Sègle I apC : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 61 :
'''37''' : mòrt de l'emperaire roman [[Tibèri]] que laissèt un tesaur de 2,7 miliards de [[sestèrci]]s. Foguèt remplaçat per [[Caligula]] que despensèt aquela sòma en mens de 6 mes e instaurèt un regim [[despotisme|despotic]].
<br/>
'''38-41''' : agravament dei trèbols intèrnes au sen de l'[[Empèri Part]] que conoguèt un periòde caòs important amb de revòutas sostengudas per lei [[Empèri Roman|Romans]]. La situacion s'amaisèt après la [[mòrt]] d'[[Artaban III]] e son remplaçament per son fiu [[Vardanès Ièr|Vardanès]] (→ [[47]]).
<br/>
'''39''' : en [[Vietnam]], revòuta dei sòrres Trung còntra la preséncia chinesa. Necessitèt la mobilizacion de mejans militars importants per tornar establir lo poder imperiau sus lo país. Per empedir una insureccion novèla, lo govèrn decidiguèt de sinizar leis elèits locaus.
Linha 70 :
<br/>
'''42''' : après lei crisis de [[33]] e de [[36]], l'emperaire [[Claudi (emperaire roman)|Claudi]] ordonèt la construccion d'un [[pòrt]] modèrne a [[Òstia]] per melhorar l'avitalhament de la [[capitala]].
<br/>
[[Fichièr:Illas Britanicas - Conquista romana.png|thumb|right|Esquèma generau de la [[conquista romana de Britània]].]]
'''43''' : començament de la [[conquista romana de Britània]] amb la [[batalha de Medway]] que permetèt ai legions de s'installar dins lo sud-èst.
<br/>
'''46''' : estimant l'Empèri tròp feble per intervenir en [[Asia Centrala]], l'emperaire [[Republica Populara de China|chinés]] [[Han Guang Wudi]] refusèt d'i mandar de tropas. Aquò entraïnèt donc la somission dei principats situats lòng de la [[Rota de la Seda]] ai [[Xiongnu]] (→ [[47]]).
<br/>
'''47-48''' : aprofichant la [[mòrt]] dau cap dei [[Xiongnu]], lei Chinés capitèron d'entraïnèron una guèrra civila entre lei pretendents a la succession. Ges de clan s'impausèt. Lei pus pròches de la [[frontiera]] decidiguèron de s'aliar amb [[China]] e lei pus alunchats demomèron [[independéncia|independents]]. Aquò permetèt donc ai Chinés de renfòrçar la proteccion de sei limits septentrionaus.
<br/>
'''47''' : en [[Iran|Pèrsia]], assassinat de [[Vardanès Ièr|Vardanès I{{èr}}]] que foguèt remplaçat per [[Gotarzès II]] (→ [[49]]).
<br/>
'''48''' : recensament generau de l'[[Empèri Roman]] que trobèt {{formatnum:5984072}} ciutadans.
<br/>
'''49''' : en causa dau [[proselitisme]] [[cristianisme|crestian]], expulsion dei [[judaïsme|judieus]] de [[Roma]].
<br/>
'''49''' : revirada d'una temptativa de còp d'Estat, sostenguda per lei Romans, còntra [[Gotarzès II]] dins l'[[Empèri Part]] (→ [[51]]).
<br/>
'''50''' : en [[Britània]], victòria romana de [[batalha de Caer Caradoc|Caer Caradoc]] que permetèt a [[Roma]] de pacificar la màger part dau sud de l'illa.
<br/>
'''51''' : perseguida de l'instabilitat a la tèsta de l'[[Empèri Part]] amb lei mòrts de [[Gotarzès II]] e de son successor [[Voronès II]]. Foguèron remplaçats per [[Vologès Ièr|Vologès]].
 
== Sciéncias e tecnicas ==
Linha 82 ⟶ 101:
* [[Claudi (emperaire roman)|Claudi]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Fraatès V]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Gotarzès II]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Han Guang Wudi]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
* [[Jèsus de Nazareth]].
* [[Sejan]], [[prefècte dau pretòri]] [[Empèri Roman|roman]].
* [[Tibèri]], emperaire [[Empèri Roman|roman]].
* [[Vardanès Ièr|Vardanès I{{èr}}]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Vologès Ièr|Vologès I{{èr}}]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Voronès II]], rèi [[Empèri Part|part]].
* [[Wang Meng]], emperaire [[Republica Populara de China|chinés]].
 
== Liames intèrnes ==