Erupcion solara : Diferéncia entre lei versions

 

Las erupcions solaras seguisson tres estadis, cadun d’eles pòdon durar d’unas segondas fins a unas oras segon l'intensitat de l'erupcion. Pendent l’estadi precirsor, l'energia comença a èsser liberada jos la forma de [[Rais X|rais X]]. Puèi los electrons, protons e ions accelèran fins a la velocitat de la lutz aprochar pendent l’estadi impulsiu. Lo [[Plasma (fisica)|plasma]] calfa rapidament, passant d’unes milions a 100 milion de [[Kelvin|kelvins]]. Una erupcion dona un liuçet e una projeccion gaireben dirigit dins l'espaci circumestella de plasma, mas tanben de rais dins lo réste de l’[[Espèctre electromagnetic|espèctre electromagnetic]]: del [[Rai gamma|rai gamma]] a las [[Onda radio|ondas radio]], passant pels [[Rai X|rai X]]. L’estadi final es lo declin, pendent que de [[Rais X|rais X mòls]] son de nòu las solas emissions detectadas. A causa d’aquestas emissions de plasma, unas erupcions solaras qu’arenhon la Tèrra pòdon perturbar las transmissions [[radioelectricitat]] terrestras (auratge magnetic) e provòcan l'aparicion de las [[Auròra polara|auròras polaras]] en dintrant en interaccion amb lo [[Camp magnetic terrèstre|camp magnetic terrèstre]] e la nauta [[Atmosfèra (Tèrra)|atmosfèra]].

La primièra erupcion solara observada foguèt realiada per l'astronòma britanic [[Richard Christopher Carrington|Richard Carrington]], lo 1èr de setembre de 1859, quand constatèt l'aparicion d'una taca fòrça luminosa a la superfícia del solelh (que durarà 5 minutas).

 

Las erupcions solaras pòdon aver d’incidéncias grevas suls sistèmas tecnologics, coma los rets electrics<ref>[http://books.nap.edu/openbook.php?record_id=12507 Severe Space Weather Events - Understanding Societal and Economic Impacts], ''{{Lien|fr=The National Academies Press|lang=en|trad=National Academies Press|texte=The National Academies Press}}, Space Studies Board, 2008.''</ref>.

 

L'erupcion solara de 1859 produguèt entre autre fòrça [[Auròra polara|auróras polaras]] visiblas fins a unas regions [[Tropic|tropicalas]] e perturbèt fòrça fortement las telecomunicacions per telegraf electric.

 

Lo 10 de març de 1989, un poderós nívol de particuleas ionizadas daissa lo Solelh cap a la Tèrra, a la seguida d'una erupcion solara. Dos jorns mai tard, las primièras variacions de tension son observadas sul ret de transpòrt d'Hydro-Québec, que los sistèmas de proteccion se desencadena lo 13 de març a 2 h 44. Una pana generala provòca al Quebèc lo negre total pendent mai de nòu oras

 

 

Entre lo 19 d’octobre e lo 7 de novembre de 2003, d’ auratges magnetics obligan los contrarotlaires aeriens de modificar lo trajècte d’unes avions, causant de perturbacions dins las comunicacions satellitárias, provocant una copadura de corrent de gaireben una ora en Suèci<ref>http://www.nasa.gov/topics/solarsystem/features/halloween_storms.html</ref>, e damatjant de transformators electrics en Africa del Sud<ref>[http://www.breadandbutterscience.com/SSTA.pdf Solar Storm Threat Analysis], 2007, By James A. Marusek, Nuclear Physicist and Engineer, retired U. S. Department of Navy</ref>.