Familha (parentèla) : Diferéncia entre lei versions

Dins una familha conjugala, lei liames d'afeccion son normalament importants. D'efiech, dins lei [[país]] onte leis espós pòdon liurament si chausir, la fondacion d'una familha es basada sus de liames d'aqueu tipe. Puei, aqueu liame afectiu s'estend ais enfants. Dins lei familahs indivisas, aquelei liames son, en revènge, sovent pauc desvolopats en causa de l'autonòmia febla dau pareu dins una tala estructura. De mai, l'[[amor]] es pas sovent a l'origina d'un maridatge. En plaça, si tròban de consideracions foncionalas coma la cèrca d'una fòrça de trabalh ò d'una extension dau [[patrimòni]]. La centralizacion de l'autoritat entre lei mans dau patriarca ò de la matriarca accentua sovent aqueu fenomèn. De mai, dins un sistèma de familha indivisa, l'[[educacion]] es donc una carga dei grands e dau rèsta dau grop familhau. Coma leis enfants son nombrós, lor socializacion es collectiva. Totei leis adultes, compres lei [[Domesticitat|domestics]] eventuaus, educan totei leis enfants e lei grands son lo darrier recors de l'autoritat. L'educacion essent fondada sus un rapòrt sociau collectiu, l'afeccion es pas necessària. La situacion es, de segur, totalament opausada dins la [[familha conjugala]]. L'[[autoritat]] e l'educacion li son individualizadas e fondadas sus l'afeccion.

Entre aquelei doas situacions, la [[familha soca]] es dins una posicion intermediària. Coma la familha indivisa, lo [[patrimòni]] es sa basa economica e lei [[Logica|logicas]] afectivas dèvon donc normalament pas èsser importantas. Pasmens, en causa dau nombre de membres pus pichon, l'[[educacion]] collectiva es pas possibla. Lo rapòrt paire-enfant li es donc important. Dins aquò, es tanben lo cas per lo rapòrt grand-felen. La posicion dau [[paire]] li es donc ambigua. D'una maniera simetrica, pòt i aver de questions similaras a prepaus de la relacion entre la maire e seis enfants, la grandgranda e sei felens e la granda e sa nòra<ref>Dins l'ipotèsi d'una familha de tipe patriarcala. Dins un sistèma matriarcau, lei meteissei problemas s'obsèrvan amb d'adaptacions per tradurre la posicion dei diferents [[sèxe]]s.</ref>. Lei familhas soca son donc sovent l'objècte de tensions importantas (conflicte economic entre lei grands que tènon lo [[patrimòni]] e lei parents qu'asseguran lo trabalh efectiu, conflictes sus l'[[educacion]] deis enfants...) que son generalament compensadas per lo respècte de nòrmas estrictas de [[disciplina]].

Dins fòrça societats modèrnas, si fau egalament nòtar l'aumentacion dau nombre de familhas recompausadas e de parents celibataris<ref>La situacion de parent celibatari es generalament provisòria. Per aquela rason, aqueu modèl es considerat coma una variacion de la familha conjugala.</ref>. Aquò es una consequéncia de l'aumentacion dau nombre de [[divòrci]]. Entraïna de variacions de la familha conjugala causada per l'abséncia d'un parent e per la preséncia eventuala d'un autre adulte. L'autoritat li es generalament gardada per lo parent originau e lei rapòrts amb l'autre adulte varian generalament entre l'[[afeccion]] e l'[[agressivitat]]. En revènge, dempuei la fin dau sègle XX, la legalizacion progressiva dau [[maridatge omosexuau]] s'es globalament inscricha dins lo quadre dau modèl familhau tradicionau amb un parent que tèn la figura de l'autoritat e un autre aquela de l'afeccion.

Lei relacions entre leis estructuras familialas e leis estructuras socialas globalas pòdon èsser fòrça variadas. En particular, es una error de considerar que l'[[industrializacion]] entraïna lo desvolopament de la familha conjugala. Pasmens, d'una maniera generala, pòt s'observar quauquei trachs pus frequents. Dins lei [[Tribú (etnologia)|societats tribalas]], la familha conjugala es sovent la nòrma mai s'intègra dins un sistèma de [[parentat]] fòrt. L'unitat familiala pòt ansin èsser descricha coma una unitat restrenha integrada dins un sistèma de parentat estenduda. Dins lei mitans paisans e artesanaus, generalament caracterizats per una confusion entre la cellula de produccion e la cellula de consumacion, la familha indivisa e la familha soca es relativament importanta. Enfin, dins lei societats [[Industria|industrialas]] e [[Vila|urbanas]], la familha conjugala es fòrça comuna. Es sovent acompanhada per un sistèma de parentat feble. Pasmens, aquelei trachs frequents son l'objècte de fòrça adaptacions. Per exemple, dins la societat occitana, lei pareus joves pòdon demorar dins l'ostau dei parents durant d'annadas, especialament dins lei familhas [[Borgesiá|borgesas]] e [[Proletariat|obrieras]]. La proximitat de grands ò de parents (per gardar leis enfants, mantenir un contacte afectiu...) es tanben un paramètre important dins la chausida d'un trabalh.