Ans 1840 : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 10 :
<br/>
'''1841''' : en [[Japon]], mòrt de l'ancian shogun [[Tokugawa Ienari]] (22 de març) qu'aviá gardat lo poder, segon la tradicion Tokugawa, maugrat son abdicacion en [[1837]]. Lo poder foguèt d'ara endavant principalament entre lei mans de [[Mizuno Tadakuni]], [[daimio]] dau [[clan Mizuno]], que foguèt cargat de menar divèrsei reformas ([[reformas Tenpo]]).
<br/>
'''1842''' : presa de decision de la Cort suprèma de [[Massachusetts]] importanta per la legalizacion dei [[sindicat]]s de trabalhaires sus lo territòri estatsunidenc. D'efiech, lo tribunau refusèt per lo premier còp de considerar una organizacion professionala coma una « conspiracion » <ref>'''[[francés|(fr)]]''' André Kaspi, ''Les Américains. Tome 1 : Naissance et essor des Etats-Units 1607-1945'', Seuil, 1986, p. 152.</ref>. Regardant la lucha còntra l'[[esclavatge]], una decision de la Cort suprèma federala foguèt pereu una autre victòria importanta per lo camp progressista amb la fin de l'obligacion per leis estats federaus d'ajudar a la captura deis esclaus escapats presents sus son territòri<ref>'''[[francés|(fr)]]''' André Kaspi, ''Les Américains. Tome 1 : Naissance et essor des Etats-Units 1607-1945'', Seuil, 1986, p. 158.</ref>. Aquò aguèt per consequéncia de melhorar un pauc lei possibilitats de fugida deis esclaus evasits vèrs lo nòrd e subretot [[Canadà]] (onte l'esclavatge èra enebit dempuei [[1833]]). En revènge, foguèt un motiu de maucontentament suplementari per la populacion sudista.
<br/>
'''1842''' : començmanet dei [[reformas Tenpo]] destinadas a melhorar la situacion economica (introduccion d'una [[moneda]] novèla, interdiccion d'immigrar a [[Tòquio|Edo]], modificacion dau pretz de certanei productes... etc.). D'autra part, foguèt decidida l'abrogacion de l'[[edicte per rebutar lei naviris estrangiers]]. Pasmens, a tèrme cort, aquò cambièt ren a la politica isolacionista de [[Japon]] (au contrari, l'estudi dau neerlandés foguèt brèvament enebida).
 
== Cultura ==
Linha 24 ⟶ 28:
<br/>
'''1841''' : publicacion per [[James Prescott Joule]] ([[1818]]-[[1889]]) dei resultats de seis estudis dei fenomèns termics liats au passatge d'un [[corrent electric]] dins un conductor.
<br/>
'''1842''' : invencion dau [[fren de boca]] per l'[[oficièr]] [[França|francés]] [[Antoine Treuille de Beaulieu]] ([[1809]]-[[1885]]). Permetèt d'aumentar la poissança d'una pèça d'[[artilhariá]] e de demenir sa gausidura. Pasmens, en causa dei limits dei canons dau sègle XIX, foguèt gaire utilizat fins a la [[Premiera Guèrra Mondiala]].
<br/>
'''1842''' : [[Julius Robert von Mayer]] ([[1814]]-[[1878]]) publiquèt dins ''Annalen der Chemie und Pharmacie'' lo resultat de divèrsei recèrcas regardant la [[termodinamica]] naissenta, especialament una formulacion dau principi de l'equivaléncia trabalh-calor. Pasmens, son òbra demorèt ignorada fins a sa mòrt.
<br/>
[[Fichièr:Saumon.jpg|thumb|right|Exemple de [[cianotipe]].]]
'''1842''' : dins l'encastre de sei recèrcas sus la fotografia, lo quimista britanic [[John Herschel]] ([[1792]]-[[1871]]) inventèt lo [[cianotipe]]. Utilizava una substància fotosensibla qu'èra una mescla de [[ferricianur de potassi]] e de [[citrat d'amonium ferric]] e un fuelh de [[papièr|papier]] coma supòrt. Lo procès donava d'imatges blaus e necessitava de temps d'exposicion relativament febles (3-6 minutas).
<br/>
'''1842''' : premiera anestesia generala realizada gràcias ai proprietats anestesicas de l'etèr gasós per lo mètge [[USA|estatsunidenc]] [[Crawford Long]] ([[1815]]-[[1878]]). Aquela tecnica se generalizèt a cha pauc a partir de [[1846]].
 
== Decès ==
Linha 29 ⟶ 42:
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
* [[Johan August Arfwedson]], quimista [[Suècia|suedés]].
* [[Eusebio Bardají Azara]], Premier Ministre d'[[Espanha]].
* [[Jöns Jacob Berzelius]], quimista [[Suècia|suedés]].
* [[Samuel Brown (engenhaire)|Samuel Brown]], engenhaire [[Anglatèrra|anglés]].
* [[Anthony Carlisle]], [[cirurgia]]n [[Anglatèrra|anglés]].
* [[John Dalton]], [[quimia|quimista]] e [[fisica|fisician]] [[Anglatèrra|anglés]].
* [[Jules Dumont d'Urville]], explorator [[França|francés]].
* [[John Frederic Daniell]], [[quimia|quimista]] e [[fisica|fisician]] [[Anglatèrra|anglés]].
* [[José de Espronceda]], escrivan [[Espanha|espanhòu]].
* [[Frederic Guilhèm III de Prússia|Frederic Guilhèm III]], rèi de [[Prússia]].
* [[Bernardo O'Higgins]], president de [[Chile]].
* [[Heinrich Olbers]], astronòm [[Alemanha|alemand]].
* [[Henry Shrapnel]], [[generau]] [[Anglatèrra|anglés]].
* [[Stendhal]], escrivan [[França|francés]].
* [[Tokugawa Ienari]], [[shogun]] de [[Japon]].
* [[Elisabeth Vigée Le Brun]], pintra [[França|francesa]].
</div>