Tawantinsuyu : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 46 :
Tre la fin de la guèrra civila, un contingent de ''[[conquistador]]s'' [[Espanha|espanhòus]] comandat per [[Francisco Pizarro]] desbarquèt dins l'Empèri. Pauc nombrós (180 soudats, 37 cavaliers), leis Espanhòus empurèron lei divisions entre pòbles amerindians per trobar d'aliats còntra leis Incas. Lo 16 de novembre de [[1532]], capturèron [[Atahualpa]] a la [[batalha de Cajamarca]]. Pizarro demandèt un recapte important per sa liberacion puei l'executèt per desorganizar l'Empèri entraïnant la presa de [[Cuzco]]. Pasmens, una partida de l'Empèri assaièt de resistir ajudada per lei combats fratricidas entre ''[[conquistador]]s'' (partisans de [[Francisco Pizarro|Pizarro]] còntra partisans d'[[Diego de Almagro|Almagro]], [[1536]]-[[1542]]). Ansin, un subrevivent de la dinastia inca dich [[Manco Inca II]] poguèt crear lo [[Reiaume de Vilcacamba]] après aver alentit l'invasion a la [[batalha d'Ollantaytambo]] en [[1536]]. Puei, menèt una importanta còntra-ofensiva e assetjèt sensa succès [[Cusco]] durant [[Sètge de Cusco|dètz mes]] ([[1536]]-[[1537]]). Pasmens, [[Reiaume de Vilcacamba|Vilcacamba]]<ref>En despiech dei progrès importants de l'[[arqueologia]] [[Andes|andina]], la localizacion precisa de [[Vilcacamba]] es totjorn desconeguda.</ref> contunièt de secutar leis [[Espanha|Espanhòus]] e demorèt un centre de resisténcia fins a sa conquista en [[1572]].
=== Lo periòde coloniau e la disparicion de la cultura inca ===
A respèct d'autrei províncias de l'Empèri Espanhòu, la colonizacion dei territòris incas aguèt mai d'una particularitat en causa de la lònga persisténcia d'un estat inca independent dins la region montanhosa de [[Vilcacamba]]. Ansin, l'introduccion dau sistèma de l'''[[encomienda]]'' se turtèt ai riscs de trèbols e foguèt pas totau. Ansin, una partida de l'[[aristocracia]] inca foguèt mantenguda en plaça per lo poder coloniau e cargada de la collècta dei tributs. Aquò durèt fins a [[1780]] e permetèt la subrevida d'una partida de la cultura de l'elèit inca – que deguèt pasmens abandonar sa religion tradicionala au profiech dau [[catolicisme]].
Dins aquò, en [[1780]], l'introduccion de taxas novèlas entraïnèt la revòuta d'un cap inca de [[Cusco]]. Afiermant èsser un descendent dei sobeirans incas, prenguèt lo nom de [[Tupac Amaru II]]. Aprofichant una insureccion parallèla deis Aimaras, sei fòrças menacèron [[Cusco]] en [[1781]] avans d'èsser finalament batudas per l'arribada d'importants renfòrç espanhòus. Lo bilanç dei combats e de la repression foguèt d'aperaquí {{formatnum:100000}} mòrts e la màger part de l'[[aristocracia]] amerindiana foguèt definitivament anientada. De mai, en causa dei malautiás europèas e dau trabalh fòrçat, la populacion indigèna passèt de mai de 12 milions d'abitants a l'arribada dei ''[[conquistador]]s'' a mens de {{formatnum:500000}} après la desfacha de l'insureccion de [[1780]]-[[1781]]. Aquò entraïnèt donc la disparicion de la màger part de la cultura inca que sei rèstas foguèron absorbits dins la cultura amerindiana modèrna.
== Organizacion ==
| |||