Dominòs : Diferéncia entre lei versions

Los '''Dominòs''' es una familha de [[jòc per arrenjament]] jogat amb de pèças rectangulara (dominodominò). Cada dominò es una pèça rectangulara amb un linha divisant la cara endos cairats. Cada canton es marcat d'un nombre de punts. Lo revèrs de cada dominò identic e semblada als autres que se pòsca pas devinar la cara. Lo jòc de dominò es fach d'un ensems d'aquestes pèças. Lo dominò traditional Sinoeuropèu ensems es constituir de 28 dominòs, amb totas las combinasons de punts entre zèro e sièis dins cada caton. Un jòc de dominòs es un aparelh de jòc generic, similar a las [[Carta de jòc|cartas de jòc]] o als [[Dat|dats]], dins lo sens que diferents jòcs se pòdon jogar amb aqueste ensems.

La primièra mencion de dominòs ven de la [[Dinastia Song|dinatiádinastia Song]] en China encontrat de ''Los eveniments que se passèton a Wulin'' per Zhou Mi (1232–1298). Los dominòs modèrnes apareguèron en Itàlia pendent lo sègle XVIII, mas lo biais que los [[dominòs chineses]] venguèron lo jòc modèrne es desconegut. De missionaris italians en China aurián portat los jòc Euròpa.

Lo dominòs modèrnes del comèrci son realizats amb de materials sintetics, coma [[Acrilonitril butadien estiren|ABS]] o [[poliestiren|poliestirens]]<nowiki/>s, o [[Bakelite]] e autras [[Resina fenolica|resinas fenolicas]]; fòrça imitan l'aspècte de l'evòri mas d'autres son colorats o translucids. Los jòcs modèrnes preneon diferentas colors pels ensems de punts de mèsme valor dins cada canton (los cantos d'un punt ne seràn negre alara que leslos cantons de dos punts ne seràn verd, de tres roge, etc.) per que las associacions se fagan mai aisidas. I a tanben de dominòs de papèl cartonat coma per las [[Carta de jòc|cartas de jòc]], son mai compactes, pauc carestioses, leugièrs mas coma las cartas pòdon s'envolar a l'aura. A vegada, los domiòs an una espingòla a centra de la separacion dels cantons.

Lo jòc traditional de dominòs conenscompta una sola pèça per cada combinason possiblas de dos cantons de zèro a sièis punts, es lo jòc de doble sièis, qu'aquò es la pèça de valor màger. Los punts un a sièis son mai sovent plaçats coma sus un [[dat]] de sièis caras, mas coma los cantons de zèro punt son utilizats, set caras son possiblas, donant 28 pèças unicas dins un jòc de doble sièis.

Mas, aqueste nombre es gaireben pichon per jogar a mai de quatre personas, alara de jòcs son espandits per l'introduccion de cantons amb un nombre mai grand de punts, çò que fa aumentar lo nombre de combinasons unicas de cantons e donc de pèças. Los espandiments mai corrents son lo jòc de doble nòu (55 pèças), doble-12 (91 pèças), doble-15 (136 pèças), e doble-18 (190 pèças), qu'es lo maxim en practica. Quand lo nombre de pèças es important, identicar lo numbrenombre de punt sus cada dominò ven malaisit de legir, alara los nombres arabs pòdon remplaçar los punts..

''L'Enciclopediá d'una Miriada de Tresaurs'', Zhang Pu (1602–1641) descriu lo jòc de pausar lo dominòs coma mos ''pupai'', quitament se lo sinograma per ''pu'' cambièt, garda la mèsma prononciaccionprononciacion. Los jòcs TradicionalTradicionals Chineses comprenon ''Tien Gow, Pai Gow, Che Deng'', e mai. Lo jòc chinés de 32-pèças, vòl representar cada cara possibla per dos lançats de dat, aten pas de cara de zèro, plan diferent don del jòc de 28-pèças aparegut en [[occident]] a la mitat del sègle XVIII. La cara de zèro apareguèt al sègle XVII.

Cada dominò representava a l'origina un dels 21 resultas del lançat d'un dat de sièis caras. Una mitarmitat del dominò mòstra lo nombre de punt surgit del primièr lançat del dat e l'autra mitat mòstra lo nombre de punt surgit del segond lançat de dat. Lo jòc chinés introduch de doblons d'unes lançats e destria lo dominòs en doas deguidasseguidas: militara e civila. Los dominòs chineses son mai longs que Europèus.

Al començament del sègle XVIII lolos dominòs començantcomencèron lo viatge cap a Euròpa, apareissent d'en primièr en [[Itàlia]].

Los tipes mai populars dels escquèmas de jòc organizants'organizan en doas acategoriascategorias: lo jòc d'empacha e lo jòc de marcas

* Los jòcs de marcas, Los jogaires acumulan de punts pendent lo cors del jòc, l'objectiu es dondonc la marca.

Un jogaire comença per pausar un primièra pèça. Aquesta pèça comença la linha de jòc, quepuèi per las seguentas una las valors d'un dels dos cantons de la pèça jogada deu correspondre a una de las valors d'un dels dos cantons de la pèça de jogar. Lo jogaires cadun son torn alongaalongan la linha d'una pèça a partir d'un dels cantons liures; se un jogaire li es impossible de pausar una pèça correspondenta, deu pescar dins la provision de pèças, una per una, fins a que pòsca pausar. Lo jòc s'acaba quand un jogaire capita a pausar sa darrièra pèça, o empacha quin que siá autre jogaire de pausar. S'escai, aqueste que causèt lo blocatge ganha totes los punts dels autres sens comptar los sieus.

Los jogaires acumulan de punts pendent lo cors del jòc al realizar unas configuracions, de movements, o voidar sa man. Fòrça jòcs de marca son de variacions ofde thejòc drawde gamepesca. IfSe aun playerjugaire doesanóncia not callpas "dominodominò!" beforeabans thede tilepausar isla laidpèça onsus thela tabletaula, ande anotherqu'un playerautre sayscontra domino"dominò!" afteraprès thela tile is laidpausa, the firstlo playerprimièr mustjogaire pickpesca upun andominò extrade dominomai. 

Dins lo jòc de pescar (d'epacha o de marca), los jogaires devon percar de pèças tal quant vòlse cal de la provision abans de pausar, e son pas autorizats de passar abans que la provision siá (gaireben) voida. La marca del jòc es lo nombre de punt dins la mans del(s) perdent(s) en mai del nombre de punt de la provision. Fòrça règlas indican que doas pèças devon demorar dins la provision..

Dins los jòcs d'empacha, la marca se fa a la fin. Après qu'un jogaire agotèt sa man, ganha lo jòc per el o son epicaequipa, la marca materializa lo total dels punt marcat suls cantons dels adversaris. Dins unas règlas, s'apond lo total dels punts de la provision restanta. Se lo jòc es blocat que pas cap de jogaire pòt pas pus pausar, lo ganhat sovent empòrta los nombres de punts de la man dels adversaris.

=== Jòc de cartas utilizant de jòcs de dominódominò ===

Lo fenomenen a pasmens un interès tooretica (amplifictor, senhal digital, pecessús d'information), ..