Ans 1570 : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 7 :
<br/>
'''1572''' : disparicion dau [[Reiaume de Vilcabamba|darrier reiaume inca]] independent après sa conquista per una armada [[Espanha|espanhòla]] que rescontrèt ges de resisténcia. Desirós de negociar amb [[Espanha]], [[Tupac Amaru]] foguèt capturat e executat sus la plaça d'armas de [[Cuzco]].
<br/>
'''1572-1573''' : conquista dau [[Sultanat de Gujarat]] per l'[[Empèri Mogòl]].
<br/>
'''1578''' : victòria majora de l'armada dau negus [[Sarsa Dengel]] ([[1563]]-[[1597]]) còntra leis insurgents de Tigre, sostenguts per leis [[Empèri Otoman|Otomans]]. D'efècte, lo 17 de decembre, Sarsa Dengel capitèt de susprendre seis adversaris que sei fòrças foguèron durament batudas. Yeshaq, governador de Tigre au centre de la màger part deis insureccions en [[Etiopia]] dempuei [[1560]], e [[Özdemir Pasha]], generau de la garnison turca de [[Massaua]], foguèron tuats pendent la batalha. Aquò permetèt au negus de pacificar lo nòrd d'[[Etiopia]] e d'i organizar una ceremònia de coronament dins lo centre religiós d'Aksom per lo premier còp dempuei lo començament dau rèine de [[Kwestantinos Ièr|Kwestantinos I{{èr}}]] ([[1434]]-[[1468]]).
== Cultura ==
'''1574''' : acabament de la bastida de la [[Mosqueta Selimiye]] d'Edirne. Es d'estile otoman classic (arquitectura bizantina ambé de trachs deis arquitecturas [[islam]]icas d'Orient Mejan) e realizada a partir dei plans de [[Mimar Sinan]]. Foguèt classada au [[Patrimòni Mondial de l'Umanitat]] en [[2011]].
== Sciéncias e tecnicas ==
Linha 21 ⟶ 27:
<br/>
'''1572''' : publicacion d'una òbra fòrça importanta, dicha ''L'Algebra'', per lo [[matematicas|matematician]] [[Itàlia|italian]] [[Rafael Bombelli]] ([[1526]]-1572). D'efiech, foguèt lo premier trabalh [[matematicas|matematic]] que definiguèt lei [[nombre complèxe|nombres complèxes]]. Pasmens, franc de [[François Viète]] e de [[Simon Stevin]], pauc de [[matematicas|matematician]] dau periòde èran capables de comprendre sa descubèrta.
<br/>
'''1573''' : invencion dau premier sistèma de [[mina terrèstra]] per l'engenhaire [[Samuel Zimmermann]]. Dich [[Fladdermine]], lo dispositiu èra compausat d'una platina e d'un fieu tendut entraïnant l'explosion d'una fogassa emplida de [[polvera|pouvera]] e de shrapnels. Destinat a luchar còntra leis assauts en massa, foguèt utilizat fins ais [[ans 1870]] per protegir lei posicions [[fortificacion|fortificadas]].
<br/>
'''1573''' : après l'observacion de la [[SN 1572|supernova de 1572]] l'[[annada]] precedenta, l'[[astronomia|astronòm]] [[Danemarc|danés]] [[Tycho Brahe]] ([[1546]]-[[1601]]) publiquèt ''De l'Estela Novèla''. Aquel estudi permetèt de luchar còntra l'idèa d'un cèu immudable eissida de l'[[Antiquitat]] e de l'[[Edat Mejana]].
<br/>
'''1574''' : presa de Tunis e destruccion de sa garnison [[Espanha|espanhòla]]. Aquela victòria marquèt l'acabament de la conquista de [[Magrèb]] per leis Otomans car leis Espanhòus — d'ara endavant mai interessats per lo [[continent]] [[america]]n — renoncièron finalament a un retorn ofensiu dins la region.
<br/>
'''1574''' : acabament dau [[relòtge astronomic d'Estraborg]]. Teniá un glòb celèst, un [[astrolabi]], un [[calendièr|calendier]] perpetuau e un [[automat]]. Integrava tanben mai d'un concèpte recent de l'[[astronomia]], dei [[matematicas]] e de la [[relotjariá]].
<br/>
'''1575''' : premiera utilizacion coneguda de l'[[induccion matematica]] realizada per lo [[matematicas|matematician]] e [[astronomia|astronòm]] [[Itàlia|italian]] [[Francesco Maurolico]] ([[1494]]-1575). Gràcias a son trabalh, es considerat coma un precursor de [[François Viète]] e de [[René Descartes]].
<br/>
'''1576''' : premiera descripcion coneguda de la [[fèbre tifoïda]]. Foguèt realizada per lo [[matematicas|matematician]] e sabent [[Itàlia|italian]] [[Girolamo Cardano]] ([[1501]]-1576).
<br/>
'''1579''' : premiera descripcion dei valvulas dei venas. Foguèt realizada per lo [[medecina|mètge]] [[Itàlia|italian]] [[Hieronymus Fabricius]] ([[1533]]-[[1619]]).
== Decès ==
| |||