Sègle XIV : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
Linha 66 :
<br/>
'''1330''' : gràcias a una tiera de succès militars, lei Bizantins capitèron d'impausar un tractat de [[patz]] ai [[Bulgaria|Bulgars]] e d'estabilizar sa frontiera septentrionala.
<br/>
'''1331''' : en despiech de l'acòrdi signat en [[1329]], leis [[Empèri Otoman|Turcs Otomans]] aprofichèron lei trèbols intèrnes [[Empèri Bizantin|bizantins]] per conquistar [[Nicèa]] e i installar sa [[capitala]].
<br/>
'''1332-1334''' : en [[Grècia]], tiera de guèrras caoticas implicant lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]], lei [[Serbia|Sèrbes]] e divèrsei principats locaus. Lei Bizantins capitèron d'ocupar [[Tessalia]] e lei [[Serbia|Sèrbes]] una partida importanta de [[Macedònia]].
<br/>
'''1334''' : en [[Polonha]], adopcion d'una [[politica]] d'encoratjament a l'installacion dei [[Judaïsme|josieus]] d'[[Euròpa]] per lo rèi [[Casimir III de Polonha|Casimir III]]. L'objectiu èra de desvolopar l'economia dau reiaume e, en causa de la multiplicacion dei mesuras ostilas ai [[Judaïsme|Josieus]] dins la màger part dau [[continent]], aguèt un succès important. Foguèt ansin a l'origina dei comunautats josievas de Polonha que demorèron dins lo país fins au [[Olocaust|genocidi nazi]] deis ans 1940.
<br/>
'''1335''' : après sa victòria de [[1328]] e la vassalizacion dau [[Sultanat d'Ifat]], lo negus [[Amda Seyon Ièr|Amda Seyon I{{èr}}]] ([[1314]]-[[1344]]) deguèt reprimir una revòuta organizada per lo sultan [[Sabr-ed-Din]], plaçat au poder per lo negus en [[1328]], e gropant Ifat, Hadya, Dauro e lei Agao dau [[lac Tana]]. Coma en [[1328]], [[Amda Seyon Ièr|Amda Seyon I{{èr}}]] aprofichèt la velocitat de sei tropas per atacar lo premier e ravatgar lo territòri de seis adversaris que foguèron rapidament obligats de se sometre. [[Sabr-ed-Din]] foguèt remplaçat per son fraire [[Gamal ed-Din]] que reconoguèt la senhoriá etiopiana. Pasmens, coma sei predecessors, assaièt rapidament de se liberar d'aquela tutèla.
<br/>
'''1335''' : mòrt d'[[Abu Saïd Bahadur]] (30 de novembre) e disparicion de l'[[Ilkhanat]] que foguèt partejat entre divèrsei senhors locaus.
<br/>
'''1336''' : aprofichant lei trèbols politics eissits de la fragmentacion de l'[[Ilkhanat]], un grop de Turcomans [[Empèris nomadas|nomadas]] formèt la federacion tribala dau [[Turcomans dau Moton Negre|Moton Negre]].
<br/>
{{veire|Guèrra de Cent Ans}}
'''1337''' : revòuta novèla en [[Flandra]] còntra leis interés [[França|francés]]. Sostenguda per leis [[Anglatèrra|Anglés]], entraïnèt una crisi grèva entre [[França]] e [[Anglatèrra]]. D'efiech, lo rèi [[Felip VI de França]] jutjèt [[Edoard III d'Anglatèrra]] copable de [[felonia]] e decidèt de sasir [[Guiana]]. De son caire, Edoard decidèt de revendicar lo corona de [[França]]. Aquò marquèt lo començament de la lònga [[guèrra de Cent Ans]].
<br/>
'''1337''' : presa de [[Nicomèdia]], darriera vila importanta tenguda per lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]] en [[Asia]], per lei [[Empèri Otoman|Turcs Otomans]]. En revènge, en [[Euròpa]], lei tropas de l'emperaire [[Andronic III Palèoleg|Andronic III]] capitèron de conquistar lo [[Despotat d'Epira]].
<br/>
'''1337''' : dins la region d'[[Etiopia]], organizacion campanhas d'evangelizacion dei pòbles vesins d'[[Etiopia]], especialament en [[Choa]] e [[Godjam]], per l'abuna Yabub.
<br/>
'''1338''' : en [[Russia]], presa de contraròtle de la vila de [[Belozero]] per lo prince de [[Moscòu]]. Aquò permetèt a la ciutat d'estendre son influéncia vèrs lo nòrd.
<br/>
'''1340''' : reconquista de [[Focèa]], tenguda per un [[corsari]] [[Republica de Gènoa|genoés]], per lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]] (ajudats per lei Turcs).
<br/>
[[Fichièr:BattleofSluys.jpeg|thumb|right|Miniatura dau sègle XIV representant la [[batalha de la Resclausa]].]]
'''1340''' : destruccion d'una importanta flòta [[França|francesa]] (170 naviris perduts sus 190) a la [[batalha de la Resclausa]]. Aqueu resultat permetèt ais [[Anglatèrra|Anglés]] de desbarcar liurament sus lo [[continent]] per i menar d'incursions.
 
 
== Cultura ==
Linha 90 ⟶ 117:
* [[Andronic II Paleòleg]], emperaire [[Empèri Bizantin|bizantin]].
* [[Atanasi Ièr de Constantinòble|Atanasi I{{èr}}]], patriarca de [[Constantinòble]].
* [[Casimir III de Polonha|Casimir III]], rèi de [[Polonha]].
* [[Danièl de Moscòu]], prince de [[Principat de Moscòu|Moscòu]].
* [[Dante Alighieri]], [[poesia|poèta]] [[Itàlia|italian]].