Mikhaïl Gorbachov : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Jiròni (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Jiròni (discussion | contribucions)
traduccion d'acabar
Linha 27 :
Resolgudament reformator, Gorbachov inicièt las reformas del modèl [[comunisme|comunista]] sovietic conegudas coma ''[[glasnost]]'' e ''[[perestroika]]'', cap a una liberalizacion economica, culturala e politica. Sa politica exteriora menèt a la fin de la [[guèrra Freja]] e per aquò, en [[1990]] foguèt guerdonat per lo [[Prèmi Nobel de la Patz]].
 
Gorbatchov nasquèt à Privolnoie, dins lo krai de Stavropol, dins una familha paisana paura d'origina russa e ucrainiana. Ayant grandi sous le règne de Joseph Staline, dins sa joinessa, espleitava de moissonneuses-batteuses dins una bòria collectiva abans de rejónher lo Partit comunista, que governava alara l'Union sovietica coma Estat de partit unic segon l'interpretacion dominanta de la doctrina marxista-leninista. Estudiant a l'Universitat d'Estat de Moscòu, esposèt sa camarada Raisa Titarenko en 1953 e obtenguèt son diplòma de dreit en 1955. Installat a Stavropol, trabalhèt per l'organizacion de joinessa de Komsomol e, après la mòrt de Stalin, venguèt un fervent partisan de las reformas de destalinizacion de Le dirigeant soviétique Nikita Khrouchtchev. Foguèt nomenat primièr secretari del partit del comitat regional de Stavropol en 1970, pòste ont supervisèt la construccion del grand canal de Stavropol. En 1978, tornèt a Moscòu per venir secretari del Comitat central del partit e, en 1979, rejoint son Politburo au pouvoir. Trois ans après la mòrt del dirigent sovietic Leonid Brejnev - après les brefs mandats de Yuri Andropov e Konstantin Chernenko - en 1985, le Politburo eligiguèt Gorbatchev al pòste de secretari general, lo cap de facto.
 
E mai que determinat a aparar l'Estat sovietic e los ideals socialists, Gorbatchev cresiá qu'una reforma importanta èra necessària, especialament après la catastròfa de Tchernobyl en 1986. Il s'est retiré de la guerre soviéto-afghane et s'est lancé dans des sommets amb lo president american [[Ronald Reagan]] per fin de limitar las armas nuclearas e metre fin a la [[guèrra freda]]. Sul plan interior, sa politica de glasnost («ouverture») a permis une libertat d'expression et de presse accrue, mentre que sa perestroïka («restructuration») cherchait à décentraliser la prise de décision économique pour améliorer son eficacitat. Sas mesuras de democratizacion e la formacion du Congrès élu des députés du peuple ont sapé l'État à parti unique. Gorbatchev a refusé d'intervenir militairement lorsque divers pays du bloc de l'Est ont abandonné la gouvernance marxiste-léniniste en 1989-1990. En interne, lo sentiment nacionalista creissent amenaçava de brisar l'Union sovietica, conduisant les extrémistes marxistes-léninistes à lancer le coup d'État d'agost infructueux contre Gorbatchev en 1991. Dans le sillage du còp d'Estat, l'Union sovietica s'es dissolguda contra la volontat de Gorbatchev. Après avoir démissionné de la presidéncia, lancèt la Fondacion Gorbatchev, est devenu un critique virulent des présidents russes Boris Eltsine et Vladimir Poutine et a fait campagne pour le movement social-democrata rus. Gorbatchev es mòrt en 2022 après un periòde de malautiá.
 
Largement considéré comme l'une de las figuras les plus importantes de la seconde moitié du XXe siècle, Gorbatchev reste un sujet de controverse. Récipiendaire d'un large éventail de récompenses, dont le prix Nobel de la paix, il a été félicité pour son rôle dans la fin de la guerre froide, l'introduction de nouvelles libertés politiques et économiques en Union soviétique et la tolérance à la fois de la chute des administrations marxistes-léninistes dans l'Est et l'Europe centrale et la réunification de l'Allemagne. À l'inverse, en Russie et dans d'autres anciens États soviétiques, il est souvent ridiculisé pour avoir accéléré la dissolution soviétique - un événement qui a affaibli l'influence mondiale de la Russie et précipité un effondrement économique.
[[Categoria:Laureat del Prèmi Nobel de la Patz|Gorbachov, Mikhaïl]]
[[Categoria:Politician sovietic|Gorbachov, Mikhaïl]]