Toku
Membre des de 29 julhet de 2010
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 86 :
==== L'expansion ispanoportuguesa ====
L'expansion portuguesa foguèt iniciada per lo prince [[Enric lo Navegaire]] qu'encoratjèt la recèrca d'un passatge permetent de passar per lo sud d'[[Africa]] afin d'arribar dirèctament ais [[Índia]]s. Lo conflicte amb lei [[Empèri Otoman|Turcs]], qu'avián pres [[Constantinòble]] en [[1453]], es una causa d'aqueleis expedicions. Prudents, lei Portugés establiguèron de comptadors lòng dau [[litorau]]. Agantèron lo [[Cap de Bona Esperança]] en 1488 e [[Vasco de Gama]] agantèt leis Índias en 1497. Dins l'[[Ocean Atlantic]], prenguèron lo contraròtle de [[Madèra]], dau [[Cap Verd]] e deis [[Açòres]]. Vèrs 1500, descurbiguèron [[Brasil]] e, après una tiera de combats durant tot lo sègle XVI, venguèron la premiera poissança de l'[[Ocean Indian]].
Tre leis ans 1440, organizèron aquel espaci segon lei teorias [[mercantilisme|mercantilistas]] dau periòde. L'otramar foguèt utilizat per produrre o crompar de produchs exotics coma leis [[espècia (cosina)|espècias]] o lo [[sucre]] de [[cana de sucre|cana]]. Coma la demografia portuguesa èra pas capable de provesir la man d'òbra necessària a l'esplecha d'aquelei territòri, l'[[esclavatge]] apareguèt coma una solucion. Se generalizèt pauc a pauc amb lo renfòrçament de la preséncia en Brasil.
L'expansion [[Espanha|espanhòu]] comencèt amb l'acabament de la ''[[Reconquista]]''. Foguèt principalament l'òbra de [[Reiaume de Castelha|Castelha]] que dispausava d'una importanta populacion de nobles paures amb una bòna educacion militara. Lei motivacions inicialas dau projècte èran la conversion au [[cristianisme]] dei populacions indigènas e la cèrca d'una rota dirècta vèrs l'« [[Dinastia Yuan|Empèri dau Grand Khan]] ». Obtenguèt rapidament un succès considerable amb la descubèrta d'[[America]] per [[Cristòl Colomb]] en 1492. De rumors a prepaus de richessas sensa precedents coma la legenda d'[[El Dorado]] encoratjèron leis expedicions.
Tre leis ans 1510, la màger part dei [[Grandeis Antilhas]] èran estadas conquistadas. Se leis [[Euròpa|Europèus]] aguèron de dificultats per s'adaptar au [[clima tropicau]], l'introduccion de la [[variòla]] sus lo continent american aguèt d'efiechs devastators per lei populacions indigènas. De mai, lo nivèu tecnologic dei pòbles locaus èra feble, especialament dins lo domeni de l'[[arma (guèrra)|armament]]. En 1519-1521, lo ''[[conquistador]]'' [[Hernán Cortés]] poguèt ansin destrurre l'[[Civilizacion astèca|Empèri Astèc]] e ocupar [[Mexic]]. En 1532-1534, [[Francisco Pizarro]] l'imitèt en [[Peró]] amb la conquista de l'[[Empèri Inca]].
Aquelei succès permetèt a [[Espanha]] de trobar de richessas fòrça importantas ([[aur]], [[argent (metal)|argent]], produchs exotics...). Per contentar la corona, lei ''[[conquistador]]s'' impausèron lo [[cristianisme]]. Puei, organizèron lo territòri per permetre son esplecha. Pasmens, la violéncia dei tractaments infligits ais indigèns e leis epidemias de [[malautiá]]s importadas d'Euròpa la decimèron rapidament. Per compensar, leis Espanhòus foguèron tanben obligats d'instaurar l'[[esclavatge]].
==== Leis expansions olandesas, francesas e neerlandesas ====
| |||