Sègle I apC : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 136 :
'''79''' : mòrt de [[Vespasian]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Titus (emperaire roman)|Titus]]. Brèu, lo rèine de l'emperaire novèu foguèt marcat per de catastròfas grèvas coma la destruccion de Pompei per [[Vesuvi]] (24 d'aost).
<br/>
'''80''' : [[incendi de Roma de 80|incendi de Roma]] e epidemia de « [[pèsta]] » dins la vila (→ [[81]]).
<br/>
'''81''' : mòrt de l'emperaire [[Titus (emperaire roman)|Titus]] que foguèt remplaçat per son fraire [[Domician]]. Aqueu darrier contunièt la [[politica]] de sei dos predecessors mai li donèt un aspècte pus autoritari car demandèt mens l'ajuda dau Senat.▼
<br/>
'''85''' : crisi economica dins l'[[Empèri Roman]]. Foguèt lentament reglada per una demenicion dau taus d'[[argent]] dins lo [[denier]] (de 98% a 93,5%).
<br/>
'''88''' : en [[Republica Populara de China|China]], decès de l'emperaire [[Han Han Zhangdi]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Han Hedi]]. Encara enfant, aqueu darrier foguèt plaçat sota lo contraròtle d'una regéncia formada per sa maire e de seis oncles [[Dou Xian]], [[Dou Du]], [[Dou Jing]] e [[Dou Gui]]. Franc dau darrier, lei regents èran corromputs e autoritaris, çò qu'agravèt lo declin de la [[dinastia Han]], perceptible dempuei la fin deis ans 70 (→ [[76]]).
<br/>
'''89''' : [[Batalha d'Ikh Bayan|importanta victòria]] d'una armada menada per lo regent [[Dou Xian]] que capitèt de destrurre lo darrier [[estat]] [[xiongnu]] menaçant [[Republica Populara de China|China]]. Dos ans pus tard, lo regent completèt son succès amb una segonda victòria còntra de tribüs assaiant de formar una confederacion.
<br/>
'''90''' : tensions grèvas entre l'Empèri de China e l'[[Empèri Kuchan]] que son cap voliá negociar un maridatge amb una princessa chinesa. Après un refús, assaièt d'atacar lei Chinés dins lo [[Bacin de Tarim]] onte foguèt batut per lo generau [[Ban Chao]]. Deguèt donc acceptar de restaurar de relacions bònas amb [[Republica Populara de China|China]].
<br/>
'''92''' : en [[Republica Populara de China|China]], còp d'Estat organizat per l'emperaire [[Han Hedi]] per restaurar son autoritat. Ordonèt lo [[suicidi]] de la màger part dei regents e assaièt de luchar còntra la [[corrupcion]] au sen de l'[[administracion]]. Pasmens, mancava d'autoritat per impausar sa volontat.
<br/>
'''96''' : assassinat de [[Domician]] per un grop de pretorians (18 de setembre). Foguèt remplaçat per [[Nerva]], proclamat emperaire per lo Senat. Per estabilizar son poder e melhorar sa popularitat dins l'armada, l'emperaire autorizèt l'execucion deis assassinats de [[Domician]].
<br/>
'''97''' : a l'iniciativa dau generau [[Ban Chao]], una mission [[diplomacia|diplomatica]] chinesa foguèt mandada vèrs l'[[Empèri Roman]]. Mau capitèt d'arribar fins a [[Roma]] mai visitèt l'[[Asia]] Occidentala e l'[[Euròpa]] Orientala.
<br/>
'''98''' : mòrt de l'emperaire [[Nerva]] que foguèt remplaçat per [[Trajan]].
<br/>
▲'''81''' : mòrt de l'emperaire [[Titus (emperaire roman)|Titus]] que foguèt remplaçat per son fraire [[Domician]].
== Sciéncias e tecnicas ==
Linha 159 ⟶ 176:
* [[Han Zhangdi]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
* [[Jèsus de Nazareth]].
* [[Neron]],
* [[Nerva]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Oton (emperaire roman)|Oton]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Sejan]], [[prefècte dau pretòri]] [[Empèri Roman|roman]].
|