Jacques Cartier : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Jiròni (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Jiròni (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 31 :
 
 
'''Jacques Cartier''' ([[31 de decembre]] de [[1491]] - [[1èr de setembre]] de [[1557]]) foguèt un explorator francés, que reclamèt per [[França]] çò qu'es ara [[Canadà]]. Foguèt lo primièr de descriure e cartografiar<ref>Sas mapas se son perdudas, mas i es fach referéncia dins una letra per son nebot Jacques Noël, datada de 1587 e estampada per [[Richard Hakluyt]] amb lo relat del tresen viatge de Cartier, dins ''The Principall Navigations [...], London, G. Bishop, 1600.</ref> lo [[Golfgolf dedel Sant Laurenç]] e las ribas del [[Sant Laurenç (riu)|riu de Sant Laurenç]], que nomenèt "Lo país de [[Canadà]]", mot iroqués que significa 'vilatge' e que Cartièr utilizèt per nomenar los pòblaments iroqueses que vegèt a [[Stadacona]] puèi a [[Hochelaga]].
 
== Biografia ==
Linha 38 :
En [[1532]], mentre qu'una guèrra esclata entre la corona de Portugal e los armators normands al larg de Brasil, Cartier es presentat al rei de França [[Francés Ièr]] per [[Jean Le Veneur]], avesque de Saint-Malo e abat del [[Le Mont-Saint-Michel|Mont Saint-Michel]]. Aqueste evoca los viatges que Cartier auriá ja faits « en Brasil e en Tèrra Nòva », per afirmar qu'èra capable « de menar de naus a la descobèrta de tèrras nòvas dins lo monde nòu »<ref>Baron de La Chapelle, « Jean Le Veneur et le Canada », ''Nova Francia'', vol. 6, 1931, {{p.|341-343}}, d'après un tèxte genealogic de 1723.</ref>. Recevent una commission del rei de França, e venent aital lo successor de [[Giovanni da Verrazzano]], Cartier dirigiguèt, als fraisses del rei, tres viatges cap a l'[[America del Nòrd]] entre [[1534]] e [[1542]], esperant i trapar un [[passatge del Nòrd Oèst|passatge]] cap a [[Asia]], sinon de riquessas.
=== Lo primièr viatge (1534) ===
[[Fichièr:Cartier First Voyage Map 1 fr.png|thumb|left|upright=1|Mapa del primièr viatge de Jacques Cartier.]]
[[File:Peinture dans la cathédrale de Gaspé montrant l'arrivée de Jacques Cartier à Gaspé en 1534.JPG|thumb|right|Pintura dins la catedrala de Gaspé mostrant l'arrivada de Jacques Cartier a Gaspé en 1534]]
Après solament vint jorns de traversada (del 20 d'abril al 10 de mai), Cartier atenh [[Tèrra Nòva]], amb sos dos naviris e un equipatge de 61 òomes. Explorèt menimosament lo [[golf del Sant Laurenç]] a partir del [[10 de junh]]<ref>[http://www.france-pittoresque.com/almanach/almanach2/1006.htm Quelques événements du 10 juin]</ref>.
Lo 12 de junh, durant la reconaissença de luòcs novèls e la denominacion de rius novèls, Jacques Cartier e sos marins apercebèron, un pauc à l'escart de la ribièra que venián de nomenar ''Saint-Jacques'', un grand naviri originari de [[La Rochelle]], que l'équipatge, après una longa campanha de pesca a la [[merluça]], aviá perdut son camin al mitan de las illas nombrosas del [[golf del Sant Laurenç]]. Anèron a bòrd d'aquela nau per la menar cap a un luòc de bon s'orientar, que diguèron ''Havre Jacques-Cartier''<ref>Jacques Cartier, Voyages au Canada, pages 121 et 122, Éditions La Découverte, Paris : 1984.</ref>.
 
Lo diluns 6 de julhet, Jacques Cartier e son equipatge encontèron los primièrs americans nadius de la Nacion [[Micmac]], al larg de la [[Baie des Chaleurs]]. Los jorns seguents, marins e autoctòns, escambièron d'objèctes contra peaux d'animaux<ref>Jacques Cartier, Voyages au Canada, pages 139 et 140, Éditions La Découverte, Paris : 1984.</ref>.
 
Lo [[divendres]] [[24 de julhet]], desbarquèron a [[Gaspé (vila)|Gaspé]], ont plantèron una [[Crotz de Gaspé|crotz]] de trente [[pè (unitat)|pès]], per revendicar la region per lo rei de [[França]]. La tropa dels franceses i encontran d'[[Iroquoians del Sant Laurenç]], venguts per la pesca, que los aculhiguèron sens grand plaser. Lo cap indian, [[Donnacona (cap indian)|Donnacona]], après protestacions, acceptèt que Cartier mena dos de sos filhs en França. L'arrivada a Saint-Malo se faguèt lo 5 de setembre après una autra corta traversada de 21 jorns<ref name=tcetrudel>[http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=f1ARTf0001439 Marcel Trudel, ''Jacques Cartier''], dans l'[[Encyclopédie canadienne]] ([http://www.encyclopediecanadienne.ca/ EC]).</ref>.
 
== Referéncias ==
<references />