Destroièr : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 2 :
Lo tèrme '''destroièr''' designa diferentei menas de [[naviri]]s de guèrra desvolopats dempuei la fin dau sègle XIX. A l'origina, èra un naviri qu'utilizava de [[torpilha]]s per atacar e de pèças d'artilhariá mejana per se defendre o per protegir una escadra o un convòi. Pauc a pauc, venguèt un naviri d'escòrta destinat a la proteccion d'unitats pus importantas. Enfin, a l'ora d'ara, es un naviri important equipat d'un armament complèt (anti-aerian, anti-sosmarin e anti-naviri) capables de defendre un grop de bastiments civius o militars o d'atacar un grop de naviris mejanament protegits.
== Istòria ==
=== Originas ===
Lo desvolopament dau destroièr es una consequéncia de l'invencion de la [[torpilha]] autopropulsada durant leis ans 1860. D'efiech, aquela arma donèt la capacitat a de [[naviri]]s leugiers e pichons d'eliminar un adversari poderós e ben protegits. Per exemple, la marina [[UK|britanica]] imaginèt lo ''[[HMS Lightning (1876)|HMS Lightning]] qu'intrèt en [[1876]]. D'una massa de 33 tonas, èra armat de doas [[torpilha]]s e aviá una [[velocitat]] de 18,5 km/h. Foguèt lo precursor d'un ensemble de [[torpilhaire]]s novèus que venguèron pauc a pauc capables de defendre un [[pòrt]] puei, amb l'aumentacion de son autonòmia, d'atacar de rotas maritimas.
A la fin dau sègle XIX, la menaça representada per lei [[torpilhaire]]s èra venguda un problema pron importanta per entraïnar de reflexions dins la màger part dei flòtas modèrnas. Mai d'una classa de naviris intrèt donc en servici per lei combatre especificament. Aguèron de noms variats : « destroyer » au [[Reilme Unit|Reiaume Unit]], « contre-torpilleur » en [[França]], « cacciatorpediniere » en [[Itàlia]], « contratorpedeiro » en [[Portugal]] e « torpedobootjager » ai [[Païses Basses|País Bas]]. Destinat a l'escòrta de flòtas o de convòis, recebèron un armament, una autonòmia e una propulsion li permetent de caçar seis adversaris.
Entre leis unitats pus importantas d'aqueu periòde, lo ''[[HMS TB 81 (1885)|HMS Swift]]'' aguèt un ròtle important dins l'evolucion dau concèpte de naviri antitorpilhaire. Relativament leugier (139 t), èra rapide (23,75 km/h) e armat de tres [[torpilha]]s e de [[canon]]s de tir rapide d'un [[calibre]] de 47 mm. Podiá ansin perseguir un torpilhaire sus una distància importanta e l'atacar amb una [[artilhariá]] pron poderosa per destrurre un naviri leugier. Lo naviri [[japon]]és ''[[Kokata]]'', considerat coma un torpilhaire, foguèt tanben una etapa importanta dins l'aparicion dau destroièr modèrne car seis especificacions (35 km/h e un [[canon]] de 37 mm) li permetiá subretot d'alunchar lei torpilaires enemics. L'acabament dau procès aguèt probable luòc amb la mesa en servici de l'[[avisò]] [[Alemanha|alemand]] ''[[SMS Greif (1886)|SMS Greif]]'', un naviri mejan ({{formatnum:2050}} t) armats de canons de 37 mm e de 105 mm. Capable d'agantar una [[velocitat]] de 33 km/h, èra destinat a la proteccion dei naviris majors dau periòde coma lei [[cuirassat]]s.
Lei premiers destroièrs vertadiers foguèron probable lei dos naviris de la [[classa Daring]] e lei dos de la [[classa Havock]] qu'intrèron en servici dins la ''[[Royal Navy]]'' durant leis ans 1890. Per exemple, lo ''[[HMS Havock (1893)|HMS Havock]]'' èra un naviri leugier (293 t), capable de se desplaçar a la velocitat de 50 km/h e armat de [[torpilha]]s e de [[canon]]s per eliminar aisament un [[torpilhaire]]. De mai, lo naviri èra considerat coma un « torpedo boat destroyer » per lei Britanics. Diferentei classas de destroièrs seguiguèron. D'autrei foguèron adoptadas dins leis autrei marinas coma lei [[torpilhaire d'esquadra|torpilhaires d'esquadra]] [[França|francés]] de la [[classa Durandal]]<ref>La marina francesa a pas adoptat lo tèrme « destroièr ». Per aquela rason, lei « destroièrs » francés son dichs [[avisò]], [[escortaire]] ò [[fregata (naviri)|fregatas]].</ref>.
