Republica : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 20 :
A la [[Renaissença]], un modèl republican originau apareguèt en [[Soïssa]] amb la [[Confederacion dei XIII Cantons]], fondada en [[1481]]. D'efiech, aquelei territòris s'unifiquèron per protegir son [[independéncia]], çò que necessitèt la mesa en plaça d'institucions especificas per tenir sa plaça sus la scena [[diplomacia|diplomatica]] [[Euròpa|europèa]]. En [[1581]], lei [[Províncias Unidas]] imitèron aqueu modèl. Dins lei dos cas, l'[[independéncia]] dei dos Estats foguèt fòrça contestada per sei vesins, especialament per leis [[Ostal d'Absborg|Absborg]], fins ai [[Tractats de Vestfàlia]] en [[1648]]. En [[1569]], un autre modèl originau, la [[Republica dei Doas Nacions]], foguèt fondada per permetre l'unificacion de [[Polonha]] e de [[Lituània]]. Pasmens, es un cas fòrça particular car la monarquia polonesa i gardèt un ròtle centrau.
 
En parallèl, l'idèa de republica venguèt un ideau [[utopia|utopic]] per lei movements intellectuaus eissits de la [[Renaissença]] coma l'[[umanisme]] e, pus tard, lei [[Sègle dei Lutz|Lutz]]. Per exemple, per lo [[drech|jurista]] [[Itàlia|italian]] [[Bartole]] ([[1313]]-[[1356]]), la republica èra un « Estat liure, un Estat sensa rèi ». Aquò menèt a de recèrcas importantas sus l'idèa de republica que venguèt pauc a pauc un objècte de discussions [[filosofia|filosoficas]] majoras dins de tèxtes importants coma ''[[Lo Prince]]'' de [[Nicolau Maquiavèl]] ([[1469]]-[[1527]]) ò de l’''[[Esperit dei Lèis]]'' de [[Montesquieu]] ([[1689]]-[[1755]]). Aquela idealizacion culminèt probablament amb la « Republica dei Letras », expression utilizada per designar l'elèit intellectuau dau continent durant aqueu periòde.
 
=== L'oposicion a la monarquia ===