Sefarditas : Diferéncia entre lei versions

<!--Article redigit en lengadocian-->

 

Se calcula que la comunautat sefardita a actualament un milion e mejan d'integrants, la màger part d'ela residents en [[Israèl]], en [[Estats Units]] d'America e en [[Turquia]]. Dempuèi la fondacion de l'Estat d'[[Israèl]], lo tèrme sefardita s'es utilizat frequentment per designar los josieus d'origina desparièra als josieus ashkenasim (d'origina alemanda, europèa centrala o eslava, que parlavan originàriament en [[jiddish]]) çò qu'inclutz los josieus d'origina aràbia, de [[Iran]], d'[[Armenia]], de [[Georgia (país)|Georgia]], de [[Yemen]] e tanben d'[[Índia]], qu'an pas cap de ligam amb la cultura ispanica dels josieus sefarditas. La rason d'aquel usatge es la similitud granda dins lo ritual religiós e dins la prononciacion de l'[[ebrieu]], caracteristicas desparièras dels josieus [[ashkenasim]]. Per aquò, avuèi se fa un tresen classament de la populacion josieba, la dels [[mizrakhim]] (en [[ebrieu]] מזרחים 'Orient'), per tal de garantir que lo tèrme sefardita fasa d'allusion exclusivament a lor ligam ancian amb la [[Peninsula Iberica]]. Los josieus desvolopèron de prosperas comunautats dins la màger part de las vilas espanhòlas. Se remarcan particularament las comunautats josievas de [[Toledo]], de [[Sevilha]], de [[Còrdoa]], d'[[Avila]], de [[Granada]], de [[Segóvia]], de [[Sòria]], de [[Tudèla]], de [[Calahorra]], de [[Balmaseda]]... Dins lo reialme d'[[Aragon]] las comunautats (o ''Calls'') de [[Saragossa]], de [[Girona]], de [[Barcelona]], de [[Tarragona]], de [[Valéncia]] e de [[Palma de Malhòrca]] son las mai importantas. Mantuna vila, coma Lucena, Ribadavia, Ocaña e Guadalajara eran principalament abitadas per de josieus. En [[Portugal]], que fòrça illustres familhes sefardites i son originàrias, se desvolopèron de comunautats actives a [[Lisbona]], [[Évora]], Bejar e dins la region de Trás-os-Montes. Los sefarditas contribuiguèron de biaus significatiu a las [[sciéncia]]s e a las [[tecnica]]s en [[Al-Andalus]] amb erudits coma [[Maimonides]], [[Abram ibn Ezra]], [[Samuel Hanaguid]], [[Juda Haleví]], [[Nahmanides]], [[Avicebron]], [[Moisés de Leon]] e autres.