá etica; per exemple l'economia a una etica determinada per los mejans per aténher los sòs, la siá aplicacion, las relacions laboralas...
* Per darrièr, i a quid'unes esson pas d'acòrd aper restringirrestrénher l'etica als èssers umans, per aquò parlan d'[[etologia]]
==Istòria brèva==
L'aparicion de l'etica aguèt luòc a l'encòp que d'autras *hitas? del desvolopament cerebral de l'òme, vaes ligada a l'autoconscienciaautoconsciéncia. La majoritat de las culturas an un [[mite]] per explicar aquesta origina.
La filosofia occidentala dempuèi lo començament s'ocupèt de l'etica. Se remarcan, entre autrasautres, los noms de [[Socrates]] o [[AristotilAristòtel]]. D'autras figuras considerablas al long del temps son [[Thomas Hobbes]], [[Kant]] o [[Arthur Schopenhauer]].
A l'ora d'ara l'etica es fòrça ligada al [[drech]], doncas cada pas a un còrpus de [[precèpte moral|lei]]s que determinan çò que se pòt far e çò que se pòt pas far, amb las sancions conseqüentasconsequentas. Las [[lei]]s respondon totjorn a una concepcion determinada del ben e doncas l'istòria del [[drech]] e de l'etica son fòrça ligadas. Lo drech, ça que la, partís totjorn de normasnòrmas concrètas (de [[lei]]s), mentre que la reflexion teorica pòt concretizar o pas unes precèptes.
==Teorias eticas==
Segon lo centre de reflexion, las teorias eticas se pòdon amassar en tres blòcs:
* DeterminadasCèrtas teorias eticas cercan la fin: èsser erósurós, èsser bon, aténher la perfeccion, sauvar l'arma. Totas elas donan una seria de normasnòrmas o passas per aténher la fin desirada. Exemples serián l'[[utilitarisme]] o los [[dètz manamentscomandaments]] del [[cristianisme]].
* AutrasD'autras se fixan mai en las [[vertut]]s: las qualitats moralament desitjablas o bonas que li cal conrear a l'èsser uman. [[Platon]] o explicita pro clarament. Un exemple pas occidental seriá la doctrina de [[Confuci]].
* Unas D'autras teorias se centran en la l'accion e lo déuerdever: jutjan s'aquò qu'òm fa es bon o es pas bon segon se s'adapta al que li pertocariá far. [[Kant]] es benlèu l'exponent maximal d'aquesta branca.
Totes aquestes sistèmas an de variantas segon se la fònt de la morala es dins lo pròpri subjècte o se vens'es dictada dempuèi fòra o segon se se parla de normasnòrmas e jutjaments absoluts o relatius. En mai, s'acostuma a distinguir entre la morala individuala e la collectiva, la que cal adoptar per permetre la convivéncia (es çò que [[Jean-Jacques Rousseau]] nomenava "[[contracte social]]").
[[Categoria:Etica| ]]
| 