Sègle XIV : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
|||
Linha 145 :
'''v. 1375''' : començament dau rèine dau [[tlatoani]] [[Acamapichtli]], premier sobeiran [[Civilizacion astèca|astèc]] istoricament identificat. Probablament d'origina toltèca, venguèt lo senhor de la vila de [[Tenochtitlan]].
<br/>
'''1375-1376''' : en Asia Centrala, victòria parciala de [[Tamburlan]] còntra lo cap tribau [[Kamar al-Din]]. Aquò li permetèt de ganhar un prestigi important. Pasmens, [[Kamar al-Din]] aviá gardat de fòrças e sei fidèus demorèron una menaça lòng de la frontiera nòrd-èst dau domeni timurida fins a la mòrt de [[Tamburlan]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Jean-Paul Roux, ''Tamerlan'', Fayard, 1991,
<br/>
'''1376''' : assaiant d'obtenir l'aliança de [[Republica de Venècia]], l'emperaire [[Joan V Palèoleg]] foguèt arrestat per leis [[Empèri Otoman|Otomans]] e lei [[Republica de Gènoa|Genoés]]. Foguèt remplaçat per [[Andronic IV Paleòleg]] que deguèt cedir l'illa de [[Tenedos]] ai Genoès e [[Gallípoli]] ais Otomans. Maucontents, lei Venecians declarèron la guèrra a [[Constantinòble]].
<br/>
'''1376''' : crisi diplomatica grèva entre [[Tamburlan]] e lo [[Khanat de l'Òrda Blanca]] après un raprochament entre [[Tamburlan]] e lo cap mongòl [[Toktamich]], un descendent de [[Gengis Khan]] qu'èra pretendent au khanat d'aquelei tribüs<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Jean-Paul Roux, ''Tamerlan'', Fayard, 1991, p. 79.</ref>.
== Cultura ==
Linha 187 :
<br/>
'''1370''' : invencion d'un tipe novèu de [[seringa]] per lo mètge [[Anglatèrra|anglés]] [[John Arderne]].
<br/>
'''1377''' : premiera utilizacion eficaça d'un [[canon]] sus un prat batalhier en [[Euròpa]].
<br/>
'''1377''' : formulacion de l'ipotèsi d'una rotacion de la [[Tèrra]] a l'entorn de son axe per l'evesque e erudit [[França|francés]] [[Nicole Oresme]]. Pasmens, son autor trobèt ges de solucion per verificar son idèa.
<br/>
'''1377''' : premiera adopcion de [[lei|lèis]] de [[quarantena]] per la [[Republica de Ragusa]] per s'aparar còntra lo risc d'[[epidemia]] liat au comèrci [[mar]]itim (→ [[1383]]).
<br/>
'''1377''' : dins la premiera seccion de « Sus la civilizacion en generau » dei ''[[Muqaddima]]'' (« Prolegomens de l'istòria universala » en [[occitan]]), l'istorian e filosòf arabe [[Ibn Khaldun]] ([[1332]]-[[1406]]) utilizèt la [[teoria dei climats]] per depintar lo caractèr generau deis òmes.
== Decès ==
Linha 221 ⟶ 229:
* [[Newaya Maryam]], negus d'[[Etiopia]].
* [[Nicèfor Gregoras]], [[teologia]]n e sabent [[Empèri Bizantin|bizantin]].
* [[Nicole Oresme]], evesque e sabent [[França|francés]].
* [[Petrarca]], [[poesia|poèta]] [[Itàlia|italian]].
* [[Raden Vijaya]], rèi de [[Majapahit]].
| |||