Ans 1810 : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
|||
Linha 2 :
== Istòria ==
'''1810''' : en [[Madagascar]], mòrt dau rèi [[Andrianampoinimerina]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Radama Ièr|Radama I{{èr}}]]. Son rèine aviá permés d'unificar la màger part de l'illa. Son fiu adoptèt una politica destinada a renfòrçar la poissança dau reiaume en fàcia de [[França]] e dau [[Reialme Unit|Reiaume Unit]].
== Cultura ==
[[Fichièr:Prambanan 1895.jpg|thumb|right|[[Fotografia]] dau temple principau de [[Prambanan]] a la fin dau sègle XIX (vèrs [[1895]]).]]
'''1811''' : dins leis [[Indonesia|Índias Neerlandesas]], descubèrta dei vestigis dau complèx [[religion|religiós]] de [[Prambanan]], òbra majora de l'art religiós [[java]]nés dei sègles VIII e IX, per de soudats [[Reialme Unit|britanics]]. [[Thomas Stamford Raffle]] ordonèt de leis explorar e de leis estudiar.
== Sciéncias e tecnicas ==
'''1810''' : experiéncia dau [[Reialme Unit|Britanic]] [[Humphry Davy]] ([[1778]]-[[1829]]) d'utilizacion d'un arc electric per fondre una mòstra de [[fèrre]]. Mai de 50 ans pus tard, aquò donèt ais engenhaires metallurgistas d'explorar lei possibilitats de la [[siderurgia]] electrica (→ [[1879]] e [[1900]]).
<br/>
'''1810''' : publicacion dau resultat d'estudis de mèsclas de [[gas]] per lo [[França|Francés]] [[Louis Joseph Gay-Lussac|Gay-Lussac]] ([[1778]]-[[1850]]). I establiguèt l'existéncia de reaccions quimicas simplas explicant lei variacions de pression e de composicion.
<br/>
{{veire|Nombre d'Avogadro}}
'''1811''' : publicacion per l'[[Itàlia|Italian]] [[Amedeo Avogadro]] ([[1776]]-[[1856]]) de la [[lèi d'Avogadro]]. Aquela lèi enoncièt l'egalitat dau nombre de [[molecula]]s dins dos [[volum]]s egaus de gas perfècts diferents dins de condicions de temperatura e de pression identicas. Aquò foguèt tanben una dei premierei mencions d'una distincion entre [[atòm]]s e [[molecula]]s. Pasmens, aquela lèi foguèt aculhida amb indiferéncia per la communautat scientifica e l'adopcion de la teoria atomica foguèt un procès lent.
== Decès ==
Linha 11 ⟶ 24:
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
* [[Henry Cavendish]], [[fisica|fisician]] e [[quimia|quimista]] [[Anglatèrra|anglés]].
* [[Jacques de Liniers]], vice rèi dau [[Arriu de la Plata|Riu de la Plata]].
* [[William Nicholson]], [[cirurgia]]n [[Anglatèrra|anglés]].
* [[Johann Wilhelm Ritter]], [[fisica|fisician]] [[Alemanha|alemand]].
| |||