Quiron (asteroïde) : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Orchendor (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Orchendor (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 5 :
== Istòria ==
 
Quiron foguèt descubèrt lo 18 d'octòbre de 1977 per l'[[Astronomia|astronòm]] estatsunidenc [[Charles T. Kowal]] gràcias au [[telescòpi]] de 1,2 m de l'[[observatòri dau Mont Palomar]]<ref>Kowal, Charles T.; Liller, William; Marsden, Brian G. (December 1978). "The discovery and orbit of /2060/ Chiron". In: ''Dynamics of the Solar System; Proceedings of the Symposium, Tokyo, Japan, May 23–26, 1978''. 81: 245–250.</ref>. Dins aquò, èra estat fotografiat per lo premier còp lo 24 d'abriu de 1895 e aparéis sus plusors clichats ancians. Sa natura precisa foguèt pas ben compresa. A l'epòca, èra l'[[asteroïde]] pus luechenc conegut e Kowal suggeriguèt que l'objècte poguèsse èsser una [[cometa]]. Aquò explica l'origina dau nom Quiron, atribuït en 1978, per exprimir la possibla natura dobla asteroïde/cometa en remandant a la dualitat [[òme]]/[[Equus caballus|cavau]] dau [[centaure]] [[Quiron]].
 
Dempuei sa descubèrta, Quiron a marcat l'actualitat de l'astronomia en causa de son comportament particular. En 1988-1989, foguèron observadas una aumentacion sobda de sa luminositat e l'emission d'una coa e d'una cabeladura<ref>Hartmann, William K.; Tholen, David J.; Meech, Karen J.; Cruikshank, Dale P. (January 1990). "2060 Chiron - Colorimetry and cometary behavior". ''Icarus''. '''83''' (1): 1–15.</ref>. Pasmens, amb un diamètre de mai de 150 km, èra pas possible d'assimilar Quiron a una cometa. Foguèt donc creada la categoria dei centaures per descriure aqueu tipe d'objècte. L'autre eveniment important aguèt luòc en 2015 amb la descubèrta d'un sistèma d'anèus. D'efiech, après la descubèrta d'un sistèma d'anèus a l'entorn de l'[[asteroïde cometari]] Cariclo en 2014, una còla menada per José Luis Ortiz estudièt Quiron per assair de trobar una estructura similara<ref>Ortiz Moreno, José Luis; Duffard, René Damián; Pinilla-Alonso, Noemi; Alvarez-Candal, Alvaro; Santos-Sanz, Pablo; Morales Palomino, Nicolás Francisco; Fernández-Valenzuela, Estela del Mar; Licandro, Javier; Campo Bagatin, Adriano; Thirouin, Audrey (2015). "Possible ring material around centaur (2060) Chiron". ''Astronomy & Astrophysics''. '''576''': A18.</ref>.
 
== Caracteristicas ==
 
Coma totei lei centaures, Quiron es un objècte mau conegut. Es esferic mai lei variacions de sa [[luminositat]] empedisson un calcul precís de son diamètre qu'es estimat entre 166 e 271 km. Son espèctre es similar ais [[Asteroïde|asteroïdes]] de tipe carbonat ò au nuclèu de la [[cometa de Halley]]<ref>Luu, Jane X.; Jewitt, David C. (September 1990). "Cometary activity in 2060 Chiron". ''Astronomical Journal''. '''100''': 913–932.</ref>. Sa composicion es desconeguda mai de mesuras realizadas sus la coa cometària an mostrat la preséncia de compausats carbonats e azotats ([[monoxid de carbòni]], [[Cianur|cianurs]]). Au ritme actuau d'emission, es possible que la màger part de Quiron siegue vaporizada dins quauquei milions d'ans.
 
Aqueu fach pausa la question de l'origina de Quiron. Segon lei calculs, son orbita es pauc establa e es quasi impossible de determinar sa posicion precisa i a quauquei miliers d'ans. Leis [[Astronomia|astronòms]] pensan donc qu'es un objècte en provenància dei regions extèrnas dau [[Sistèma Solar]] arribat recentament dins la zòna dei planetas gigantas. Sa talha similara ais objèctes descubèrts dins la [[cencha de Kuiper]] sostèn aquela [[ipotèsi]].