=== De la fin dau sègle XIX a la Premiera Guèrra Mondiala ===
De la fin dau sègle XIX a la [[Premiera Guèrra Mondiala]], lei destroièrs foguèron principalament destinats a la lucha còntra lei [[torpilhaire]]s enemics, a la reconoissença, a l'observacion e au combat dirècte còntra una flòta enemiga. Durant aqueu periòde, foguèron engatjats durant la [[guèrra russojaponesa]] (1904-1905). L'accion pus importanta implicant de destroièrs i foguèt l'ataca de l'escadra russa de [[Pòrt-Arthur]] lo 8 de febrier de 1904. Tres destroièrs tirèron 18 torpilhas. Dins aquò, lei Rus avián corrèctament installat de fielats antitorpilhas e solament tres naviris foguèron damatjats.
Lei destroièrs foguèron fòrça utilizats durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]] amb, per exemple, 80 unitats participant a la [[batalha de Jutlàndia]] dins lei rengs britanics. Aguèron de ròtles variats coma la reconoissença, la lucha còntra lei naviris leugiers enemics ([[torpilhaire]], [[minaire]]...), lo secutament de flòtas advèrsas, lo transpòrt de tropas o lo sostèn de tropas desbarcadas. Pasmens, amb lo desvolopament dau [[sosmarin]], son ròtle principau venguèt pauc a pauc la lucha antisosmarina. Per aquò, lei destroièrs aliats foguèron equipats d'[[idrofòn]]s de [[carga de prefondor|cargas de prefondor]]. Sa [[velocitat]] aumentèt tanben per atacar rapidament lei sosmarins enemics emergits.
=== L'entre doas guèrras ===
Durant l'entre doas guèrras, lei destroièrs venguèron de naviris amb un desplaçament de {{formatnum:1500}} a {{formatnum:3000}} tonas. Conoguèron d'evolucions eissidas deis ensenhaments de la [[Premiera Guèrra Monndiala]]. En particular, foguèron equipats amb una [[artilhariá]] pus poderosa (calibre principau entre 120 mm e 150 mm) per atacar de [[naviri]]s pus importants coma de [[crosaire]]s o de [[cuirassat]]s. D'efiech, entre 1914 e 1918, mai d'un destroièr se trobèt a proximitat de naviris d'aqueu tipe sensa poder atacar car aviá ja tirat totei sei [[torpilha]]s. Certanei classas foguèron tanben equipadas de [[mina marina|mina]]s. La [[velocitat]] foguèt tanben aumentada amb de classas capables de passar 70 km/h.
Dins la marina britanica, un esfòrç particular foguèt menat per desvolopar de [[sonar]]s. Pasmens, l'evolucion pus importanta avans la [[Segonda Guèrra Mondiala]] foguèt l'apondon progressiu d'un armament antiaerian e d'un [[radar]]. Aquò entraïnèt la reduccion, e de còps la disparicion, dei torpilhas embarcadas laissant au destroièr de missions principalament defensivas. Entraïnèt tanben l'aparicion de naviris novèus especializats dins lo combat antisosmarin o antiaerian.
=== La Segonda Guèrra Mondiala ===
Lei destroièrs foguèron fòrça engatjats durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] amb de taus de pèrda importants. D'efiech, fòrça polivalents, foguèron utilizats per mai d'un tipe diferent de mission. Per aquò, lei destroièrs de la [[Segonda Guèrra Mondiala]] veguèron sa talha aumentar e son armament se diversificar. La preséncia d'un [[radar]] e d'un [[sonar]] se generalizèt. Ansin, durant lo conflicte, lei destroièrs foguèron utilizats per l'escòrta de convòis e de flòtas de combat mentre que lei missions de proteccion especializada foguèron desenant fisadas a de naviris pus leugiers ([[corveta]]s, [[fregata (naviri)|fregatas]]... etc.).
=== Dempuei la Segonda Guèrra Mondiala ===
Dempuei la [[Segonda Guèrra Mondiala]], lei destroièrs son venguts lo naviri de basa de la màger part dei flòtas de combat modèrnes. Au començament dau sègle XXI, leis excepcions unicas son leis [[Estats Units]] e [[Russia]] que gardan encara de [[crosaire]]s. Lei destroièrs actuaus son equipiats d'un armament diversificat adaptat a totei lei tipes de menaça ([[naviri]], [[sosmarin]], [[aeronau]]...) e de sistèmas de deteccion sofisticats. Son desplaçament a aumentat dempuei [[1945]] e es desenant sovent superior a {{formatnum:4000}} t. Una autra evolucion importanta foguèt l'adopcion dau [[missil]] coma arma principala durant leis ans 1960-1970. Puei, dins leis ans 1990, foguèron dotats de capacitats furtivas coma leis unitats de la [[Classa FREMM|classa francoitalianas FREMM]].
== Liames intèrnes ==
| |||