Metallurgia : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 17 :
[[Fichièr:Georg Agricola-Titelblatt.jpg|thumb|right|Premiera edicion de ''[[De re metallica]]'', tractat fondator de la metallurgia modèrna.]]
 
A la fin de l'[[Antiquitat]], lei sabents [[Euròpa|europèus]] e [[asia]]tics coneissián sèt [[metau]]s ([[aur]], [[plomb]], [[mercuri (element)|mercuri]], [[argent]], [[fèrre]], [[coire]] e [[estanh (element)|estanh]]<ref>En [[America]], lei populacions [[amerindians|amerindianas]] trabalhavan cinc metaus : [[aur]], [[argent]], [[coire]], [[estanh (element)|estanh]] e [[platin]] (qu'èra desconegut en [[Euròpa]]). Leis [[Inuit]]s utilizan egalament lo [[fèrre meteoritic]].</ref>). L'[[Edat Mejana]] e lei [[Temps Modèrnes]] veguèron una aumentacion d'aqueu nombre amb lei descubèrtas de l'[[arsenic]], de l'[[antimòni]], dau [[zinc]], dau [[bismut]] e dau [[cobalt]]. Pasmens, l'element pus important dau periòde foguèt la perseguida, lenta e progressiva, dei tecnicas metallurgicas regardant lo trabalh dau [[fèrre]] e lo començament d'un trabalh intellectuau destinat a comprendre la natura dei procès mes en òbra per lei fabres.
 
Au nivèu tecnic, la fin de l'[[Edat Mejana|epòca medievala]] veguèt l'aparicion de melhoraments importants sus lei bofets permetent l'intrada d'[[aire]] dins lei fornèus. En particular, l'usatge de l'energia idraulica venguèt pus frequent. Puei, durant la segonda mitat dau sègle XV, la [[fòrça]] de l'[[aiga]] serviguèt tanben au foncionament dei premiers [[laminador]]s. Pasmens, lo progrès principau apareguèt au sègle XIII amb l'invencion dau premier aut-fornèu vertadier. Conegut dempuei lo [[sègle I apC]] en [[Republica Populara de China|China]], lo principi d'aquela installacion permetiá d'agantar de [[temperatura]]s de {{formatnum:1500}}-{{formatnum:1600}} °C e d'obtenir de la [[fonda bruta|fonda]]. Lei Chinés utilizavan principalament aquela matèria per fabricar d'objèctes per motlatge. Pasmens, en [[Euròpa]], lo desvolopament de l'[[artilhariá]] a la fin de la [[Guèrra de Cent Ans]] estimulèt la demanda d'[[acièr|acier]], çò que necessitèt d'estudiar lei procès d'afinatge de la [[fonda bruta|fonda]] e menèt pauc a pauc a la fondacion de la [[siderurgia]] modèrna.