Whisky : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
m Bot: Adjuntet: simple:Whisky
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 1 :
[[Image:Glass of whisky.jpg|thumb|right|200px|Un gòt de Whiskywhisky]]
Lo '''Whisky''' (en [[escocés]] ''uisge-beatha''), o '''whiskey''' (en [[irlandés]] ''uisce beatha'' o ''fuisce'') es una bevenda alcolizada d'origina [[Irlanda|irlandesa]] o [[Escòcia|escocesa]] a basa d'[[òrdi]]. Existís actualament qualques destillariás dins un fum de païses mas la majoritat de la produccion es encara en [[Escòcia]],; aqueste whisky es nomenat ''Scotch whisky'', ''Whisky d'[[Escòcia]]'' en occitan, segon una lei escocesa que certificada l'origina de la bevenda.
==Istòria==
La primièra traça escrita del whisky data de [[1405]] en Irlanda<ref>[http://www.theanswerbank.co.uk/Article2755.html Who invented whisky - the Scots or the Irish?]</ref>, que i èra distillat pels monges. Es tanben mencionat en Escòcia en [[1496]]<ref>[http://www.whisky.com/history.html History of Scotch Whisky]</ref>. Pasmens, se pensa que lo whisky èra ja conegut dempuèi qualques centenas d'annadas abans. Sabèm pas quora e ont lo whisky foguèt d'en primièr distillat e la produccion locala non documentada pendent aqueste periòdperiòde fa que l'identificacion de l'origina de la beguda es dificila. En mai, es possible que diferents grops descobriguèsson los processus de distillacion completament independament los uns dels autres.
 
D'unes cercaires pensan que los alcòls distillats foguèron d'en primièrs produches entre lo [[sègle VIII]] e lo [[sègle IX]] en [[Orient Mejan]]<ref>[http://www2.potsdam.edu/hansondj/Controversies/1114796842.html History of Alcohol and Drinking around the World]</ref> e que l'art de la distillacion foguèt portat en [[Irlanda]] e [[Grand Bretanha]] per los monges crestians. Es una legenda populara que [[Sant Patrici]] introduguèt la distillacion en Irlanda e Escòcia, mas i demorèt tròp lèu perque foguèsse possible. Es, pasmens, possible que lo processus de distillacion foguèsse descobèrt en Irlanda e dins las illas britanicas (independament o en precurssor de la distillacion [[Arabia]]) per de pageses coma un mejan d'utilizar lo demai de grans, après la segada.
==Elaboracion==
 
L'elaboracion d'un whisky dura al minimum tres ans ; se l'envièlhiment en bota de casse es inferior a tres ans, es pas possible de li bailar l'appelacion de ''whisky''. La fabricacion se fa en cinq etapas.
 
[[Image:Sjb_whiskey_malt.jpg|thumb|right|Òrdi maltat]]
 
* Lo "maltatge" : Perper obtenir dude malt, es d'usatge d'espandir l'òrdi e d'o banhar perque grelha. Aquela operacion dura una a doas setmanas.Lo maltage es arestatarrestat en secar los grans en dessus d'un forn, generalament alimentat per de [[torba]], que baila a d'unes whiskies son gost particular. Quand es sec, lo malt es trissat, çò que produtz una mena de farina sonada ''grist''.
* Lo mesclatge : Lolo grist es puèi mesclat amb d'aiga cauda. Aquela aiga va bailar son tipe al whisky, en foncion dels terrens qu' a traversada, donant d'aròmas torbats, minerals o de tèrra de bruga.
Aquela operacion a per tòca de transformar l'[[amidon]] contengut dins lo malt en sucres fermentables jos l'accion d'[[enzim]]s. Se fa dins de grands baçins de fusta sonats « mash tun ». Lo produch d'aquel mescllatge es apelat « wort ».
* La fermentacion : Lolo molt sucrat aital obtengut es adicionat de [[levadura]]s e la [[fermentacion]] alcolica se produtz . Aqueste processus es parièr al de la fabricacion de la [[bièrra]] mas l'etapa seguenta es pròpria al whisky.
[[Image:2007_07_Glenfiddich_Alambics.jpg|thumb|right|250px| Sala dels alambics àa Glenfiddich]]
* La distilaciondistillacion :La la bièrra aital obtenguda subís una dobla distilaciondistillacion, que lasa tòca es de desseparar l'aiga de l'alcòl. Los whiskeys irlandeses subisson generalament una tripla distilaciondistillacion e es çò meteis per d'unes scotchs. A la fin d'aquesta etapa, lo whisky es incolor e titra aperaquí 70°.
 
* L'envielhiment : Lolo whisky es fin finala mes de vielhir en botas de [[casse]] , ja utilizadas lo mai sovent. Es pendent aquesta etapa que lo whisky se colora e prend d'aròmas especifics segon la fusta utilizada. Lo periòde d'envielhiment minimal d'un scotch es de 3 ans mas la màger part dels single malt vielhisson generalament entre 8 e 12 ans, d'unas botelhas de ''single cask'' van fins a passar 30 ans en barrica abans la mesa en botelha.
 
==Nòtas==