Bearnés : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 7 :
A maugrat d'estar virada de cap a las letras fancesas, la Reforma, adoptada per la reina Joana de Labrit, qu'utilizè lo bearnés en bèth essajar d'evangelisar au mei lèu ; que li devèm lo ''Psalmes de David metut en rima bearnesa'' deu pastor [[Arnaut de Saleta]]. A la fin deu sègle XVIIau, [[Joan Enric de Fondevila]] que compausè òbras de teatre en [[alexandrin]]s qui la mei famosa qu'ei ''La pastorala de paisan qui cerca mestièr au son hilh sens ne trabar au son grat''. Quauques annadas arron, lo sègle XVIIIau que 'ns a legat l'anonim ''[[Sermon deu curé de Bideren]]'' e la cantas e poesias de [[Ciprian Desporrins]] qui son enqüera conegudas e cantadas uei lo dia en Bearn. Deu sègle XIXau, que cau mentàver lo poeta [[Auloron]]és [[Xavièr Navarròt]] que compausè poemas liric e politics. A la fin d'aqueth sègle, lo filològ [[Vastin Lespin]] que consacrèt recercas lexicograficas e eruditas a la lenga ; que li devem un diccionari e gramaticas. Lo [[Felibritge]] que prengó en Bearn lo nom d'[[Escole Gastoû Febus]] e un son [[majorau]], l'escrivan [[Simin Palay]], qu'escrivó un gran diccionari deu Bearnés e deu [[gascon]] moderne. L'ispanista, filològ e escrivan [[Joan de Boset]], eth que redigí ua gramatica per l'ensenhament de la lenga dens las escòlas. Com en d'autes país occitans, lo bearnés que desapreishèva au cap de las annadas seishanta e setanta ; totun, las annadas uietanta que vedón l'espelida de las purmèras [[calandreta]]s e de [[Ràdio País]].
 
== CaracteristicaCaracteristicas ==
* Emplec deus enonciatius d'un biais qui's pòt haut o baish resumir atau : ''que'' (efirmatiu), be (exclamatiu) e ''e'' (interrogatiu on afirmatiu dens ua subordonada).
* Consevacion de la ''d'' intervocalica latina : ''véder'' (enlòc de ''véser''), ''audir'' (enlòc d'''ausir'').
* Utilizacion (com en [[Gasconha]]) de dus sitèms d'articles definit : lo/los, la/las com dens la plana e eth/era dens la montanha (com en [[Bigòrra]] e en [[Val d'Aran]]), dab senglas contracions (peu/per la - peth/pera eca)
 
== Bibliografia ==