Fenicians : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Traduccion automatica suprimida
Correccion
Linha 3 :
Lei '''Fenicians''' èran un pòble [[Antiquitat|antic]] originari de la region dau [[Liban]] actuau. Aguèron una influéncia importanta sus lo desvolopament dei [[civilizacion]]s [[Mar Mediterranèa|mediterranèas]] dau millenari I avC. Pasmens, en causa de la manca de documents escrichs per lei Fenicians esperelei, lei conoissenças actualas son magerament basadas sus lei testimònis laissats per lei populacions vesinas.
 
Lei Fenicians èran devesits entre diferentei [[ciutat-estat|ciutats-estats]] independentas. Lei pus importantas èra [[Biblos]]<ref>''Je m'appelle Byblos'', [[Jean-Pierre Thiollet]], H & D, 2005. ISBN 2 914 266 04 9</ref>, [[Sidon]], [[Tir]] e [[Arwad]]. Se formèron a partir de [[-1200|1200 avC]] a partir dei culturas de la [[Mar Mediterranèa|Mediterranèa Orientala]] dau millenari II avC. D'efècte, lei centres urbans fenicians i formavan ja de [[ciutat-estat|ciutats-estats]] e de crosieras marchandas importantas que foguèron alternativament dominadas per lei poissanças regionalas successivas ([[Egipte]], [[Ititas]]...). Après la crisi de [[-1200|1200 avC]] (invasions dei [[Pòbles de la Mar]]), capitèron de venir independentas. Aprofichèron aquela situacion per s'estendre dins lo bacin [[Mar Mediterranèa|mediterranèu]] onte fondèron de comptadors comerciaus e de [[colonialisme|colonias]], especialament aen [[Chipre]], en [[Sicília]], en [[Sardenha]], en [[Africa]] dau Nòrd e dins lo sud de la [[Peninsula Iberica]]. Aquò permetèt tanben de difusar la cultura feniciana lòng dau litorau e l'[[alfabet]] fenician es probablament lo precursor deis alfabets grèc e aramèu<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Milza, ''Histoire de l'Italie : des origines à nos jours'', Fayard, 2005, p. 16.</ref>.
 
A partir dau sègle VIII avC, lei ciutats-estats foguèron tornarmai atacadas per d'empèris poderós coma leis [[Empèri Assirian|Assirians]], lei [[Babilònia (reialme)|Babilonians]], lei [[Iran|Pèrs]], lei [[Grècia antica|Grècs]] e finalament lei [[Empèri Roman|Romans]]. Pasmens, capitèron generalament de gardar son autonòmia e de demorar una poissança comerciala importanta. Ansin, la region gardèt de trachs fenicians de sègles après la pèrda de Fenicia per lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]]. En parallèl, de colonias fenicianas venguèron de centres [[Mar Mediterranèa|mediterranèus]] importants, especialament [[Cartage]] que foguèt una poissança majora fins a la fin dau sègle III avC.