Socialisme : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Xophe84 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Xophe84 (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 12 :
Dins la segonda mitat del [[sègle XIX]], lo marxisme suplanta l'apròchi dich del «[[socialisme utopic]]», aital coma lo «[[socialisme libertari]]» dels [[Anarquisme|anarquistas]]: lo corrent de pensada marxista se vòl portaire d'una forma «scientifica» de socialisme, fondat sus una analisi del capitalisme, del despassament d'aqueste pel biais de la [[lucha de las classas]] e del passatge a la proprietat sociala dels mejans de produccion. Dins las darrièras annadas del sègle, una part del socialisme europèu s'orienta pasmens dins los faches cap al reformisme. A la fin de la [[Primièra Guèrra Mondiala]], la familha politica socialista coneis una scisma amb la naissença del corrent [[Comunisme|comunista]], que contunha de se reclamar de socialisme en afirmant de remenar a la tradicion [[Revolucion|revolucionària]]. Los partits socialistas coneisson dins lo mond entièr de scissions dins lo corrent de las annadas 1920; se tròban tre alara en competicion amb de partits comunistas que se reclaman del «socialisme real» (o «socialisme realament existent») aplicat per l'[[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas]] (URSS), aquel darrièr país essent proclamat «pàtria del socialisme»
 
La màger part dels partits socialistas europèus acceleran, subretot après la [[Dusau Guèrra Mondiau|Segonda Guèrra Mondiala]], lor evolucion cap a un reformisme alunhat del marxisme, mentre que los regims comunistas alinhats sus l' URSS, e que se dison eles meteises socialistas, se multiplican dins lo mond. Lo [[socialisme democratic]], es a dire un socialisme convertit a la democracia liberala e respectuós del jòc parlamentari, representa uèi la tendéncia majoritària dels partits socialistas, que considèran pas mai la ruptura amb l'economia de caminat. La nocion de socialisme democratic es d'un autre costat desenant associada a aquela de socialdemocracia qu'esparg, subretot en [[Euròpa]], a ne venir un sinonim. Otra las diversitats ligadas a sas variacions ideologicas, lo socialisme coneis egalament de nombroses avatars ligats als contèxtes geografics e culturals, coma lo [[socialisme arab]] o lo [[socialisme african]].
 
La movença socialista, presa al sens larg, demòra uèi l'una de las mai importantas de la vida politica mondiala, malgrat que lo mot socialisme contunha de recobrir un ensems de realitats, de practicas politicas, e de formas de pensada extrèmament divèrsas e de còps que i a contradictòrias entre elas, anant dels partits trabalhistas a las divèrsas varietats de «esquerrisme», en passant pels partits e regims comunistas actuals. La majoritat dels principals partits se reclamant de socialisme se reüniguèt, a l'estanci internacional, al sen de l'[[Internacionala Socialista]] e, a l'estanci europèu, al sen del [[Partit Socialista Europèu]]. Aquelas organizacions an pasmens pas lo monopòli de l'usatge de l'apellacion socialista.