Sègle I apC : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 28 :
'''9-11 de setembre de 9''' : importanta desfacha romana a [[Batalha de Teutoborg|Teutoborg]]. Lei Germans capitèron de destrurre plusors [[legion|legions]] entraïnant l'aplant dei projèctes romans de conquista d'[[Alemanha]] (→ [[15]]).
<br/>
'''11''' : vengudas deis [[aiga]]s grèvas dau [[Fluvi Jaune]] amb un desplaçament dau fluvi de plusors centenaus de quilomètres vèrs lo [[sud]]. Aquò entraïnèt la destruccion de zònas agricòlas, la mòrt de plusors centenaus de miliers d'abitants e afebliguèt lo poder de [[Wang Mang]] (→ [[17]] e [[70]]).
<br/>
'''12''' : reversament dau rèi part [[Vorodès Ièr|Vorodès I{{èr}}]] per [[Artaban III]].
Linha 117 :
<br/>
'''69''' : au sen de l'[[Empèri Roman]], crisi militara amb de combats entre lei quatre pretendents au tròne imperiau ([[annada dei quatre emperaires]]). [[Vespasian]] ne foguèt lo venceire definitiu en decembre.
<br/>
'''70''' : mau estabilizadas après la catastròfa de [[11|11 apC]], lei levadas dau [[Fluvi Jaune]] foguèron rompudas un còp de mai per una venguda deis aigas. Lo corrent d'[[aiga]] tornèt trobar son liech au nòrd de la [[Peninsula de Shandong]] entraïnant de destruccions considerablas dins lei zònas [[agricultura|agricòlas]].
<br/>
'''70-73''' : represa de la guèrra en [[Judèa]]. Menats per lo generau [[Titus (emperaire roman)|Titus]], lei Romans prenguèron [[Jerusalèm]] que foguèt pilhada. Lo [[Temple de Jerusalèm|Temple]] foguèt destruch. Puei, lei legions eliminèron lei darrierei pòchis de resisténcia coma la [[fortalesa de Messara]] que resistiguèt fins a [[73]].
<br/>
'''73''' : illustrant lo redreiçament de sa poissança, la [[dinastia Han]] ordonèt de menar una campanha còntra lei [[Xiongnu]] dau Nòrd que foguèron batuts a [[Batalha de Yiwulu|Yiwulu]]. Aquò permetèt pauc a pauc ai Chinés de restaurar pauc a pauc son influéncia sus lei principats de la [[Rota de la Seda]] (→ [[76]]).
<br/>
'''74''' : extension dau [[drech]] latin e dau [[ciutadanatge]] roman a l'ensemble deis abitants de la [[Peninsula Iberica]].
<br/>
'''75''' : mòrt de l'emperaire [[Han Mingdi]] que son rèine marca l'apogèu de la segonda partida de la [[dinastia Han]]. Foguèt remplaçat per son fiu [[Han Zhangdi]] que contunièt la politica de son paire.
<br/>
'''75-80''' : construccion dau [[Colisèu]].
<br/>
'''76''' : important desacòrdi a la cort chinesa entre lei partisans de l'aplant deis operacions en [[Asia Centrala]] e aquelei desirós de lei perseguir. L'emperaire sostenguèt lo premier grop mai lo [[generau]] [[Ban Chao]] refusèt d'arrestar seis operacions e foguèt finalament autorizat de menar de campanhas novèlas per protegir mai la [[Rota de la Seda]].
<br/>
'''77-84''' : campanhas romans dins lo nòrd de [[Britània]]. Enregistrèron plusors victòrias mai mau capitèron de sometre lei pòbles locaus. Pauc a pauc, la situacion s'estabilizèt amb un sud e un centre roman e un nòrd demorat cèlta.
<br/>
'''79''' : mòrt de [[Vespasian]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Titus (emperaire roman)|Titus]]. Brèu, lo rèine de l'emperaire novèu foguèt marcat per de catastròfas grèvas coma la destruccion de Pompei per [[Vesuvi]] (24 d'aost).
<br/>
'''80''' : [[incendi de Roma de 80|incendi de Roma]] e epidemia de « [[pèsta]] » dins la vila.
<br/>
'''81''' : mòrt de l'emperaire [[Titus (emperaire roman)|Titus]] que foguèt remplaçat per son fraire [[Domician]].
 
== Sciéncias e tecnicas ==
Linha 129 ⟶ 151:
* [[Caligula]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Claudi (emperaire roman)|Claudi]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Domician]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Fraatès V]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Galba]], emepraire [[Empèri Roman|roman]].
Linha 134 ⟶ 157:
* [[Han Guang Wudi]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
* [[Han Mingdi]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
* [[Han Zhangdi]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
* [[Jèsus de Nazareth]].
* [[Neron]], emepraire [[Empèri Roman, roman]].