Narbona : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
correccions, reparacion grafic demografia, perimètre del territòri, toponimia |
|||
Linha 3 :
| nom = Narbona
| nom2 = ''Narbonne''
| region =
| ist = {{Lengadòc}}
| imatge = Montage photo narbonne.jpg
Linha 13 :
| departament = {{Aude}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Narbona]]
| canton = Caplòc de 3 cantons (abans [[2015]], burèu centralizator de 3 cantons (dempuèi 2015)
| insee = 11262
| sitweb = [http://www.narbonne.fr www.narbonne.fr]
Linha 19 :
| cònsol = [[Didier Mouly]]
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| intercom = [[Lo Grand Narbona]] (residéncia)
| latitud = 43.1836
| longitud = 3.0042
Linha 29 :
|}}
'''Narbona''' (oficialament en [[francés]] ''Narbonne'') es una vila [[Lengadòc|lengadociana]], situada dins lo departament d'[[Aude (departament)|Aude]] e la region administrativa d'
A l'[[Empèri Roman|epòca romana]], donèt son nom a la [[Narbonesa|Gàllia narbonesa]].
==Geografia==
Geograficament, es enrodada pel [[Massís de la Clapa]] a l'oèst, [[Corbièras]] a l'èst, e los estanhs de [[Estanh de Bajas|Bajas]] e [[Estanh de Sijan|Sijan]] al sud.
=== Perimètre del territòri ===
{{Communes limitrophes
| commune = Narbona
| nord = [[Cucçac d'Aude]]
| nord-est = [[Corçan]], <br> [[Vinaçan]], <br> [[Armissan]], <br>[[Fluris]]
| est = ''[[Mar Mediterranèa]]''
| sud-est = [[Grussan]], <br> [[La Novèla]], <br> [[Sijan]] <small>''qüadripunt''</small>
| sud = [[Bajas]], <br> [[Peiriac de Mar]]
| sud-ouest = [[Bisanet]], <br> [[Sant Andrieu de Ròcalonga]]
| ouest = [[Montredon de las Corbièras]]
| nord-ouest = [[Mossan]], <br> [[Marcorinhan]], <br> [[Nevian]]
}}
== Toponimia ==
Las fòrmas ancianas son ''Narba'', al sègle VI ab.-J-C, ''Narbon'', ''Martius Narbo'', al primièr sègle, ''Narbona'' en 1148. Lo nom es benlèu ibèr o aquitanic e la rasic ''nar-'', aplicada a de flumes ([[Claudi Ptolemèu|Ptolemèu]] sonava l'Aude ''Narbon'') a benlèu un rapòrt ambe lo nom de la vila <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 490</ref>. Michel Morvan conferís lo nom de la vila amb la rasic basca ''*narb-'' <ref>M. Morvan, ''Dictionnaire étymologique basque'', Internet/Lexilogos</ref>.
==Istòria==
Linha 45 ⟶ 60:
La ciutat declinèt durant l'Antiquitat tardiva. L'encencha, que probablament data de la fin del sègle III, sonque delimitava 16 ha. En 462, Narbona siaguèt integrada al reiaume visigòt de [[Tolosa]].
Al començament del sègle VI, siaguèt Narbona brèvament la capitala dels visigòts qu'èran estats vençuts a la [[batalha de Vouillé]] (507) pels [[francs]] de [[Clovís]]. Gràcias a l'ajuda militara dels [[ostrogòt]]s de la peninsula italica, los visigòts del rei Amalric servèron [[Septimània]] e Narbona. Amalric i siaguèt puèis assassinat en 531. Jol règne del roi Teudis (531-548), la ciutat siaguèt pas pus la capitala dels visigòts.
A partir de 719, foguèt conquistada per las tropas araboberberas musulmanas dels Omeias vengudas de la Peninsula Iberica e dirigidas pel tresen governaire d'Ispània, al-Samh. Se nomenava alara [[Arbona]].
Linha 81 ⟶ 95:
* Lo canton de Narbona-3, format d'una partida de Narbona (18 637 habitants en 2014).
==Demografia==
{{Demografia
|insee=11262
|1793= 9050
|1800= 9086
|1806= 9464
|1821= 9940
|1831= 10246
|1836= 10762
|1841= 11907
|1846= 11427
|1851= 13066
|1856= 14300
|1861= 16062
|1866= 17172
|1872= 17266
|1876= 19968
|1881= 28134
|1886= 29702
|1891= 29566
|1896= 27824
|1901= 28852
|1906= 27039
|1911= 28173
|1921= 28956
|1926= 29841
|1931= 31909
|1936= 30047
|1946= 29975
|1954= 32060
|1962= 33891
|1968= 38441
|1975= 39342
|1982= 41565
|1990= 45849
|1999= 46510
|2004=
|2005=
|2006=50776
|2007=
|2008=
|2009=
|2011=51546
|2015=53462
|cassini=24587
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
| |||