Ans 1940 : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Balisa : Liens d’homonymie |
|||
Linha 86 :
'''1943''' : dins l'[[Ocean Atlantic]], la generalizacion deis armas antisosmarinas ([[bombardier]]s embarcats, [[radar]]s...) permetèron ais Aliats de prendre definitivament l'avantatge dins lo corrent de la premiera mitat de l'annada. En particular, lo 24 de mai, 43 [[sosmarin]]s alemands foguèron destruchs. A la fin de l'annada, una temptativa per atacar lei naviris aliats avitalhant l'[[URSS]] s'acabèt amb una desfacha suplementària a la [[batalha dau Cap Nòrd]].
<br/>
{{veire|Ofensiva Dnièpre-Carpats}}
[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1944''' : [[chaple d'Orador de Glana]] (10 de junh). Secutat per la [[Resisténcia Francesa|Resisténcia Francesa]], un [[batalhon]] de la [[division (unitat militara)|division]] [[2a division SS Das Reich|SS Das Reich]] exterminèt la populacion d'aqueu vilatge [[Occitània|occitan]]. Lo bilanç finau es de 642 victimas (→ [[1953]]).▼
'''1943-1944''' : a partir dau 18 de decembre de 1943, lei [[URSS|Sovietics]] comencèron una ofensiva ivernenca sus plusors sectors dau frònt. Au nòrd, avancèron de 200 km en direccion de [[Narva]] e de [[Pskov]] (genier de 1944). Au sud, [[Bug]] e [[Dniestr]] foguèron passats dins lo corrent de febrier e de març. De fòrças sovieticas intrèron dins la Galícia Polonesa onte menacèron [[Lvòv]]. Lei linhas s'estabilizèron en abriu après l'acabament de la liberacion d'[[Ucraïna]]. En [[Crimèa]], la garnison alemanda de [[Sebastopòl]] resistiguèt fins au 9 de mai.
<br/>
'''1944''' : en [[Ongria]], per s'aparar còntra l'avançada [[URSS|sovietica]], leis Alemands ocupèron lo país (març) avans de reversar lo govèrn de l'amirau [[Miklós Horthy]] per o remplaçar per [[Ferenc Szálasi]], un fanatic de la collaboracion amb [[Alemanha]] (octòbre). Aquò permetèt ais [[Alemanha|Alemands]] de desportar la comunautat [[judaïsme|judieva]] ongresa vèrs [[Camp d'Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]. Entre lo 15 de mai e lo 8 de julhet, {{formatnum:400000}} Ongrés foguèron ansin tuats dins lo camp<ref>En comparason, « solament » {{formatnum:700000}} presoniers, principalament de presoniers de guèrra sovietics, èran estats tuats dins lo camp de [[1942]] a [[1944]].</ref>.
<br/>
'''1944''' : en [[França]], extension dau [[drech de vòte]] ai [[femna]]s (21 d'abriu).▼
<br/>
{{veire|Desbarcament de Normandia}}
'''1944''' : desbarcaments aliats en [[Normandia]] (6 de junh) e en [[Provença]] (15 d'aost). Permetèron de tornar durbir lo [[frònt de l'Oèst (Segonda Guèrra Mondiala)|Frònt de l'Oèst]] e de liberar la màger part de [[França]] avans la fin de l'annada. Aquela victòria permetèt a [[França]] d'aumentar sa participacion a la guèrra dins lo camp aliat amb la mobilizacion d'una armada que passèt largament lo milion d'òmes en [[1945]]. Pasmens, lei projèctes aliats per conquistar la region industriala de [[Ruhr]] foguèron arrestats en setembre durant l'[[Operacion Market Garden]].
<br/>
▲[[Fichièr:Flag of Occitania (with star).svg|20px]] '''1944''' : [[chaple d'Orador de Glana]] (10 de junh). Secutat per la [[Resisténcia Francesa|Resisténcia Francesa]], un [[batalhon]] de la [[division (unitat militara)|division]] [[2a division SS Das Reich|SS Das Reich]] exterminèt la populacion d'aqueu vilatge [[Occitània|occitan]]. Lo bilanç finau es de 642 victimas (→ [[1953]]).
<br/>
{{veire|Operacion Bagration}}
'''1944''' : sus lo frònt orientau, l'armada sovietica aprofichèt lo [[desbarcament de Normandia]] per organizar una ofensiva generala en [[Bielorussia]] lo 22 de junh. L'ataca entraïnèt l'afondrament dei defensas alemandas, la destruccion dau [[Grop d'Armadas Centre]] e l'anientament de 25 [[division (unitat militara)|divisions]]. Es la pus importanta desfacha alemanda de la guèrra. Sus un frònt de {{formatnum:1000}} km, l'[[Armada Roja]] avancèt de 600 km e agantèt [[Vistula]]. En setembre, [[Romania]] cambièt de camp e jonhèt lei rengs deis Aliats. Per faciar aquela situacion, la ''[[Wehrmacht]]'' foguèt obligada d'abandonar la màger part dei [[Balcans]] e de renfòrçar sa preséncia en [[Ongria]].
<br/>
'''1944''' : en [[Iogoslavia]], lei partisans de [[Tito]] aprofichèron la retirada alemanda per organizar una ataca generala. Prenguèron ansin [[Belgrad]] lo 20 d'octòbre sensa l'ajuda dirècta de l'[[Armada Roja]]. En revènge, [[Croàcia]], aliat principau dau [[Tresen Reich|III{{e}} Reich]] dins la region, capitèt de resistir.
▲'''1944''' : en [[França]], extension dau [[drech de vòte]] ai [[femna]]s.
<br/>
'''1946''' : en [[Indochina Francesa]], començament de negociacions entre [[França]] e lo [[Vietminh]], un movement [[independéncia|independentista]] e [[comunisme|comunista]] poderós dins la mitat septentrionala de [[Vietnam]]. Après divèrsei temptativas, lei discussions mau capitèron e lei tensions localas entraïnèron lo [[bombardament de Haiphong]] per lei [[França|Francés]]. Aquò marquèt lo començament de la [[Guèrra d'Indochina]] qu'opausèt [[França]] a la guerilha organizada per lo [[Vietminh]] (→ [[1950]]).
| |||