Magdalenian : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Cornelhac1 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 1 :
<!-- Article redigit en gascon lengadocian-->
Lo '''Magdalenian''' es una [[indústria]] litica e una cultura desvolopadas al long del [[Paleolitic]] Superior. Lo Magdalenian s'estendèt per [[França]], [[Soïssa]], [[Espanha]] e [[Alemanha]], fa {{formatnum:15000}} e perdurèt fins a fa 9000. Se devisa en Magdalenian inferior e superior, caduna al sòn torn sosdevisada en tres estadis (I, II e III). En [[Anglatèrra]] existiguèt una cultura parallela a la fin del Magdalenian, apelada Creswillian. Dins la [[Peninsula Iberica]], l'òbra magdalenian pus famosa es dins la [[balma d'Altamira]].
Eth '''Magdalenian''' ei ua industria litica desvolopada ath long deth [[Paleolitic]] Superior. Era cultura magdaleniana s'estenec per [[França]], [[Soïssa]], [[Espanha]] e [[Alemanha]], hè {{formatnum:15000}}, en tot perdurar enquia hè 9000. Se dividís en Inferior e Superior, cadua ath sòn torn subdividida en tres estadis (I, II e III). En [[Anglatèrra]] existís ua cultura parallela ara fin deth Magdalenian, nomenada Creswillian. Ena [[Peninsula Iberica]], era òbra magdalenian mès famosa son les coes d'[[Altamira]]. Pòt considerar-se coma era prumèra civilizacion europèa occidentau, donques per causa d'un aument demografic, depassen es limits deth sòn foguièr originari e s'esten practicament per tot eth continent europèu. Eth besonh de matèries prumères litiques de bona qualitat ei un motiu important entà desplaçar a un grop a cercar-les, a viatges a diuèrses desenes de quilomètres. Es oscillacions caudes e heiredes, umides e seques an ua grana influéncia autant sus era fauna coma sus era flòra. Enes etapes temperades, predominen es shivaus, bòsqui de huelha caduca e vastes prats de gramínies, mentre qu'enes epòques mès heiredes, era espècia representativa ei eth rangièr e i a ua disminucion des bòsqui en benefici des prats. Enterrauen as sòns mòrti, mès se coneishen escasses sepultures, comunament son simples valleges pòc prigondes. S'an trapat vasti campaments ar aire liure en tot organizar-se en botigues o cabanes. Aguesta tendéncia ath agrupament se ve refortilhada, donques determinadi jadiments son autentiques necropòlis. Siguec ua cultura de caçaires. Era base economica ère era caça deth shivau, mentre qu'en Euròpa der Èst eth mamot ère era espècia mès cobejada. Sorgís un profitament complèt des espècies animaus. Eth tipe uman que da lòc ad aguest periòde ei er [[òme de Cròsmanhon]] o homo sapiens sapiens.
 
Pòt se considerar la primièra civilizacion europèa occidentala, pr'amor que a causa d'un aument demografic, s'estendèt practicament per tot lo continent europèu. Lo besonh de [[matèria]]s primières liticas de qualitat bona es la causa principala del desplaçament dels grops. Las oscillacions caudas e fredas, umidas e secas aguèron una influéncia granda autant sus la fauna coma sus la flòra. A las epòcas temperadas, predominan los [[caval]]s, los bòsques de fuelha caduca e los prats grands de gramínias, mentre que a las epòcas pus fredas, l'[[espècia (biologia)|espècia]] representativa es lo rangièr e se produtz una disminucion dels bòsques en benefici dels prats. Enterravan lors mòrts, mas i a paucas sepulturas conegudas. Se son trapats de campaments grands de cabanas a l'aire liure.
 
Foguèr una cultura de caçaires. La basa economica èra la caça del [[caval]], mentre qu'en Euròpa de l'èst èra la del [[mamot]]. Sorgís un profitament complèt de las [[espècia (biologia)|espècias]] animalas. Lo tipe uman d'aqueste periòde es l'[[òme de Cròsmanhon]] o ''homo sapiens sapiens''.
 
[[Categoria:Preïstòria]]