Version del 6 mai de 2020 a 12.25 Modificar Nicolas Eynaud (discussion \| contribucions) Administrators 74 765 modifications →‎Istòria ← Cambiament precedent		Version del 15 genièr de 2022 a 17.10 Modificar desfar Nicolas Eynaud (discussion \| contribucions) Administrators 74 765 modifications →‎Istòria Diferéncia seguenta →
Linha 60 : '''434-431''' : revòuta de plusors ciutats de la [[Liga de Delos]] e tensions vivas entre [[Atenas]] e [[Corint]] que se combateguèron a prepaus dau contraròtle de [[Còrcira]] (una colonia de [[Corint]] en revòuta còntra sa [[metropòli]]) e de [[Potidèa]]. Menaçada, Corint demandèt l'ajuda d'[[Esparta]] entraïnant l'intrada en guèrra de la [[Liga de Peloponès]] còntra la [[Liga de Delos]] ([[guèrra de Peloponès]]). <br/> '''431-421''' : premiera partida de la [[Guèrra de Peloponès]]. [[Atenas]], decimada per una epidemia de « pèsta » (~~probablament lo~~→ [[~~tifús~~-429\|429 avC]]) que tuèt [[Pericles]], se retirèt en [[Atica]] ont èra protegida per sei [[fortificacion]]s. [[Esparta]] foguèt donc obligada d'atacar lei linhas d'avitalhament de la vila en [[Mar Egèa]]. Pasmens, avián ges d'aliat e deguèron donc trobar de [[naviri]]s. Lei combats aguèron donc luòc principalament sus de frònts periferics. Leis Atenencs ganhèron la [[batalha d'Esfacteria]] ([[-425\|425 avC]]) e leis Espartencs aquela d'[[Batalha d'Amfipólis\|Amfipólis]] en [[-423\|423 avC]]. En [[-421\|421 avC]], lei doas ciutats signèron donc una patz de compromés mau segura (→ [[-418\|418 avC]]). <br/> '''429-426''' : premiera [[pandemia]] [[istòria\|istoricament]] atestada. Probablament entraïnada per lo [[tifús]], apareguèt en [[Etiopia]] avans de se difusar en [[Egipte]], en [[Cirenaïca]], en [[Grècia]] e en [[Iran\|Pèrsia]]<ref>'''[[francés\|(fr)]]''' Jean-Noël Biraben, « Les maladies en Europe : équilibres et ruptures de la pathocénose », dins Mirko D. Grmek (dir.) e Bernardino Fantini, ''Histoire de la pensée médicale en Occident, vol. 1 : Antiquité et Moyen-Age'', Éditions du Seuil, 1995, pp. 295-296.</ref>. <br/> '''418''' : [[batalha de Mantinèa\|victòria]] [[esparta\|espartenca]] de Mantinèa còntra [[Argos]]. D'efiech, sostenguda per [[Atenas]], la ciutat aviá assaiat d'estendre son influéncia en [[Peloponès]] au detriment deis aliats d'[[Esparta]].

Sègle V abC : Diferéncia entre lei versions