Familha (parentèla) : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Argenç (discussion | contribucions)
Argenç (discussion | contribucions)
Linha 87 :
=== Lei foncions dei diferents tipes de familha ===
 
Cada tipe de familha es capable de cumplir certanei foncions. Gràcias a son nombre, la familha indivisa es aquela que ne'n realiza lo maximom. D'efiech, pòt protegir pus aisament seis enfants còntra lei menaças exterioras, assegurar l'educacion de sei membres gràcias a l'observacion dau ròtle tengut per cada [[adult|adulte]]<ref>L'educacion complèta deis enfants pòt èsser diferenta de l'instruccion.</ref> e metre en plaça lei lesers necessaris a cada generacion. Au bot opausat de l'espèctre familhau, la familha conjugala es capabla de realizar un nombre limitat de pretzfachs. Aquò necessita donc la creacion d'institucions particularas per educar leis enfants ([[escòla]]...), per assegurar lei lesers necessaris ais [[Adult|adultes]] e ais [[Enfant|enfants]] e per protegir lei diferents membres.
 
Dins la societat occitana tradicionala onte la familha conjugala es venguda la nòrma, lo [[paire]] es generalament encargat de trabalhar e la maire s'ocupa de la gestion de l'[[Ostal|ostau]] e de l'[[educacion]] deis [[Enfant|enfants]]. Lo [[paire]] es alora la figura d'[[autoritat]] e la [[maire]] la figura de l'[[afeccion]]. Pasmens, dempuei la fin dau sègle XX, aquelei ròtles classics conoisson d'evolucions amb l'extension progressiva dau trabalh dei fremas (sovent una necessitat per assegurar de revenguts sufisents a la familha). De mai, dins certanei cas, la maire aquista una posicion d'autoritat au sen de la familha en causa de son ròtle dins la gestion de l'ostau e dins l'educacion deis enfants. Dins aquela mena de « [[matriarcat]] », lo paire pòt alora ocupar la figura de la comprenença e de l'afeccion.
 
Dins fòrça societats modèrnas, si fau egalament nòtar l'aumentacion dau nombre de familhas recompausadas e de parents celibataris<ref>La situacion de parent celibatari es generalament provisòria. Per aquela rason, aqueu modèl es considerat coma una variacion de la familha conjugala.</ref>. Aquò es una consequéncia de l'aumentacion dau nombre de [[divòrci]]. Entraïna de variacions de la familha conjugala causada per l'abséncia d'un parent e per la preséncia eventuala d'un autre adulte. L'autoritat li es generalament gardada per lo parent originau e lei rapòrts amb l'autre adulte varian generalament entre l'[[afeccion]] e l'[[agressivitat]]. En revènge, dempuei la fin dau sègle XX, la legalizacion progressiva dau maridatge omosexuau s'es globalament inscricha dins lo quadre dau modèl familhau tradicionau amb un parent que tèn la figura de l'autoritat e un autre aquela de l'afeccion.
Linha 95 :
== Familha, parentat e societat ==
 
Lei relacions entre leis estructuras familialas e leis estructuras socialas globalas pòdon èsser fòrça variadas. En particular, es una error de considerar que l'[[industrializacion]] entraïna lo desvolopament de la familha conjugala. Pasmens, d'una maniera generala, pòt s'observar quauquei trachs pus frequents. Dins lei [[Tribú (etnologia)|societats tribalas]], la familha conjugala es sovent la nòrma mai s'intègra dins un sistèma de parentat fòrt. L'unitat familiala pòt ansin èsser descricha coma una unitat restrenha integrada dins un sistèma de parentat estenduda. Dins lei mitans paisans e artesanaus, generalament caracterizats per una confusion entre la cellula de produccion e la cellula de consumacion, la familha indivisa e la familha soca es relativament importanta. Enfin, dins lei societats [[Industria|industrialas]] e [[Vila|urbanas]], la familha conjugala es fòrça comuna. Es sovent acompanhada per un sistèma de parentat feble. Pasmens, aquelei trachs frequents son l'objècte de fòrça adaptacions. Per exemple, dins la societat occitana, lei pareus joves pòdon demorar dins l'ostau dei parents durant d'annadas, especialament dins lei familhas [[Borgesiá|borgesas]] e [[Proletariat|obrieras]]. La proximitat de grands ò de parents (per gardar leis enfants, mantenir un contacte afectiu...) es tanben un paramètre important dins la chausida d'un trabalh.
 
La familha permet tanben de definir l'estatut sociau de seis individús. Un còp de mai, aquela definicion varia fòrça segon lo modèl familhau en vigor. Per la familha indivisa, l'estatut sociau globau deis individús es comandat per l'estatut de la familha ela meteissa. En revènge, dins la familha conjugala, es determinada per l'estatut dau parent que trabalha (pus generalament lo paire). A sa naissença, leis enfants li an generalament l'estatut d'aqueu parent. Pasmens, coma dèvon intrar dins d'estructuras situadas en defòra de la familha per l'educacion ò lei lesers, dèvon rapidament aquistar un autre estatut dins aquelei quadres. Puei, quand quitan la familha, son obligats d'aquistar un estatut novèu a partir de lor trabalh ò de lor maridatge. Aquela tension entre la seguretat intèrna a la familha e l'inseguretat e la conquista d'un estatut a l'exterior marca fòrça leis [[Adolescent|adolescents]]. Dins aquò, li permet egalament d'aprendre a rompre sei liames amb sa familha d'origina e explica l'importància de la « civilizacion dei joves » dins aqueu tipe de societat.
 
Dins la familha indivisa, una tala « civilizacion dei joves » es generalament inutila car tota la familha participa a totei lei foncions de [[civilizacion]]. Ansin, s'existís normalament de categorias diferentas segon lo temps de cada individú, aquelei distincions evolucionan pas per formar una separacion estricta. Lei joves li an un ròtle sociau de cumplir mai aqueu ròtle participa a la vida de l'ensemble dau grop familhau.