Ion : Diferéncia entre lei versions

En [[fisica]] e [[quimia]], un '''ion''' (dau [[grèc]] ''ion'', qu'es lo participe de ''iénai'', "anar") es un [[atòm]] o [[molecula]] amb carga electrica. SeS'apela nomena cat[[ioncation]] un ion amb carga positiva, e [[anion]] un ion amb carga negativa. Lo procès de ganhar o pèrdre d'electrons (respècte al atòm o la molecula neutre) se nomena ionizacion. Se representa lei cations e leis [[anion]]s amb lo simbòl del atòm correspondent e lo simbòl "+" o "-", respectivament (per exemple, Na⁺ o F^-). Se lo nombre d'electrons ganhats o perduts es mai grand qu'un, aiçò s'indica tanben (per exemple, Mg²⁺ o O^2-). Lei cations e anions son pipat per la [[catode]] e l'[[anode]], respectivament. [[Michael Faraday]] foguèt lo primièr de prepausar l'existéncia dais ions, en [[1830]], mas foguèt [[Svante Arrhenius|Arrhenius]] que ne desvolopèt la teoria correspondenta en [[1884]]. Aiçò li valguèt lo [[Prèmi Nobel de Quimia]] en [[1903]]. L'energia que fau per arrancar un [[electron]] d'un [[atòm]] en lo vuid es lo potenciau d'ionizacion o energia d'ionizacion d'aqueu [[atòm]]. Los potenciaus d'ionizacion atomica son de constantas fisicas, caracteristics de chasqu'[[atòm]]. Lo meteis concèpte se pòt aplicar a de moleculas e solids. Generalament, lei potenciaus d'ionizacion decreisson d'aut en bas, e creisson d'esquèrra a drecha en la [[Taula periodica]]. Aquela tendéncia es inversa de la que se tròba pei rais atomics. Aiçò es a causa del fach que, dins leis atòms pichons, leis electrons son atrachs mes fòrtament pel nuclèu e fau mai energia per leis arrancar. Lo primièr potenciau d'ionizacion es çò que fau per arrancar lo primièr electron d'un atòm neutre, lo segond potenciau es çò que fau per arrancar dos electrons, e aitau successivament. Lei potenciaus d'ionizacion s'aumentan gradualment. Generalament, i a un saut considerable d'energia en quauque punch de la sèria. Aiçò fa que chasc'atòm tenda a formar un cèrt tipe de [[cation]]. Per exemple, lo [[sòdi]] (Na) forma Na⁺, mas pas Na²⁺.