Segonda : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Balisa : editor de codi 2017 |
Cap resum de modificació Balisa : editor de codi 2017 |
||
Linha 3 :
[[Fichièr:Flashingsecond.gif|thumb|right|Animant mostrant un cambiament de color que dura una segonda.]]
La '''segonda''' (simbòl : s) es l'unitat fondamentala de [[temps]] dins lo [[Sistèma Internacionau d'Unitats]]. [[Sciéncia|Scientificament]], es definida per la durada d'un nombre donat d'oscillacions liadas a un fenomèn [[fisica|fisic]] dins l'[[atòm]] de [[cèsi]]. Dins la vida vidanta, correspond au seissanten de la [[Minuta (temps)|minuta]] que correspond ela meteissa au seissanten de l'[[ora]].
== Istòria ==
Linha 13 :
Lei rasonss de l'aparicion e de l'adopcion de la [[sistèma sexagesimau|basa 60]] per calcular lo temps son incertanas en causa de la manca de tractats [[Antiquitat|antics]] sus lo subjècte. Segon l'[[astronomia|astronòm]] [[Teon d'Alexàndria]] (vèrs [[335]]-[[405]]), la cifra 60 es un [[nombre]] relativament pichon que presenta l'avantatge de tenir un nombre important de divisors. Pasmens, segon d'autreis explicacions foguèron avançadas per [[Georg Cantor]] ([[1845]]-[[1918]]) ò per [[Reinhold Hoppe]] ([[1816]]-[[1900]]), podriá existir un liame amb la durada aproximativa de l'[[annada]] (360 [[jorn]]s) ò amb la [[geometria]] dau [[triangle]] [[Triangle equilaterau|equilaterau]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Abel Rey, ''« Le système sexagésimal assyrien »'', ''Journal des savants'', 1933, pp. 107-119.</ref>.
Quinei que sigan lei causas, lo [[sistèma sexagesimau]] apareguèt en [[Sumèr]] dins lo corrent dau [[milleni III avC]]. Foguèt adoptat per lei [[Babilònia|Babilonians]] que desvolopèron fòrça lei [[matematicas]] [[Mesopotamia|mesopotamianas]] durant lo [[milleni II avC]]. Basadas sus un compromés entre lei basas [[Sistèma decimau|10]] e [[Sistèma sexagesimau|60]], son a l'origina de la division de l'[[ora]] en 60 minutas e d'aquela de la [[Minuta (temps)|minuta]] en 60 segondas. Puei, gràcias a l'influéncia [[Babilònia|babiloniana]], se difusèron dins d'autrei regions, especialament en [[Grècia]] e dins la [[Peninsula Indiana]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' [[Franz Woepcke]], ''Sur l'introduction de l'arithmétique indienne en occident et sur deux documents importants publiés par le Prince Don Balthazar Boncompagni et relatifs à ce point de l'histoire des sciences'', Impr. des sciences mathématiques et physiques, 1859</ref>.
=== De l'Antiquitat au temps atomic ===
Linha 166 :
Tres autrei multiples de la segonda, descrichs per lo [[Sistèma Internacionau d'Unitats|Sistèma Internacionau]], son d'usatge fòrça frequent tant dins la vida vidanta que dins lei trabalhs scientifics :
* la [[Minuta (temps)|minuta]] (simbòl : min) es egala a 60 segondas.
* l'[[ora]] (simbòl : h) es egala a 60 minutas ò {{formatnum:3600}} segondas.
* lo [[jorn]] (simbòl : d) es egau a 24 oras ò {{formatnum:86400}} segondas.
| |||